طبق تخمین ها بین ۵/۳ میلیون تا یک تیلیارد گونه بر روی کره زمین زندگی می کنند. تنوع ساکنین سیاره ی ما به قدری زیاد است که در نگاه اول اینطور به نظر می رسد که هیچ ارتباطی میان آن ها وجود ندارد، اما با نگاهی دقیق تر ارتباطات عجیبی پدیدار خواهد شد.
در ادامه از حیواناتی خواهیم گفت که نمی دانستید باهم خویشاوندند.
۱- نهنگ ها و گاوها
تصورش را کنید داشتن یک بستنی خوشمزه چقدر سخت می شد اگر منبع اصلی شیر نهنگ ها بودند. اغراق آمیز به نظر می رسد اما حتماً شگفت زده می شوید اگر حقیقت را بدانید.
نهنگ ها و گاوها یک نیای مشترک دارند، پستانداری کوچک با پاهایی باریک و سُم که در آسیای جنوبی زندگی می کرد و نامش ایندوهایس (Indohyus / به معنای خوک هندی) بود. این موجود (که جثه ی آن به اندازه ی یک راکون یا گربه خانگی بود) گرچه بیشتر خشکی زی بود اما ارتباط خاصی هم با رودهای نزدیک زیستگاهش داشت. شواهد و قرائن حاکی از آن است که ایندوهایس از آب به عنوان یک منطقه امن در برابر حیوانات شکارچی استفاده می کرد. روش تغذیه ی این موجود خیلی بعدتر به شکلی درآمد که در آبزیان وجود دارد.
قوی ترین مدرک درباره ی خویشاوندی گاوها و نهنگ ها از بررسی مولکولی این دو گونه به دست آمده است. این بررسی نشان داد نزدیک ترین خویشاوند زنده ی نهنگ ها گروهی از حیوانات سُم دار به نام جفت‌سُم‌سانان شامل گاوها، خوک ها، اسب های آبی و زرافه ها هستند.
۲- انسان ها و کانگوروها
اگر یک مسابقه ی دو میان شما و یک کانگورو ترتیب داده شود کدام تان برنده می شوید؟ نمی خواهیم بدخبر باشیم اما کانگوروها می توانند با سرعت حداکثر ۷۱ کیلومتر بر ساعت بدوند و این در حالی است که رکورد اوسین بولت، سریع ترین مرد دنیا، ۴۴ کیلومتر بر ساعت است. پس ساختار ما و کانگوروها کاملاً باهم فرق دارد؟
از جهت ژنوم خیر. دی‌ان‌ای انسان ها و کانگوروها شباهت های غیر قابل انکاری دارد.
علیرغم جدا شدن راه مان از یکدیگر در مسیر تکامل، کانگوروها هنوز یک حس مشترک با خویشاوندان دورشان یعنی ما انسان ها دارند. تحقیقات نشان می دهد کانگوروها سعی می کنند با انسان ها ارتباط برقرار کنند و با «اشاره» به جهت های مختلف از ما درخواست کمک می کنند. این رفتار آن ها شبیه حیوانات خانگی مثل سگ ها هم هست.
۳- فیل ها و گاوهای دریایی
گاوهای دریایی برخلاف اسم شان به طور واضحی بیشتر شبیه «فیل های دریایی» هستند. به نظرتان اینطور نیست؟ کمی دقیق تر نگاه کنید.
فیل‌سانان (گروهی از حیوانات شامل فیل ها، ماموت ها و ماستودون ها) یک نیای مشترک با گاوهای دریایی دارند. علیرغم وجود خلأهای اساسی در دانش ما درباره ی روند تکامل گاوهای دریایی، تصور می شود این حیوانات خاص از یک پستاندار چهارپا به وجود آمده باشند (اشکال اولیه ی گاو دریایی حدود ۵۵ میلیون سال قبل پدیدار شدند).
فیل ها و گاوهای دریایی شباهت های ظاهری هم دارند (مسلماً جثه ی بزرگ یکی از آن ها نیست). بدن آن ها از موهای زبر و سیخی پوشیده شده است. گاوهای دریایی از این موها برای جهت یابی در محیط استفاده می کنند (با حس کردن لرزش ها).
۴- عروس ها و مرجان های دریایی
یکی آزادانه در دریاها و اقیانوس ها پرسه می زند و دیگری بیشتر به یک گیاه می ماند (یک جا در زمین ثابت مانده است)، اما حقیقت آن است که عروس ها و مرجان های دریایی هر دو حیوان هستند. و بله باهم نسبت هم دارند.
آن ها به گروهی قدیمی از حیوانات به نام گزنده‌تباران تعلق دارند. اعضای این گروه فاقد اندام هایی همچون ریه و قلب هستند. آن ها مغز هم ندارند و به جایش یک شبکه عصبی دارند که در سرتاسر بدن شان گسترده است. عروس ها و مرجان های دریایی از ابزارهای مشابهی هم برای دفاع از خود برخوردارند. آن ها از شاخک های خود برای نیش زدن شناگران نگون بخت پیرامون خود استفاده می کنند.
علیرغم خویشاوند بودن، همیشه رابطه ی خوبی میان این دو گونه نبوده. مرجان های دریایی گاهی دست به یکی می کنند تا هماهنگ باهم به اقوام بسیار متحرک تر خود یعنی عروس های دریایی حمله کنند. اگر عروس دریایی ای مرتکب اشتباه شود و بیش از حد به یک صخره ی مرجانی نزدیک شود، بعضی مرجان ها با شاخک های ریزشان شکار خود را می قاپند و سفت می چسبند. طولی نمی کشد که بقیه ی مرجان ها هم به ضیافتی که به راه افتاده می پیوندند و عروس دریایی را کاملاً به دام می اندازند.
۵- پرنده ها و دایناسورها
کدام شان اول بوده، مرغ یا تخم مرغ؟ حالا معلوم شده جواب درست دایناسورها است!
پرنده هایی که همه جا در حال پرواز می بینید، از تروپادها (گروهی از دایناسورهای دو پا مانند ولاسیرپترها و تیرانوسوروس ها) به وجود آمده اند. اما قطعاً این دگرگونی کامل از تی رکس به یک پرنده ی زرد پردار، یک شبه رخ نداده است.
فسیل هایی که کشف آن ها هنوز ادامه دارد ما را با گونه های «انتقالی» آشنا می کنند. در سال ۲۰۱۸ دیرینه شناسان چینی فسیل ۱۲۷ میلیون ساله ی Jinguofortis perplexus را کشف کردند. این کشف مرحله ی مهمی از شکل گیری پرواز را نمایان ساخت، زمانی که پرندگان دُم دایناسوری را از دست دادند اما هنوز از پرهایی که در دُم پرنده های امروزی وجود دارد هم برخوردار نشده بودند.
۶- خرچنگ های نعل اسبی و عنکبوت ها
خرچنگ های نعل اسبی به معنای واقعی کلمه اسطوره هایی از زمان های دور هستند. به آن ها «فسیل زنده» می گویند و بیش از ۴۸۰ میلیون سال است که روی کره زمین زندگی می کنند و بنابراین از دایناسورها قدیمی ترند. اما اجازه ندهید اسم این موجود فریب تان دهد. خرچنگ های نعل اسبی در حقیقت متعلق به گروهی به نام گیره‌داران (شامل عنکبوت ها و عقرب ها) هستند.
این موجودات کهن ویژگی های عجیب زیادی دارند. مثلاً علیرغم بینایی نسبتاً ضعیفی که دارند، چشم هایشان شب ها میلیون ها بار بیشتر از روزها به نور حساس است. منحصر به فرد ترین ویژگی آن ها خون آبی رنگ شان است. این خون حاوی سلول های ایمنی قدرتمندی است که حساسیت فوق العاده ای به باکتری های سمی دارند. وقتی باکتری ای وجود داشته باشد، سلول های ایمنی دورش را می گیرند و اجازه نمی دهند صدمه ای به خرچنگ نعل اسبی وارد شود.
۷- اسب ها و کرگدن ها
چقدر مسخره می شد اگر شاهزاده ی رویاها با یک کرگدن سفید از راه می رسید. عجیب به نظر می رسد اما اسب ها و کرگدن ها عضو گروه تک‌سُم‌سانان هستند و یک نیای مشترک دارند.
چند سال قبل در هند فسیل حیوانی به نام Cambaytherium thewissi کشف شد. با توجه به نزدیکی ویژگی های آن به تاپیرها (نوعی پستاندار شبیه به خوک)، تصور می شود این موجود با همه ی تک‌سُم‌سانان زنده ی دنیا نسبت خویشاوندی داشته باشد.
یک نکته ی حیرت انگیز درباره ی حیوانات این گروه این است که آن ها برای تحمل وزن شان بیشتر روی انگشت وسط پاهای خود تکیه می کنند. در موارد شدید مانند آنچه در اسب های امروزی وجود دارد، بقیه ی انگشت های پا به طور کامل با انگشت وسط ادغام شده اند. سُم این حیوانات به آن ها اجازه می دهد مسافت های طولانی تری را طی کنند و با سرعت بیشتری بدوند.
بدون نظر