در بیش از یک ماه اخیر اوکراین به کانون اصلی توجه مردم و رسانه های جهان تبدیل شده است، رویه ای که از پاییز ۲۰۱۹ آغاز شده و اکنون پس از حمله روسیه به همسایه غربی خود به اوج رسیده است. همه چیز با ماجرای استیضاح دونالد ترامپ و قول پیشرفت در گفتگوهای صلح روسیه و اوکراین آغاز شد. این افزایش توجه از جانب رسانه های اصلی جهان به افزایش علاقه بیرونی به چیزهای اوکراینی منجر شد که البته نتابج متفاوتی را در پی داشت. از زمان حمله روسیه به اوکراین، بحث بر سر نام پایتخت این کشور، یا بهتر بگوییم، تلفظ درست و مورد نظر اوکراینی ها از نام پایتخت کشورشان افزایش یافته است.
پایتخت اوکراین شهر کیف یا کی یف (Kiev) بود که البته تلفظ روسی این شهر به شمار آمده و اکنون اوکراینی ها اصرار دارند پایتختشان به زبان اوکراینی و کی ییف (Kyiv) تلفظ شود، تلفظی که در واقع تلفظ رسمی دولت اوکراین از پایتخت خود است در حالی که کیف ریشه ای روسی دارد. در واقع پذیرش همراه با عجله تلفظ پایتخت اوکراین تنها واکنشی به افزایش اعتبار خبری اوکراین و پایتخت آن و حمله اخیر روسیه به این کشور نیست بلکه تازه ترین فصل در تلاش های طولانی برای تضمین به رسمیت شناخته شدن نسخه های زبان اوکراینی از نام اماکن خاص در این کشور است و البته بخشی از یک تمایل گسترده تر پساشوروی برای دادن هویتی مستقل به اوکراین. البته همه این تلاش ها با موفقیت همراه نبوده است.
برای مثال، در اواسط دهه ۹۰ مقامات اوکراینی در ابتدا نام Kyiv را به عنوان تلفظ رسمی پایتخت این کشور اعلام کردند اما اکثر جامعه بین المللی به این موضوع توجهی نکرده و همچنان به استفاده از تلفظ و واژه آشناتر Kiev برای ارجاع به پایتخت اوکراین ادامه دادند که نشان از بی توجهی عمومی نسبت به استقلال و حاکمیت این کشور در ده سال اول استقلالش از شوروی سابق بود. البته باید اذعان کرد که در دیگر نقاط جهان نیز چنین تغییرهایی بعد از تغییری فاحش در سیستم حاکمیتی کشورها یا رهایی از دست استعمار رخ داده بود، برای مثال تغییر بمبئی به مومبای و تغییر سیلون به سریلانکا. اما همه چیز بعد از حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین تغییر کرد. تصادفی نیست که دیدگاه جهانی نسبت به «کیف در برابر کی ییف» (Kyiv vs. Kiev) از سال ۲۰۱۴ دچار تغییر گسترده ای شده است.
همانند بسیاری دیگر از جنبه های سیاسی هویت اوکراینی، حمله روسیه باعث تهییج این ماجرا شد و آن را با معنای کاملاً جدیدی در میان مخاطبان داخلی ترکیب کرده و دنیای بیرون را وادار به تجدیدنظر در این مورد کرد. در شرایطی که تانک های روسی در دنباس پارک کرده و پروپاگانداچی های روسی، ظهور کشور اوکراین را تا یک حادثه تاریخی کم اهمیت پایین می آوردند، تداوم استفاده از تلفظ ها و املاهای زبان روسی برای شهرها و اماکن اوکراینی نه تنها ارزش خود را از دست داده بلکه عجیب و گروتسک نیز شده بود. بدین ترتیب از سال ۲۰۱۴ تمایل به استفاده از واژه و تلفظ Kyiv برای پایتخت اوکراین در میان رسانه های خارجی شدت گرفت و این تغییر به خطوط هوایی و فرودگاه ها، دیکشنری ها و کتاب های درسی نیز کشیده شد.
کمپین #KyivNotKiev اوکراینی ها با موفقیت به کار خود ادامه می دهد و اکنون شاید به نوک این موفقیت رسیده ایم به طوری که تلفط Kyiv به استانداردترین تلفظ برای پایتخت اوکراین در دنیای انگلیسی زبان تبدیل شده است. برای درک اهمیت جدال Kyiv در برابر Kiev باید کمی عقب تر رفته و آن را یک بحران هویتی عمیق ملی در نظر بگیریم که تاریخچه آن به دوران تزارها و روسی سازی اتحاد جماهیر شوروی باز می گردد. برای صدها سال، رهبران متوالی روسی سعی کردنه اند اوکراین را در خاک اصلی روسیه جذب و حل نمایند و از نزدیکی فرهنگی بین دو ملت برای به کنترل درآوردن و الحاق مناطق روس تبار شرق اوکراین نهایت استفاده را ببرند. زبان روسی و اوکراینی هر دو از زبان های اسلاو شرقی هستند، برخلاف زبان های لهستانی و بلغاری که به ترتیب اسلاو غربی و اسلاو جنوبی در نظر گرفته می شوند.
مونیکا وایت، استادیار مطالعات روسی و اسلاو دانشگاه ناتینگهام در این باره می گوید: «همه آن ها ریشه یکسانی دارند اما به شکلی که همواره در زبان ها دیده می شود از هم فاصله گرفته اند». زبان اوکراینی در اوایل دوران مدرن از زبان لهستانی تاثیر پذیرفت. چندین حرف صدادار اوکراینی در نهایت به شکلی متفاوت از همتایان روسی خود تلفظ شدند که موضوع غیرمعمولی نیست وقتی برای مثال با تلفظ واژه time در ملبورن، میدلزبرو و می سی سی پی مقایسه می شود. برخی حروف هم هستند که منحصر به الفبای اوکراینی هستند مانند ї در Київ که باعث می شود درک زبان اوکراینی برای برخی از روس زبانان دشوار باشد. بدین ترتیب تلفظ کی‌ییف (Kyiv) و نه کیف یا کی‌یف (Kiev) به موضوعی مهم و هویتی برای اوکراینی زبان ها تبدیل شده است.
بدون نظر