استخوانهای دایناسورها دروغ نمیگویند: حیوانات واقعا بزرگتر بودند. حیوانات عظیم الجثه ماقبل تاریخ زمین را به خود اختصاص داده میدادند. این جانوران غول پیکر شامل دایناسورهای قدرتمند، پتروسورهایی به اندازه هواپیما، تمساحها و حتی مارهای عظیم الجثه و آرمادیلوهایی به اندازه ماشینها بودند. اما امروزه فقط چند نوع حیوان بزرگ در سیاره ما وجود دارد. دلیل این اتفاق چیست؟
چرا دیگر حیوانات عظیم الجثه زیادی باقی نماندهاند؟
اول از همه، شواهد فسیلی فراوانی وجود دارد که نشان میدهد در دوران باستان حیوانات حقیقتا بزرگتر بودهاند. از زمانی که دانشمندان برای اولین بار گنجینه استخوان دایناسورها را در قرن نوزدهم کشف کردند، محققان ایدههایی ارائه کردند تا توضیح دهند چرا میلیونها سال پیش موجودات غول پیکر رایجتر از امروز بودند. اما گویی هیچکس نمیتواند به یک پاسخ قطعی اشاره کند.
با این حال چند تفاوت عمده بین دایناسورها و بزرگترین حیوانات امروزی ممکن است کمی به یافتن توضیح در این باره کمک کند. دایناسورها همانند دیگر خزندگان غول پیکر میتوانستند با بزرگتر شدن در طول زندگی، خود را با شرایط مختلف سازگار کنند؛ اینطور که در نوجوانی طعمههای کوچکتر و در بزرگسالی قربانیانی بزرگتر را شکار میکردند. دلیل این امر این است که دندانهای این جانوران در طول عمرشان تغییر میکرد. دندان های دایناسورها مثل کوسه ها دائما در حال جانشینی بود. اما علاوه بر این، نوع دندان آنها هم تغییر میکرد. به عنوان مثال، دندان کروکودیل ها از حالت سوزنی مانند به دندان هایی قویتر بدل شد. اما پستانداران این قابلیت را ندارند.
کیسههای هوایی دایناسورها از ریهها تا استخوانهایشان امتداد یافته و چارچوبی محکم اما سبک ایجاد میکرد. این امر به دایناسورها اسکلتهایی قوی و انعطافپذیر اما سبکوزن میبخشید و به آنها کمک میکرد بزرگ و بزرگ و بزرگتر شوند. دقیقا همانطور که آسمانخراشها به دلیل ساختارهای پشتیبانی داخلی بزرگتر میشوند. اما پستانداران فاقد چنین کیسه های هوایی هستند و به نظر میرسد نمیتوانیم پستانداری داشته باشیم که از لحاظ جثه به اندازه یک دایناسور باشد.
پستانداران به عنوان موجودات خونگرم به سوخت زیادی نیز نیاز دارند. فیل ها کاملا خونگرم هستند و دایناسورها، لااقل دایناسورهای گیاهخوار، احتمالا عمدتا چنین نبودند. بنابراین نیاز به غذا برای مثلا یک فیل غول پیکر، شاید پنج برابر بیشتر از حتی بزرگترین دایناسورها باشد.
دیرینه شناسان درباره خونسرد یا خونگرم بودن دایناسورها نیز بحث کردهاند. اما علم کنونی، بسیاری از گونههای جانوران را در محدودهای میان خونسرد و خونگرم قرار میدهد و گمان میرود دایناسورها در انتهای محدوده خونگرم بوده باشند؛ موضوعی که باعث میشود یک بدن بزرگ، برای دایناسورها هزینه انرژی کمتری داشته باشد.
اندازه بزرگ نیازمند محیط مناسب نیز هست. اندازه بزرگ جانوران به منابع کافی تولید و بازیافتشده توسط زیرساختهای اکولوژیکی بسیار توسعه یافته بستگی دارد. به عبارت دیگر، اکولوژی باید اکسیژن، غذا و زیستگاه کافی برای رشد یک موجود واقعا غول پیکر را تولید کند.
در این میان عنصر حیاتی زمان را نیز نباید فراموش کرد. با آنکه تبار حیوانات در طول نسلها بزرگتر میشوند، زمان تکاملی زیادی طول میکشد تا آنها به اندازههای غول پیکر برسند و رویدادهای انقراض دسته جمعی تمایل در از بین بردن موجودات بزرگتر دارند، بنابراین این رویدادها میتوانند جای حیوانات غول پیکر را برای دهها یا صدها میلیون سال خالی بگذارند. به یاد داشته باشید که حدود ۲۵ میلیون سال طول کشید تا اولین پستانداران به وزن یک تن رسیدند.
بیشتر بخوانید:
پاسخ نهایی به سوال بحث برانگیز همیشگی؛ دایناسورها خونگرم بوده اند یا خونسرد؟
کشف فسیل دایناسوری که در روز برخورد سیارک با زمین کشته شد
دایناسورها در چه فصلی از سال منقرض شده اند؟ دانشمندان پاسخ می دهند
بدون نظر