مقایسه پهپادهای آمریکایی MQ-1 Predator و MQ-9 Reaper؛ کدام یک بهتر است؟

پهپادهای آمریکایی در سال های اخیر همواره خبرساز بوده اند، از ساقط شدن یکی از آن ها توسط پدافند ایران در خلیج فارس تا ماجرای اخیر ساقط شدن یکی از پیشرفته ترین آن ها توسط جنگنده های روسی در دریای سیاه. پهپادها از دهه ۱۹۹۰ نقش بسیار مهمی در عملیات های ارتش ایالات متحده ایفا کرده اند، اما شاید از خود پرسیده باشید که این پهپادهای پیشرفته چه ویژگی هایی داشته و در مقایسه با هم چه نقاط قوت و ضعفی دارند؟

دو رقیب اصلی در میان پهپادهای نظامی آمریکایی، پهپادهای MQ-1 Predator و MQ-9 Reaper هستند که هر دو پهپادهایی بسیار توانمند و با تکنولوژی بسیار سری هستند که توسط کمپانی General Atomics و در کارخانه این کمپانی در سن دیگو ساخته شده اند. همچنین این دو پهپادهایی هستند که توسط قدرت های نظامی برتر جهان در غرب استفاده می شوند. بدین بهانه در ادامه این مطلب قصد داریم این دو پهپاد پیشرفته آمریکایی را با جزییات ب هم مقایسه کنیم و بگوییم که هر کدام در چه حوزه ای بر دیگری برتری دارد.

بهترین و پیشرفته ترین پهپادهای تهاجمی جهان؛ از S-70 Okhotnik تا MQ-20 Avenger

در مورد Predator

MQ-1 Predator یک پرنده با کنترل از راه دور است که توسط نیروی هوایی ایالات متحده و سازمان سیا از اواسط دهه ۱۹۹۰ مورد استفاده قرار گرفت تا اینکه در سال ۲۰۱۸ پهپاد MQ-9 Reaper در زمینه کارآیی و میزان استفاده جای آن را گرفت. Predator به شکل از راه دور و توسط دو خدمه که روی زمین هستند کنترل می شود. خدمه این پهپاد در یک ایستگاه کاری نشسته اند که شبیه کابین خلبان است، اگر چه فضایی بیشتر در اختیار آن ها قرار می دهد. هر خلبان از راه دور دارای مانیتوری است که توسط دوربین قسمت جلوی پهپاد تغذیه می شود و یک نمایشگر مسیریابی و دستگیره کنترل نیز در کنار آن قرار دارد. وقتی خط دید مستقیمی وجود ندارد، کنترل از طریق یک لینک ماهواره ای صورت می گیرد.

پهپاد Predator عمدتاً برای عملیات شناسایی و تجسسی هوایی توسعه یافت و به همین خاطر دارای یک سری دوربین ها و سنسورهای پیشرفته است. علاوه بر نقش تجسسی، پهپاد Predator توانایی حمل سلاح نیز دارد، از جمله دو موشک هوا به زمین Hellfire AGM-114. جزییات عملیات های جنگی انجام شده توسط این پهپاد هنوز طبقه بندی شده هستند اما نقش آن در تجسس، شناسایی و نظارت بر اهداف تعیین شده به خوبی مستند شده است.

این پهپاد که در ابتدا نام R-1 Predator (R برای reconnaissance به معنای تجسسی) را داشت، نقش مهمی در جمع آوری اطلاعات در جریان عملیات ارتش ایالات متحده در افغانستان در سال ۲۰۰۱ داشت. بعدها نام این پهپاد به M-1 Predator (M برای چند منظوره) تغییر کرده و با تجهیز شدن به موشک های دقیق هلفایر، در عملیات های تهاجمی نیز به کار گرفته شد که جزییات آن ها هنوز در دسترس عموم قرار نگرفته است. اگر چه اکثر جزییات این عملیات ها طبقه بندی شده باقی مانده اما نقش های استراتژیک پهپاد Predator احتمالاً به شرح زیر خواهد بود:

• پشتیبانی نزدیک هوایی: حفاظت و پشتیبانی از نیروهای خودی با حمله به اهداف دشمن در همان حوالی به منظور نابود کردن تهدیدات
• ممانعت از قدرت هوایی دشمن: این بخش از ماموریت پردیتور که اغلب با عنوان حمایت عمیق هوایی شناخته می شود، مربوط به از بین بردن اهداف دشمنی است که در آینده تهدیدی برای نیروهای خودی محسوب خواهند شد.
• جمع آوری اطلاعات، تجسس و شناسایی: جمع آوری اطلاعات در هر عملیات نظامی از اهمیت و ضرورت بالایی برخوردار است. منابع این اطلاعات بسیار متنوع هستند. تجسس هوایی نقشی حیاتی در دادن اطلاعاتی دارد که تصمیم گیران برای رسیدن به نتایج مطلوب به آن ها نیاز خواهند داشت.

در مورد پهپاد Reaper

دیگر پهپاد مشهور ساخت کمپانی جنرال اتمیکس، پهپاد MQ-9 Reaper یک هواپیمای نظامی با قابلیت کنترل از راه دور است که اولین بار در سال ۲۰۰۱ به پرواز درآمد و سپس در سال ۲۰۰۷ وارد سرویس شد. همانند پردیتور قدیمی تر، دو خلبان مستقر در زمین، از راه دور پهپاد MQ-9 Reaper را هدایت و کنترل می کنند. پهپاد قدیمی تر Predator در جریان عملیات های اولیه با سوانحی همراه بود و یک سوم این پهپادها در شرایط نامساعد هوایی دچار اختلال و مشکل می شدند. بدین ترتیب نیاز به یک نمونه قدرتمند تر و چندکارتر نسبت به Predator بود. برخلاف پهپادهای پیشین، پهپاد Reaper به وضوح به عنوان یک هواپیمای بدون سرنشین تهاجمی طراحی شده بود، اگر چه توانایی انجام ماموریت های شناسایی هوایی و جمع آوری اطلاعات را نیز داشت.

این پهپاد توان حمل سلاح های بیشتری نسبت به Predator داشته و به لطف سیستم موتوری توربینی، می توانست در ارتفاع بالاتری نسبت به نسخه قدیمی پرواز کند. پهپاد Reaper در عملیات های تهاجمی دقیق بسیاری مشارکت داشته که از آن میان می توان به از بین بردن ایمن الظواهری رهبر القاعده در سال ۲۰۲۲ توسط سازمان سیا اشاره کرد. ایمن الظواهری در حالی که روی بالکن خانه ای در کابل، افغانستان قرار داشت توسط یکی از این پهپادها با موشکی نقطه زن مورد هدف قرار گرفت.

در این عملیات، یک پهپاد MQ-9 Reaper که برای انجام عملیات کشتن الظواهری اعزام شده بود، یک موشک هدایت لیزری Hellfire R9X را مستقیماً به سمت هدف شلیک کرد. به جای داشتن یک کلاهک انفجاری، این موشک به تیغه هایی چرخان مجهز شده که بدون آسیب زدن به دیگر افرادی که در ساختمان بودند، هدف را نابود کرد. همچنین از همین پهپاد اما با موشک های انفجاری بود که در سال ۲۰۲۰ برای ترور سردار شهید قاسم سلیمانی در فرودگاه بغداد استفاده شد.

عذاب؛ رونمایی شرکت ترکیه ای از یک پهپاد کامیکازه با شباهت بسیار به شاهد ۱۳۶ ایرانی

تفاوت پهپادهای Predator و Reaper چیست؟

در کل، پهپاد Reaper بزرگ تر، سنگین تر و قدرتمندتر از پهپاد قدیمی تر Predator است و همچنین برد بیشتری داشته و نقاط سخت بیشتری روی آن قرار دارد که می تواند موشک های بیشتری را حمل کند.

ویژگی های پهپاد MQ-1 Predator

• برد: ۱,۲۵۰ کیلومتر
• حداکثر سرعت: ۲۱۷ کیلومتر بر ساعت
• سقف پرواز: ۲۵,۰۰۰ پا یا ۷,۶۲۰ متر
• وزن خالی: ۵۱۳ کیلوگرم
• وزن حداکثری در هنگام بلند شدن: ۱,۰۲۰ کیلوگرم
• تسلیحات جنگی: جایگاه ۲ موشک
• طول: ۸.۳۲ متر
• عرض: ۱۴.۸۱ متر
• ارتفاع: ۲.۱۱ متر
• موتور: پیستونی چهار سیلندر Rotax 914F

ویژگی های پهپاد MQ-9 Reaper

• برد: ۱,۹۳۱ کیلومتر
• حداکثر سرعت: ۴۸۳ کیلومتر بر ساعت
• سقف پروازی: ۵۰,۰۰۰ پا یا ۱۵,۳۴۰ متر
• وزن خالی: ۲,۲۲۳ کیلوگرم
• حداکثر وزن در هنگام بلند شدن: ۴,۶۷۰ کیلوگرم
• تسلیحات جنگی: جایگاه ۷ موشک
• طول: ۱۰.۹۷ متر
• عرض: ۱۹.۹۹ متر
• ارتفاع:۳.۸۱ متر
• موتور: توربوپراپ Honeywell TPE331-10GD

دم های دو پهپاد با هم متفاوت است، جایی که Predator دارای دمی V شکل به سمت داخل است، در حالی که دم V شکل Reaper روی قسمت بالای بدنه عقب قرار گرفته است. دم V شکل پردیتور از پیشینه آن از نیروی دریایی گرفته شده است، طراحی اولیه ای که باید توانایی قرار گرفتن در داخل لانچر اژدر را می داشت. موتورهای دو پهپاد بسیار با هم متفاوت هستند. پهپاد Predator از یک موتور پیستونی چهار سیلندر Rotax 914F با توان تولید ۱۱۵ اسب بخار نیرو استفاده می کند که به آن امکان می دهد از پایگاه تا ۴۶۰ مایل آن طرف تر پرواز کند و بعد از حداکثر ۱۴ ساعت گشت زنی، به پایگاه بازگردد.

Reaper که پهپادی بسیار قدرتمندتر است، از یک نیروگاه توربوپراپ Honeywell TPE331-10GD با قدرت تولید ۹۵۰ اسب بخار نیرو استفاده می کند که برد، سرعت، ارتفاع پرواز و قدرت حمل بار بیشتری نسبت به پردیتور به آن می دهد. نکته جالب اینکه هر فروند از پهپاد Reaper کمی بیش از ۳۰ میلیون دلار (۳۰.۲ میلیون دلار) قیمت دارد در حالی که قیمت هر فروند از پهپاد قدیمی تر Predator نزدیک به ۴۰ میلیون دلار است.

پهپادهای Predator و Reaper چه شباهت هایی دارند؟

هم MQ-1 Predator و هم MQ-9 Reaper هواپیماهای بدون سرنشین با کنترل از راه دور هستند. هر دو از طریق خلبان هایی که روی زمین مستقر هستند از راه دور هدایت می شوند و می توانند داده ها را به طور مستقیم از طریق خط دید دریافت یا ارسال کنند، در صورتی که خلبانان در همان نزدیکی مستقر باشند. همچنین هر دوی آن ها می توانند از طریق ماهواره ورودی های کنترلی را دریافت کرده و با پایگاه کنترل ارتباط برقرار کنند. طراحی کلی هر دو پهپاد شبیه هم است. هر دو دارای نرخ بالای طول بال نسبت به بدنه هستند که در میانه بدنه واقع شده و هر دو دارای ساختار فرود سه چرخ هستند.

هر دو پهپاد دارای استابلایزرهای عمودی رو به داخل در زیر قسمت پشت بدنه بوده و هر دو از یک پروانه پیش برنده که روی قسمت عقب بدنه سوار شده، به پیش رانده می شوند. نکته جالب اینکه اگر چه هر دو این پهپادها توانایی وارد کردن آسیب شدید به هدف خود را دارند، Predator و Reaper به ندرت توانایی دفاع از خود را دارند. اگر چه دید بسیار خوبی نسبت به جلو و پایین را برای اپراتورهای خود ایجاد می کنند، توانایی مانیتور کردن فضای دور خودشان برای دیدن تهدیدهای نزدیک شونده را ندارند.

علاوه بر این، اگر اپراتور هر یک از این دو پهپاد متوجه فعالیت خصمانه شود، توانایی تغییر سریع مسیر یا ارتفاع برای جلوگیری از رویارویی و برخورد با آن تهدید را ندارد. نرخ بالای بال به بدنه نیز برای تاب آوردن محموله های با جی بالا را ندارد. هیچ کدام از این دو پهپاد برای فعالیت در مناطق جنگی فعال، جایی که ممکن است مورد حمله مستقیم قرار گیرند، طراحی نشده اند. هر دوی پهپادهای Predator و Reaper از سقف یک میلیون ساعت پرواز در دوران خدمتشان عبور کرده اند.

پهپاد Predator چه برتری هایی نسبت به Reaper دارد؟

به طور خلاصه، پهپاد Predator نسبت به نسخه جدیدتر Reaper هیچ برتری قابل توجهی ندارد. Predator سرعت کمتری داشته و گرانقیمت تر از ریپر است و نمی تواند به اندازه آن تسلیحات جنگی حمل کند. شاید بهترین چیز در مورد پهپاد پردیتور کاری است که در جریان عملیات های شناسایی علیه داعش و القاعده و طالبان و دیگر گروه های تروریستی در افغانستان و عراق انجام داده که بخش قابل توجهی از آن همچنان طبقه بندی شده باقی مانده است. Predator براس سال ها در خدمت ارتش ایالات متحده بود تا اینکه در سال ۲۰۱۸ پهپاد Reaper به شکل عمده ای جای آن را گرفت، هر چند پس از خارج شدن اطلاعات از طبقه بندی سری خواهیم توانست بیشتر از نقشی کلیدی که پهپاد Predator در عملیات های تهاجمی ایفا کرده مطلع شویم. بدون شک جنرال اتمیکس نمی توانست بدون ساخت این پهپاد، پهپادهای پیشرفته تر Reaper را بسازد در شرایطی که در دوران خود، پردیتور پهپادی بسیار پیشرفته و توانمند بود.

پهپاد Reaper چه برتری هایی نسبت به predator دارد؟

تقریباً می توان گفت که ریپر در هر حوزه ای بهتر و کارآمدتر از پردیتور است. Reaper در ارتفاع بالاتری پرواز کرده، می تواند مسافت بیشتری را پیموده و سرعت آن نیز نسبت به Predator بیشتر است و البته می تواند تعداد بسیار بیشتری سلاح زیر بال های پهنش حمل کند که شامل ۴ موشک four AGM-114 Hellfire و سه نوع سلاح دیگر مانند مهمات های تهاجمی حمله مستقیم یا بمب های هدایت لیزری Paveway II است. Reaper قابلیت های ویژه ای در عملیات های تهاجمی دارد توانمندی های تهاجمی دقیق آن از غیرنظامیان محافظت کرده و اهداف خود را نگران می کند.

پهپاد پهن پیکر شاهد ۱۴۹؛ اولین تصاویر از پرواز دستاورد جدید نیروی هوافضای سپاه + ویدیو

نتیجه گیری

با توجه به چیزهایی که گفته شد، در مورد اینکه کدام یک از این پهپادها بهتر است، بحثی باقی نمی ماند. پهپاد Predator در افغانستان، عراق و سوریه بسیار عملکرد خوبی داشته و راه را برای نسل جدیدی از هواپیماهای بدون سرنشین باز کرد. اما Reaper پهپاد نظامی آینده نزدیک است، هم برای عملیات های تجسسی و هم حمله های دقیق که در سال های اخیر بسیار موثر بوده است.