فوبیا انواع بسیار زیادی دارد که شاید نام خیلی از آنها را نشنیده باشید و حتی برخی از آنها به نظرتان عجیب بیاید. آناتیدافوبیا (Anatidaephobia) یا اردک هراسی می‌تواند یکی از همین هراس ها باشد که کمتر به گوشِتان خورده است و در این مقاله قصد داریم بیشتر به آن بپردازیم و روش های مقابله با آن و به‌طور کل شیوه مقابله با فوبیاها را بررسی کنیم.
فوبیا یا هراس به‌طور کلی نوعی اختلال شایع در دسته اختلالات اضطرابی است که با ترس شدید و غیرمنطقی از یک موقعیت یا یک شی تعریف می‌شود. یکی از انواع فوبیا که به تازگی بسیار مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، آناتیدا فوبیا یا همان اردک هراسی است.
اصطلاح آناتیدافوبیا از نام خانواده بیولوژیکی پرندگان آبی گرفته شده است که شامل غازها و اردک ها (Anatidae) و کلمه یونانی ترس (phóbos) است.
آناتیدافوبیا اولین بار در کتاب کمیکی از گری لارسون با عنوان اون طرفیا (Far Side) آمد و این‌طور تعریف می‌شود: «موقعیتی یا ترسی که فکر می‌کنید در جایی و یا موقعیتی، اردکی شما را زیر نظر دارد.»
از زمانی که این مفهوم برای اولین بار توسط لارسون مطرح شد، اصطلاح آناتیدافوبیا نیز میان عموم رایج شد و مورد استفاده قرار گرفت.
ممکن است که آناتیدافوبیا به عنوان ترسی رسمی و علمی تشخیص گذاری نشود اما این عدم تشخیص گذاری به این معنا نیست که، هراس از اردک و یا غازها وجود ندارد.
لازم است بدانید که ترس از پرندگان که به عنوان ارنیتوفوبیا (Ornithophobia) هم شناخته می‌شود، نوعی ترس و هراس واقعی است. در واقع، ترس حقیقی از اردک ها و غازها به عنوان نوعی پرنده هراسی توصیف می‌شود.
ارنیتوفوبیا نوعی حیوان هراسی است. برخی از افراد مبتلا به این نوع از فوبیا ممکن است از انواع پرندگان بترسند، در حالی که برخی دیگر فقط از نوع خاصی از پرندگان مانند پرندگان دریایی، پرندگان شکاری یا پرندگان گرمسیری می‌ترسند.
مانند دیگر انواع فوبیاهای حیوانات، این ترس اغلب ناشی از برخورد منفی با شی یا موجودی ترسناک است و در این مورد شی ترسناک همان اردک یا غاز است.
به عنوان مثال، اگر زمانی که در طبیعت هستید، توسط یک دسته اردک احاطه شوید و یا غازی شما را گاز بگیرد و تحت تعقیب و یا مورد حمله این حیوانات قرار بگیرید، ممکن است این اتفاق موجب ترس از این حیوان و یا حیوانات دیگر در دفعات بعدی در شما شود.
علائم آناتیدافوبیا
وقتی افراد با منبع ترسشان روبهرو می‌شوند، احساس اضطراب غیرقابل کنترلی دارند. علائم شایع در هنگام ترس عبارت اند از:
درد قفسه سینه
لرز
گیجی
سرگیجه
حالت تهوع
تنفس سریع و ضربان قلب
تکان دادن دست و پا
ناراحتی معده و یا دل درد
عرق کردن
در این مواقع ممکن است که فرد برای کنار آمدن با منبع ترس خود تلاش بسیاری کنند و حتی عملکرد روزانه شان هم با مشکلاتی همراه شوند.
فرد ممکن است از مکان‌های خاصی که ممکن است با ترس خود روبهرو شود، اجتناب کند یا حتی برای جلوگیری از برخورد با شیئی که از آن می‌ترسد، خانه خود را ترک کند.
در برخی موارد نیز فرد ممکن است دچار حمله پنیک شود. در زمان تجربه حمله پنیک فرد ممکن است حالت آشفتگی بدی را تجربه کند و این احساس را داشته باشد که در حال مرگ است.
راه های مقابله با آناتیدافوبیا
اگر از اردک و یا انواع دیگر حیوانات می‌ترسید و این ترس حالت افراطی و غیرمنطقی دارد، برای کاهش اضطراب و مقابله با ترس خود می‌توانید از چندین راهکار ساده اما کارآمد استفاده کنید.
تمرینات تنفسی انجام دهید
اینکه بدانید چگونه می‌توانید هنگام احساس اضطراب خود را آرام کنید، بخش مهمی از مقابله با ترس است. تنفس آرام و عمیق به بدن اجازه می‌دهد به حالت آرام تری بازگردد و می‌تواند راهی کمک‌کننده برای شما باشد.
یک صحنه آرامش بخش را مجسم کنید
در مواقع ترس به چیزی فکر کنید که به شما کمک می‌کند احساس آرامش کنید، خواه این موقعیت استراحت در ساحل آفتابی یا تماشای فیلم و سریال مورد‌علاقه‌تان در تلویزیون باشد.
سعی کنید حواس خود را پرت کنید
به پیاده روی بروید، موسیقی گوش بدهید یا ذهن خود را بر روی چیز دیگری که به شما کمک می‌کند از فکرتان از ترسیدن منحرف شود، متمرکز کنید.
به تمرین ادامه دهید
هرچه بیشتر بتوانید استراتژی های آرامش بخشی را برای مقابله با ترس اتخاذ کنید، بهتر می‌توانید در مواجهه با منبع اضطراب خود به حالت آرامش برسید. فوبیای شما ممکن است به طور کامل از بین نرود، اما حداقل زندگی با آن برای شما آسان‌تر خواهد بود.
افکار خود را به چالش بکشید
وقتی در الگوهای فکری که باعث ایجاد ترس در شما می‌شوند گیر افتادید، آن افکار را به طور فعال به چالش بکشید.
از خود بپرسید که آیا این ترس ها و افکار واقع بینانه هستند؟
سعی کنید این افکار را با افکار مفیدتری جایگزین کنید، یا حتی روی افکار مثبت تمرکز کنید تا به شما در گذراندن دوره های اضطراب کمک کند.
درمان آناتیدافوبیا
ترس از پرندگان از جمله اردک یا غاز مثل سایر انواع فوبیا می‌تواند جدی و اغلب ناتوان‌کننده باشد. اما خوشبختانه درمان های موثری در دسترس است که می‌توانند در کنترل علائم موثر باشند. در ادامه مروری کلی بر گزینه های درمانی فوبیا می‌کنیم.
درمان شناختی رفتاری
در درمان شناختی _ رفتاری به بیمار مبتلا به فوبیا کمک می‌شود تا از تأثیر نحوه فکر کردن خود، در بروز علائم استرس آگاه شده و به شناخت و درک بهتر از مسائلی که باعث ترس و محرک ایجاد فوبیا در او می‌شود، برسد و به این شکل می‌تواند افکار اشتباه خود را اصلاح کند و برای فرد روشن می‌شود که موضوع فوبیا خطری برای او ندارد. در شناخت درمانی باورها بررسی شده و روی آنها کار می‌شود چون این باورها باعث ادامه یافتن ترس و اضطراب یا شدت یافتن فوبیا می‌شود.
مواجهه درمانی
مواجهه سازی یکی از تکنیک‌های کارآمد در درمان فوبیا محسوب می‌شود. در این روش به فرد کمک می‌کنند با ترس خود مواجه شود؛ البته نوع و شکل ترس‌ها با هم متفاوت هستند. بعد از ارزیابی میزان شدت ترس فرد، برنامه درمانی برای افراد مختلف در نظر گرفته می‌شود. برای کسی که شدت ترس بسیار بالایی دارد، از مواجهه حضوری استفاده نمی‌شود و در ابتدا فرد آن صحنه‌ها را ذره ذره در ذهن خود مجسم می‌کند. به محض اینکه فرد در ذهن خود به موقعیت ترسناک نزدیک می‌شود، درمانگر با آموزش مهارت‌هایی مثل آرام سازی به او کمک می‌کند تا آرامش خود را حفظ کند. پس از آن که علائم ترس کم شد و فرد توانست مواجهه را در سطح ذهنی انجام دهد در مرحله بعد، مواجه سازی حضوری انجام می‌شود.
رفتار درمانی
برای شناسایی رفتارهای نادرست و ایجاد تغییر در رفتارهای ناسازگار از رفتاردرمانی استفاده می‌شود. در رفتاردرمانی ابتدا عامل محرک فوبیا شناسایی شده سپس میزان ترس فرد در رابطه با موضوع اندازه گیری می‌شود و با تکنیک‌های خاص ترس را از بین می‌برند. یکی از بهترین روش‌ها، رویارویی تدریجی با عامل ترس است که باید توسط متخصص صورت بگیرد. براساس نوع و شدت بیماری، زمانی طول می‌کشد تا به مرور ترس خود را از دست بدهید.
واقعیت مجازی
یکی از بهترین شیوه‌ها برای درمان فوبیا استفاده از روش واقعیت مجازی است، این روش به این صورت است که با استفاده از عینک‌های واقعیت مجازی بیمار را با موقعیت‌هایی که دچار فوبیا در او می‌شود روبهرو می‌کنند و به او آموزش می‌دهند که چگونه ترس خود را در این شرایط کنترل کند.
با این عکسایی که شما گذاشتین منی که آناتیدافوبیا ندارم هم ترسیدم از دیدنشون!