تصاویر فیلم ها تا مدت ها در ذهن ما باقی می مانند. به علاوه، وقتی شخصیت تاریخی ای در آن ها به تصویر کشیده می شود، تماشاگران تصور می کنند که آن شخص در واقعیت هم همینگونه بوده. برای مثال، فیلم ها و سریال ها سبب شده اند مردم تصور کنند وایکینگ ها انسان هایی وحشی و بدون تمدن بودند که حمام نمی کردند و موهای خود را می بافتند.
در ادامه از چند باور اشتباه رایج درباره ی وایکینگ ها خواهیم گفت.
۱- کلاهخود شاخ دار به سر می گذاشتند
اولین تصویر از وایکینگ ها با کلاهخود شاخ دار در سال ۱۸۲۵ در کتاب محبوبی درباره ی قهرمان یک حماسه ی افسانه ای ایسلندی به نام «فریتیوف» ظاهر شد. در حقیقت، جنگجویان اسکاندیناویایی به ندرت از کلاهخود استفاده می کردند. آن ها معمولاً هیچ سرپوشی نداشتند و اگر کلاهخودی هم به سر می گذاشتند، چیز ساده ای از جنس چرم یا فلز برای محافظت از صورت بود. وایکینگ ها از شاخ حیوانات به منظور دیگری استفاده می کردند. در حقیقت، در جشن ها با آن ها نوشیدنی می خوردند و مثل شیپور، برای ارتباط با یکدیگر در آن می دمیدند.
۲- کثیف و نامرتب بودند و به خودشان نمی رسیدند
باستان شناسان لوازم بهداشتی زیادی از وایکینگ ها کشف کردند، مانند موچین، شانه، گوش پاک کن، خلال دندان و غیره. به عقیده ی کارشناسان، وایکینگ ها بسیار به ظاهر خود می رسیدند. این مردان سرسخت هر روز موهای خود را شانه می زدند و لباس های خود را زود به زود عوض می کردند. ریش آن ها هم هر اندازه ای که بود، همیشه مرتب بود.
به علاوه، آن ها لباس های رنگ روشن تزئیات دار دوست داشتند. آبی و قرمز محبوب ترین رنگ های لباس برای آن ها بودند، اما باستان شناسان می گویند وایکینگ ها همه رنگ لباسی داشتند. آن ها علاقه ی ویژه ای هم به پارچه های خاص مثل ابریشم داشتند.
۳- موهای خود را می بافتند
مردان وایکینگ چتری های بلندی داشتند و موهای پشت سرشان را کوتاه می کردند. به علاوه، آن ها بسیار اهل مُد بودند. برای مثال، از آنجایی که در اروپای شمالی مردان مو طلایی جذاب محسوب می شدند، وایکینگ های مو تیره (در بعضی مناطق) موها و حتی ریش های خود را با آب قلیایی دکلره می کردند.
۴- مردها همگی بلند قد و زمخت بودند
تغذیه در آن دوران وضعیت چندان خوبی نداشت، به همین دلیل رشد کودکان نسبت به حالا، کُندتر بود و مردم به طور کلی بلند قد نبودند. متوسط قد مردان وایکینگ ۱/۶۷ متر و متوسط قد زنان وایکینگ هم ۱/۵۷ متر بود. در عین حال، انجام زیاد کارهای فیزیکی بدن افراد را زمخت می کرد. با این حال، حمل بارهای سنگین آن ها را درگیر مشکلات مفصلی می کرد.
چهره ی مردان و زنان بسیار شبیه به هم بود. چهره ی مردها اندکی زنانه و چهره ی زن ها نیز اندکی مردانه بود و فک و برآمدگی استخوان وسط ابروها در آن ها شکل برجسته ای داشت. به همین دلیل گاهی تشخیص جنسیت وایکینگ ها از بقایای شان برای باستان شناسان دشوار است.
علاوه بر این، همچون زنان، مردان هم از نوعی خط چشم مخصوص به نام سرمه استفاده می کردند که به شکل پودر بود و از سنگ سرمه، بادام سوخته، سرب، اکسید مس، پودر اخرا، خاکستر، مالاکیت و کریزوکولا درست می شد. آن ها نه تنها استفاده از خط چشم را زیبا می دانستند، بلکه معتقد بودند این کار به حفظ چشم ها در برابر نور شدید خورشید که از برف ها منعکس می شد، کمک می کند.
۵- همه ی اسکاندیناویایی های قرون وسطی وایکینگ بودند
نروژی ها دو کلمه داشتند: Viking به معنای «حمله» و Vikingr به معنای «مهاجم». آنگلوساکسون ها کلمه ی مشابهی داشتند که Wicing بود. این کلمه در ابتدا به معنای «دزد دریایی» بود اما به مرور زمان تبدیل به یک نام برای خطاب کردن دزدان نورس شد. این بدان معنی است که همه ی اسکاندیناویایی ها وایکینگ نبودند.
معمولاً جوان هایی که به دنبال ماجراجویی و کسب ثروت بودند، وایکینگ می شدند. به همین دلیل است که وایکینگ ها کشور متمرکزی نداشتند و تنها در اسکاندیناوی نبودند. باستان شناسان کماکان رد آن ها را در سرتاسر دنیا پیدا می کنند.
۶- سر کشتی هایشان به شکل اژدها بود
تنها مدرک موجود در اینباره، یک دیوارنگاره ی تاریخی متعلق به اسکاندیناویایی ها بر روی دیوار مجسد ایاصوفیه ی استانبول است. در این دیوارنگاره ناوگان کوچکی از کشتی ها با سری اژدها شکل به تصویر کشیده شده است. اما یافته های باستان شناختی در اینباره قطعی نیست.
تنها کشتی ای که احتمالاً مزین به سر اژدها بوده، در دانمارک یافت شد. بخشی از سر کشتی از میان رفته بود اما «یال اژدها» که از آهن ساخته شده بود، باقی مانده بود. علاوه بر این، یک فضای خالی به اندازه ی سر اژدها وجود داشت.
۷- تنها ساکنان اسکاندیناوی قرون وسطی بودند
در آن زمان مردم سامی هم در اسکاندیناوی زندگی می کردند – مردمانی نیمه چادرنشین که در شمال دور، در نروژ، سوئد و فنلاند و برخی مناطق روسیه سکونت داشتند. نروژی ها به آن ها «فینار» (Finnar) می گفتند. این ۲ گروه به طور مداوم با یکدیگر تبادل تجاری داشتند و در جشن های عروسی افراد عالیرتبه ی همدیگر شرکت می کردند.
۸- صرفاً یک گروه جنگجو و غارتگر بودند
وایکینگ ها با برخی حمله های بی رحمانه شان شناخته می شوند. یکی از مشهورترین نمونه های آن زمانی بود که آن ها به راهبه های جزیره ی لیندیس فارن در شمال انگلیس هجوم بردند، کتابخانه های مشهور آن ها را از میان بردند و همه ی ثروت شان را غارت کردند.
با این حال، اغلب سفرهای دریایی آن ها برای تجارت بود. به علاوه، جنگجویان اسکاندیناویایی سیاح و کاشف نیز بودند. آن ها نه تنها به اروپا، بلکه به روسیه، آسیای میانه و برخی مناطق آفریقا هم رفتند.
علاوه بر این، باستان شناسان رد اسکاندیناویایی ها را در آمریکای شمالی هم پیدا کرده اند. لیف اریکسن، دریانورد نورس، شاید اولین اروپایی ای بود که به قاره ی جدید (آمریکا) رفت. بنابراین قاره ی آمریکا شاید در قرن یازدهم میلادی یعنی مدت ها پیش از کریستف کلمب کشف شده بود.
۹- هرگز جای ثابتی نمی ماندند
در نیمه ی دوم قرن بیستم میلادی، در جریان حفاری های باستان شناختی ای که به مدت چندین سال در شهر یورک ِ انگلیس انجام گرفت، خانه ها، لباس ها، جواهرات و وسایلی دیگر از وایکینگ ها کشف شد که به خوبی حفظ شده بودند. این اکتشافات نظر دانشمندان را درباره ی سبک زندگی جنگجویان اسکندیناویایی تغییر داد و آن ها را به این فکر انداخت که شاید وایکینگ ها مردمانی اهل خانه و خانواده بودند.
بدون نظر