دلار آمریکا به‌عنوان ارز ذخیره جهان، ۵۸.۴ درصد از ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی را در سال ۲۰۲۲ تشکیل می‌داد که نزدیک به پایین‌ترین حد در ۲۵ سال گذشته بوده است. امروزه، کشورهای نوظهور به آرامی از دلار آمریکا جدا می شوند و ذخایر خارجی به سمت ارزهایی مانند یوان چین تغییر می کند. در عین حال، افزایش شدید دلار آمریکا، کشورها را به فروش ذخایر خارجی خود برای کمک به تقویت ارزهای خود سوق می دهد و ارزهایی مانند دلار استرالیا و کانادا را برای کمک به تولید بازدهی بالاتر خریداری می کنند. ویدیوی گرافیکی زیر صعود سریع دلار آمریکا در قرن گذشته و کاهش تدریجی آن را در سال‌های اخیر نشان می‌دهد.
تسلط دلار: تاریخچه مختصر
در سال ۱۹۴۴، دلار آمریکا بر اساس توافقنامه برتون وودز به ارز ذخیره جهانی تبدیل شد. در طول نیمه اول قرن، ایالات متحده مازاد بودجه داشت و در عین حال روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای جنگ زده را افزایش داد و نفوذ خود را به عنوان ذخیره ارز جهانی گسترش داد.
بعداً در دهه ۱۹۶۰، سهم دلار ایالات متحده از ذخایر خارجی جهانی به سرعت افزایش یافت زیرا متحدان سیاسی دلار را ذخیره کردند. در سال ۲۰۰۰، سلطه دلار به اوج خود یعنی ۷۱ درصد ذخایر جهانی رسید. با تشکیل اتحادیه اروپا، کشورهایی مانند چین شروع به افزایش سهم یورو در ذخایر خود کردند. بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، سهم دلار در ذخایر ارزی چین حدود ۱۵ درصد کاهش یافت.
دلار پس از بحران مالی جهانی که بانک‌های مرکزی را مجبور به کاهش ذخایر دلاری برای کمک به تقویت ارزهای خود کرد و به امروز و کاهش ذخایر دلار رسید که تقریبا ۱۳ درصد از اوج تاریخی خود کاهش یافته است.
وضعیت ارز ذخیره جهان
در سال ۲۰۲۲، ۱۶ درصد از مبادلات صادراتی روسیه به یوان بود که تقریباً در مقایسه با قبل از جنگ تقریباً هیچ بود. برزیل و آرژانتین نیز استفاده از پول چین را برای مقاصد تجاری یا ذخیره آغاز کرده اند. با این حال، دلار آمریکا ۸۰ درصد از ذخایر برزیل را تشکیل می دهد.
در حالی که دلار آمریکا در سهم ذخایر خارجی کاهش یافته است، هنوز هم تأثیر زیادی در اقتصاد جهانی دارد. اکثر مبادلات تجاری در سطح جهانی با دلار آمریکا صورت می‌گیرد، روندی که طی دهه‌ها نسبتاً ثابت مانده است. بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۹، ۷۴ درصد تجارت در آسیا به دلار و در قاره آمریکا، ۹۶ درصد از کل صورت‌حساب‌ها را تشکیل می‌دهد.
علاوه بر این، تقریباً ۹۰ درصد از معاملات ارزی به دلیل نقدینگی دلار آمریکا است.
با این حال، کشورها به طور فزاینده ای گزینه های جایگزینی غیر از دلار پیدا می کنند. امروزه، کسب‌وکارهای غربی شروع به تجارت با چین با رنمینبی (نام رسمی پول ملی چین) کرده‌اند. با نگاهی به آینده، ارزهای دیجیتال می توانند گزینه هایی را ارائه دهند که شامل دلار آمریکا نمی شود.
حتی اگر سهم ایالات متحده از تولید ناخالص داخلی جهانی همچنان کاهش یابد، تغییر به یک سیستم چند قطبی می تواند در این قرن پیشرفت کند.
بدون نظر