هر آنچه که باید در مورد عبدالناصر همتی از داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری بدانید

عبدالناصر همتی رییس سابق بانک مرکزی ظاهراً یک بار دیگر به دنبال امتحان کردن شانس خود برای رسیدن به ریاست جمهوری است. این چهره سیاسی و اقتصادی که سه سال پیش یکی از رقبای ابراهیم رئیسی برای رفتن به پاستور بود، اکنون می خواهد بار دیگر شانس خود را بیازماید و به همین خاطر با حضور در وزارت کشور، نامزدی خود را به ثبت رساند. اما عبدالناصر همتی کیست؟

بیوگرافی عبدالناصر همتی

عبدالناصر همتی متولد ۱۳۳۶ در شهر کبودرآهنگ در استان همدان است. وی مشهور به پدر بیمه خصوصی ایران و مدیر ارشد اقتصادی و سیاسی ایرانی است. او دکترای اقتصاد دارد و اکنون استاد دانشگاه تهران و کارشناس رسمی دادگستری در امور سرمایه‌گذاری، پولی و اعتباری و پیش از این رئیس کل بانک مرکزی ایران بوده است.

همتی به مدت ۵ سال در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی عضو کمیته اقتصادی شورای عالی امنیت ملی بود. او برای پنج سال پیاپی مدیریت بیمه اتکایی آسیا را برعهده داشته‌ است. همتی از معدود مدیران ایرانی بوده که در دولت‌های سازندگی و اصلاحات سمت‌های مهمی داشته‌ است.

تحصیلات عبدالناصر همتی

در مورد تحصیلات عبدالناصر همتی باید گفت که وی مدرک کارشناسی اقتصاد خود را از دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۷ کسب کرده و در سال ۱۳۶۶ مدرک کارشناسی خود را در همین رشته و از همان دانشگاه کسب کرد. او در سال ۱۳۷۲ دکترای علوم اقتصادی خود را دریافت کرد و موضوع تز دکترای او نیز «مدل تحلیلی قیمت نفت» بود.

او پس از کسب مدرک دکترا در دروس اقتصاد کلان و اقتصاد انرژی در دانشگاه تهران و با مدرک استادیاری تدریس کرده است. همتی به ادعای خودش دوره های حسابرسی پیشرفته و مطالعات اقتصاد را به ترتیب در موسسه کوپرز اند لیبراند و لندن گذرانده است و از برخی از تالیفات ایشان می توان به کتاب های «اقتصاد کلان، مقدمه‌ای بر سیاست‌های پولی و مالی»، «توسعه اقتصادی»، «اقتصاد نفت»، «اقتصاد انرژی» و «مشکلات اقتصادی جهان سوم» اشاره کرد.

برخی می گویند که دوران تحصیلات اصلی آقای همتی در دوران حضور وی در دوران حضور در رده های بالای صدا و سیما بوده و این تحصیلات را به چالش می کشند. البته اطلاعات زیادی در مورد فعالیت های وی پس از انقلاب در دست نیست. در دوران حضور در صدا و سیما، آقای همتی در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل کرده و در این مدت عضو ستاد تبلیغات جنگ نیز بوده است.

پس از پایان دوران فعالیت در صدا و سیما، عبدالناصر همتی در سال ۱۳۷۳ ریاست بیمه مرکزی جمهور اسلامی ایران را بر عهده گرفته و تا سال ۱۳۸۵ به مدت ۱۲ سال این مقام را در اختیار داشت. پس از آن همتی به مدت ۷ سال و تا ۱۳۹۲ مدیر عامل بانک سینا را بر عهده گرفت که در آن زمان موسسه مالی و اعتباری بنیاد مستضعفان نام داشت و بعدها نامش به بانک سینا تغییر یافت. پس از آن نیز به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی وقت، به مدت سه سال مدیرعامل بانک ملی ایران بود.

در سال ۱۳۹۵، عبدالناصر همتی بار دیگر به بیمه مرکزی بازگشت و دو سال دیگر رهبری آن را بر عهده گرفت. در دوره ریاست حسن روحانی در شورای عالی امنیت ملی، همتی به مدت ۵ سال از اعضای کمیته اقتصادی شورای امنیت ملی بوده است. روحانی در مرداد ۱۳۹۷ همتی را جایگزین ولی الله سیف در مقام ریاست بانک مرکزی کرد.

زندگی شخصی عبدالناصر همتی

در مورد زندگی شخصی عبدالناصر همتی هم باید گفت که وی در سن ۲۶ سالگی در سال ۱۳۶۳ با سپیده شبستری که کرمانی بود ازدواج کرده که شایع شده بود از نزدیکان و اقوام علی اکبر هاشمی رفسنجانی یا بهتر بگوییم یکی از برادران وی است، ادعایی که توسط همتی و همسرش تکذیب شده است. حاصل ازدواج این دو سه فرزند است: دو پسر که در رشته معماری تحصیل کرده اند و یک دختر که متخصص کودکان است.

شایعاتی مبنی بر سکونت فرزندان عبدالناصر همتی در خارج از کشور منتشر شده بود که وی این موضوع را تکذیب کرده و مدعی شده تمام فرزندانش در داخل ایران زندگی می کنند. عبدالناصر همتی یک اصلاح طلب به شمار آمده و به گفته خودش در اوایل دهه هفتاد به حزب تازه تاسیس کارگران سازندگی پیوست که به تازگی توسط آیت الله هاشمی رفسنجانی تاسیس شده بود.

به گفته خودش، وی بعد از مدت کوتاهی از این حزب خارج شده است. همسر آقای همتی در یک مصاحبه تلویزیونی مدعی شده بود که آیت الله هاشمی رفسنجانی دو بار به آقای روحانی توصیه کرده بود که آقای همتی را به مقام ریاست بانک مرکزی منصوب کند.

دوران حضور عبدالناصر همتی در بانک مرکزی

دوره ریاست عبدالناصر همتی در بانک مرکزی با جهش نجومی نرخ ارز، صعود غیرطبیعی بورس و سپس سقوط آن همراه بود. زمانی که عبدالناصر همتی ریاست بانک مرکزی را پذیرفت دلار کمی بیش از ۹ هزار تومان قیمت داشت و در مهر ۹۹ به عددی نزدیک به ۳۲ هزار تومان رسید.

عبدالناصر همتی بارها در آن دوران پر از فراز و فرود ارز اعلام کرد که کنترل بازار را در اختیار داشته و بارها نیز تایید کرد دلار از یک عدد خاص بالاتر نخواهد رفت که البته چنین نبود. وی در جریان مناظرات انتخاباتی ۱۴۰۰ اعلام کرد که این صحبت ها را به خاطر آرام کردن جو روانی و شوک وارد نکردن به بازار ارز زده است. با وجود رشد شدید قیمت ارز در دوران ریاست عبدالناصر همتی بر بانک مرکزی، وی مدعی شده که اگر تلاش های وی و بانک مرکزی نبود قیمت دلار به بیش از ۵۰ هزار تومان رسیده و تورم به بالای ۱۲۰ درصد می رسید.

همتی در مناظرات انتخاباتی همچنین مدعی شد که مجموعه بانک مرکزی و دولت روحانی از تبدیل شدن ایران به ونزوئلا جلوگیری کرده اند. یکی دیگر از انتقادات به عبدالناصر همتی موضوع رشد پایه پولی و چاپ اسکناس بی رویه برای جبران کسری بودجه دولت است که به گفته منتقدان نقش اصلی را در تورم و بالا رفتن قیمت ها و کاهش ارزش پول ملی داشته است.

اما عبدالناصر همتی در دفاع از خود گفته که با توجه به کسری شدید بودجه چاره ای جز چاپ پول نداشته است و مصوبات ستاد ملی کرونا نیز باعث شده بانک مرکزی به ناچار بر حجم چاپ پول افزوده و تزریق نقدینگی را تداوم بخشد. نرخ تورم نیز در دوره ریاست همتی بر بانک مرکزی رشد قابل توجهی داشته و از مرز ۴۰ درصد سالانه و ۶۰ درصد نقطه به نقطه نیز گذشت.  وی تصمیمات خارج از بانک مرکزی، تحریم ها، کاهش درآمد ارزی و شیوع کرونا را عوامل تورم شدید دانسته است.

در مورد بورس نیز عبدالناصر همتی از جمله کسانی بود که مردم را به حضور در بورس تشویق می کرد و بازار سرمایه را بازار خوبی برای سرمایه گذاری توصیف کرد. در همین دوره بود که عرضه سهام شرکت ها و بانک های دولتی در بورس شدت گرفت و مردم نیز به بورسی که به شدت در حال رشد بود هجوم بردند. اما از مرداد ۹۹ بازار بورس شروع به سقوط کرد و بسیاری از مردم سرمایه های خود را از دست دادند در حالی که دولت ظاهراً از سرمایه قابل توجه به دست آمده برای جبران کسری بودجه خود استفاده کرد.

علیرغم این اقدامات، اما همتی در مناظره های انتخاباتی سال ۱۴۰۰ مدعی بود که عامل موثر در مشکلات اقتصادی کشور نبوده و این شرایط حاصل سیاست‌گذاری های خارج از بانک مرکزی بوده است و قصد دارد با رسیدن به مقام ریاست جمهوری این مشکلات را حل کند. همتی از ناتوانی بانک مرکزی در سیاست‌گذاری های کلان اقتصادی گفته و مدعی شده که شفافیت مالی ایجاد خواهد کرد.