چطور گرگ، روباه و شغال را از یکدیگر تشخیص دهیم؟

دیده شدن شغال‌های پارک جنگلی لویزان باعث شد تفاوت‌های سه گونه حیات وحش را که به دلایل مختلف در حاشیه شهرهای و پارک‌های جنگلی دیده می‌شوند و عمدتا با هم اشتباه گرفته می‌شوند، توضیح دهیم.

سگ‌سانان زیرراسته‌ای از گوشتخواران هستند. گرگ، روباه و شغال هر سه شبیه سگ هستند یعنی پوزه‌ای دراز، باریک و استوانه‌ای شکل دارند. تعداد دندان‌ آنها ۴۲ عدد است. گوش‌های سیخ و مثلثی شکل، دم پرمو، دست و پایی بلند دارند و حیواناتی پنجه‌رو هستند.

حس بویایی آنها بسیار قوی و شنوایی و بینایی‌شان قوی است. دارای غده‌های تولید بو در سطح زیرین دم هستند. آنها قلمرو خود را به‌وسیله ادرار مشخص می‌کنند. در مقایسه با اغلب گوشت‌خواران دونده‌های خوبی هستند و اکثر آنها طعمه خود را تعقیب و شکار می‌کنند.

این گونه‌ها در گسترش هاری در جوامع انسانی نقش مهمی دارند در نتیجه در صورت گزش حتما باید به مراکز درمانی برای دریافت واکسن هاری فوری اقدام کرد.

گرگ

بزرگترین سگ‌سان وحشی، گرگ است. در ایران از خانواده گرگ‌ها گونه گرگ خاکستری Canis lupus زیست می‌کند. گرگ علی‌رغم شباهت به سگ، سری پهن‌تر، گردنی کلفت‌تر، چشمانی مورب‌تر دارد. دم قدری افتاده و صاف است و گوش‌هایش بر خلاف سگ‌سانان، نوک تیز نیست. رنگ بدنش از خاکستری تا زرد است. توله گرگ‌ها بیشتر سیاه‌رنگ‌اند و با بالا رفتن سن، رنگ پوست آن‌ها کم‌رنگ‌تر می‌شود.

رژیم غذایی: گرگ خاکستری از علف‌خواران بزرگی مانند کل و بز، قوچ و میش، آهو، مرال، شوکا، مهره داران کوچک و پرندگان تغذیه می‌کند.

زادآوری: گرگ ماده در فصل زمستان و اوایل بهار، بچه می‌زاید. پس از دو ماه ۲ تا ۱۰ بچه می‌زایند. عمر گرگ در طبیعت ۱۲ سال و در اسارت ۱۶ سال است.

وضعیت حفاظتی: جمعیت این گونه در اکثر نقاط کشور به شدت کاهش یافته و در برخی مناطق به‌طور کلی از بین رفته است.

شغال

شغال طلایی یا آسیایی در سراسر ایران وجود دارد. شغال‌ها تا ۱۳ سال در طبیعت زندگی می‌کنند. آنها هم در روز و هم شب فعال هستند، اگرچه در جایی که با انسان در تماس هستند تمایل به شبگردی دارند.

رژیم غذایی: شغال جانوری همه چیزخوار است و غذای آن با توجه به فصل و منطقه زندگی تفاوت می‌کند.از جانوارنی که در حاشیه جاده کشته شده‌اند تا مارمولک، میوه‌های باغات، جوندگان کوچک، خربزه، ازگیل و …مصرف می‌کند.

زادآوری: در ایران از مهر تا بهمن ماه جفت‌گیری می‌کنند و۶ -۵ توله پس از ۶۳ روز حاملگی به دنیا می‌آورند و به مدت ۸ تا ۱۰ هفته به آنها شیر می‌دهند.

وضعیت حفاظتی: این جانور از سوی IUCN، اتحادیه بین‌ المللی حفاظت از طبیعت، به عنوان موجودی با کمترین نگرانی طبقه‌بندی شده‌است.

روباه معمولی

در بین روباه‌های ایران، روباه معمولی بیشتر خود را به شهرها نزدیک کرده است. دسترسی به زباله‌های شهری و روستایی باعث شده آنها به محیط های انسانی راه یابند. با تغییر کاربری زمین‌های اطراف شهرها از مناطق جنگلی و مراتع به زمین‌های کشاورزی، پارک‌های جنگلی و یا مناطق شهری، حضور حیات وحش در سکونتگاه‌های حاشیه‌ای معمول شده است.

رژیم غذایی: روباه معمولی از پستانداران کوچک مانند موش و خرگوش، پرندگان و جوجه‌ی آن‌ها، قورباغه، حلزون، ماهی و خرچنگ، حشره‌ها و سایر بی‌مهرگان تغذیه می‌کند و غذاهای گیاهی در حکم غذاهای مکمل برای آن است.

زادآوری: روباه نر از بوی ادرار نوع ماده وی را پیدا می‌کند. روباه ماده ممکن است با چند نر نیز جفت گیری کند. روباه ماده در زمستان بچه می‌زاید. دوران آبستنی این روباه معمولاً بین ۵۱ تا ۶۳ روز است و تعداد توله‌ها بین ۳ تا ۸ عدد است و معمولاً ۴ عدد است. در ۱۰ ماهگی توانایی تولید مثل پیدا کرده و ۱۰ سال عمر می‌کنند.

وضعیت حفاظتی: این گونه وضعیت بدی ندارد و حمایت شده نیست.