جنگ سرد با پایان جنگ جهانی دوم آغاز شد. در شرایطی که اروپا به ویرانه تبدیل شده بود، ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی عملاً تنها دو کشوری بودند که نسبتاً صدمه زیادی ندیده بودند، و هر یک ایده های متضاد خود را در مورد چگونگی بازگرداندن نظم بین المللی داشتند.
جورج اورول عبارت «جنگ سرد» را ابداع کرد
جورج اورول، روزنامه‌نگار و رمان‌نویس انگلیسی، اصطلاح «جنگ سرد» را ابداع کرد. نویسنده “مزرعه حیوانات” (۱۹۴۵) و “۱۹۸۴ ” (۱۹۴۹) در مقاله خود با عنوان “شما و بمب اتم” که توسط روزنامه تریبون در ۱۹ اکتبر ۱۹۴۵ منتشر شد، از این عبارت استفاده نمود.
ایگور گوزنکو (۱۹۱۹-۱۹۸۲)
ایگور گوزنکو، متخصص کشف رمز اتحاد جماهیر شوروی، در سال ۱۹۴۵ به کانادا فرار کرد و بی درنگ تلاش استالین برای سرقت اسرار هسته ای و همچنین استقرار عوامل جاسوسی را فاش کرد. او اغلب برای محافظت از هویت خود با ملحفه ای روی سرش در انظار عمومی ظاهر می شد و به همین خاطر مطبوعات او را «مرد نقابدار» لقب دادند.
“پرده آهنین”
وینستون چرچیل، سیاستمدار بریتانیایی، اولین کسی بود که در طی سخنرانی در فولتون، میزوری، در ۵ مارس ۱۹۴۶ از اصطلاح “پرده آهنین” استفاده کرد. او با اشاره به مرزهای جدید و جنگ سرد خاطرنشان کرد که پرده آهنینی در سراسر اروپا آویزان شده است.
محاصره برلین
محاصره برلین یکی از اولین بحران های بزرگ دوران جنگ سرد بود. از ژوئن ۱۹۴۸ تا مه ۱۹۴۹، اتحاد جماهیر شوروی راه آهن، جاده و کانال متحدان غربی را به بخش‌های برلینِ تحت کنترل غرب مسدود کرد. در پاسخ، حمل و نقل هوایی برلین – بزرگترین کمپین تدارکات هوایی تاریخ – سازماندهی شد. در طول این حمل و نقل هوایی، ۲.۳۴ میلیون تن غذا، زغال سنگ، سوخت و سایر لوازم حیاتی به ۲.۲ میلیون نفر ساکن برلین تحویل داده شد. بیش از ۲۷۷,۰۰۰ پرواز توسط ۳۰۰ هواپیما در این عملیات انجام شد.
ناتو تاسیس شد
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ۴ آوریل ۱۹۴۹ در واشنگتن دی سی تشکیل شد و به عنوان وزنه ای تعادلی در برابر ارتش های شوروی مستقر در مرکز و شرق اروپا پس از جنگ جهانی دوم به کار گرفته شد.
پیمان اتحاد
در سال ۱۹۵۴، کنگره رسماً عبارت “در راه خدا” (under God) را به وعده اتحاد اضافه کرد تا نماد مقاومت در برابر کمونیسم الحادی باشد که توسط اتحاد جماهیر شوروی و سایر کشورهای مارکسیست-لنینیست ترویج می شد.
ناتو و پیمان ورشو
در سال ۱۹۵۵، آلمان به طور رسمی به عضویت ناتو پذیرفته شد که منجر به تشکیل پیمان رقیب، ورشو شد.
پروژه A119
در اواخر دهه ۱۹۵۰، واشنگتن یک عملیات محرمانه را برای بررسی امکان انفجار یک حامل هسته ای در سطح ماه، ظاهراً برای نشان دادن توانایی برتر تسلیحاتی آمریکا، آغاز کرد. این تحقیق عجیب با اسم رمز A119 شناخته می شد.
عملیات گنبد کرومی
عملیات گنبد کرومی یک مأموریت نیروی هوایی ایالات متحده از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۸ در دوران جنگ سرد بود که بر اساس آن یک بمب افکن استراتژیک B-52 مجهز به سلاح های گرما هسته ای همواره در حالت آماده باش در هوا باقی می ماند. این هواپیما در هوا سوخت گیری می شد.
وضعیت جهان سوم
اصطلاح “جهان سوم” در طول جنگ سرد به وجود آمد تا کشورهایی را که به ناتو یا پیمان ورشو متعهد نبودند، تعریف کند. این کشورها هم از سوی ایالات متحده و اروپا (کشورهای جهان اول) و هم اتحاد جماهیر شوروی و متحدانش (کشورهای جهان دوم) به عنوان متحدان بالقوه تلقی می شدند.
فاجعه خلیج خوک ها
حمله به خلیج خوک ها در سال ۱۹۶۱ زمانی که بمب افکن های آمریکایی نتوانستند از تبعیدیان کوبایی در جریلان تلاش برای سرنگونی فیدل کاسترو حمایت کنند، به طرز حیرت انگیزی شکست خورد. بمب‌افکن‌های آمریکایی قبلاً فرودگاه‌های کوبا را هدف قرار داده بودند، اما در از بین بردن قابلیت های نیروی هوایی کاسترو ناموفق بودند، موضوعی که برای موفقیت یک حمله آبی خاکی ضروری بود. این تهاجم یک شکست تمام عیار بوده و منجر به تغییرات عمده ای در روابط بین المللی بین کوبا، ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی شد و عامل اصلی بحران موشکی کوبا به شمار می رود. در تصویر، سربازان کاسترو در پلایا د ژیرون در کوبا، پس از خنثی کردن این حمله ناکام دیده می شوند.
بمب تزار
دوران جنگ سرد شاهد قوی‌ترین سلاح هسته‌ای بود که تاکنون ساخته و آزمایش شده است – بمب تزار، بمبی که توسط اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد و در ۳۰ اکتبر ۱۹۶۱ بر فراز مجمع الجزایر دورافتاده نوایا زملیا منفجر شد و معادل بیش از ۵۰ مگاتن تی ان تی انرژی آزاد شد که بیشتر از مجموع مواد منفجره مورد استفاده در طول جنگ جهانی دوم بود.
آژیر حمله هوایی کرایسلر
شرکت خودروسازی آمریکایی کرایسلر موظف شد آژیرهای حمله هوایی بسازد تا شهروندان را از حمله اتمی قریب الوقوع شوروی آگاه کند. این آژیرها دارای موتورهای غول پیکر V8 بوده و شش بوق داشتند که صدای هشدار آن ها تا فاصله ۴۰ کیلومتری شنیده می شد.
بحران موشکی کوبا
نزدیکترین فاصله جنگ سرد با تبدیل شدن به یک جنگ هسته ای تمام عیار در زمان بحران موشکی کوبا بود. این بحران پس از آن رخ داد که استقرار موشک های آمریکا در ایتالیا و ترکیه با استقرار موشک های بالستیک مشابه شوروی در کوبا همراه شد. خوشبختانه، از رویارویی بین دو ابرقدرت جلوگیری شد، اما پرزیدنت کندی پیش نویس یک سخنرانی عمومی را آماده کرده بود که در آن بدترین سناریوی ممکن را ترسیم می کرد و به مردم آمریکا اطلاع می داد که با اکراه به نیروهای مسلح دستور حمله و نابودی انبارهای هسته ای در کوبا را داده است.
مردی که دنیا را نجات داد
یک افسر گمنام نیروی دریایی شوروی به نام واسیلی آرخیپوف (۱۹۹۸-۱۹۲۶) به دلیل امتناع از صدور مجوز شلیک اژدرهای هسته‌ای علیه نیروی دریایی ایالات متحده، از یک حمله هسته‌ای (و احتمالاً جنگ هسته‌ای تمام عیار) در طول بحران موشکی کوبا جلوگیری کرد. آرخیپوف معاون فرمانده زیردریایی B-59 بود و برای تایید دستور فرمانده به تایید او نیاز بود. چندین دهه بعد، آرخیپوف هنوز به عنوان مردی که “جهان را نجات داد” شناخته می شود.
لی هاروی اسوالد (۱۹۶۳-۱۹۳۹)
لی هاروی اسوالد، یک تفنگدار دریایی سابق، در سال ۱۹۵۹ به اتحاد جماهیر شوروی فرار کرد و در ژوئن ۱۹۶۲ در اوج جنگ سرد به ایالات متحده بازگشت. اسوالد که به عنوان قاتل پرزیدنت جان اف کندی شناخته می شود، یک هوادار کمونیسم بود. اما اسناد منتشر شده در سال ۲۰۱۷ نشان می دهد که مقامات شوروی به شکلی واقعی از ترور کندی بهت زده شدند (از آن خبر نداشتند) و ترور او را ممکن است بخشی از یک کودتای جناح راستی بزرگتر برای در دست گرفتن دولت ایالات متحده بوده باشد.
هدف اصلی: کاسترو
همه نوع نقشه های عجیب توسط سیا برای از بین بردن فیدل کاسترو طراحی شد. در واقع، رهبر کوبا از ۶۳۴ حمله به جان خود جان سالم به در برد. برخی از نقشه ها بسیار خنده دار بودند، مانند مسموم کردن سیگارهایش، کاشت صدف‌های دریایی حاوی مواد منفجره در منطقه‌ای که کاسترو برای شنا می‌رفت، و حتی استخدام مافیا برای انجام یک ترور.
نماد اصلی جنگ سرد
دیوار برلین، سد بتنی تقویت شده ای بود که از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ این شهر را به طور فیزیکی به دو نیم تقسیم کرد. همچنین این دیوار به عنوان یک مانع ایدئولوژیک عمل می کرد.
نقشه برداری از قطب شمال کانادا
در طول جنگ سرد، کانادا بار دیگر ادعای خود بر گذرگاه شمال غربی و قطب شمال را مورد تایید قرار داد. این کشور احساس می کرد که حاکمیت آن بر قطب شمال با صدور نقشه هایی از سوی اتحاد جماهیر شوروی که بخش کانادایی قطب شمال را نشان می داد، تضعیف شده است. با این حال، این نقشه ها به قدری دقیق بودند که کشتی های دریایی هنوز از آنها استفاده می کنند و آنها را به نقشه های فعلی کانادا ترجیح می دهند.
هات داگ در پنتاگون
پس از بررسی تصاویر ماهواره ای از پنتاگون، افسران اطلاعاتی شوروی بر این باور بودند که سازه ای خاص در مرکز ساختمان ورودی یک پناهگاه مخفی است. در واقع این سازه یک هات داگ فروشی بود.
پاسپورت جعلی شوروی
مقامات ضد اطلاعات اتحاد جماهیر شوروی با چشم تیزبین خود همیشه می توانستند پاسپورت های جعلی شوروی را تشخیص دهند زیرا منگنه های فلزی آن هیچ وقت زنگ نمی زدند. گذرنامه های واقعی شوروی با استفاده از منگنه های فلزی بی کیفیت تر ساخته می شد که خیلی سریع زنگ می زدند.
سایز مهم است
در جستجوی دائم راه‌های جدیدی برای منحرف کردن حواس دشمن، نیروهای امنیتی ایالات متحده در یک برهه به فکر رها کردن کاندوم‌های بزرگ بر فراز آسمان اتحاد جماهیر شوروی بودند که برچسب “متوسط” داشتند. هدف ظاهری این موضوع تضعیف روحیه روس ها در برابر نیروهای آمریکاییِ برتر از نظر آناتومی بود.
پنج کمبریجی
حلقه جاسوسی کمبریج یک حلقه جاسوسی در بریتانیا بود که در طول جنگ جهانی دوم اطلاعاتی را به اتحاد جماهیر شوروی منتقل می کرد. این حلقه تا دهه ۱۹۵۰ فعال باقی ماند، زمانی که سوء ظن مقامات به اعضای آن رسید: دونالد مک کلین، گای برگس، کیم فیلبی (تصویر)، آنتونی بلانت، و جان کایرنکراس.
آنتونی بلانت (۱۹۸۳-۱۹۰۷)
پس از دریافت پیشنهاد مصونیت قضایی در سال ۱۹۶۴، آنتونی بلانت اعتراف کرد که جاسوس شوروی بوده است. این افشاگری برای سال‌ها یک راز کاملاً مخفی باقی ماند، و در این مدت بلانت به مکان یاب تصاویر ملکه شد. در سال ۱۹۷۹ بود که نقاب او برداشته شد، اما هرگز تحت پیگرد قانونی قرار نگرفت. این تصویر از او در کنار ملکه بریتانیا در سال ۱۹۵۰ گرفته شده است.
ابزارهای جاسوسی
ابزارهای جاسوسی اولیه تولید شده جاسوسان ماموران در هر دو طرف جنگ سرد، شامل دوربین جاسوسی Minox بود که در اینجا برای درک سایزش در کنار جعبه کبریت به تصویر کشیده شده است. ابزار مبتکرانه‌تر و باورنکردنی تری نیز وجود داشت که به اصطلاح «کیت فرار رکتوم» نامیده می شد. جاسوس ها کیت فرار را در مقعد خود پنهان می کرد، تنها برای مواقعی که دستگیر یا زندانی شود.
تکنیک های جاسوسی با تکنولوژی اولیه
سازمان سیا کد پیچیده ای را تهیه کرد که شامل دستورالعمل های مختلفی برای ماموران و مخبران آن بود تا بر اساس نحوه بسته شدن بند کفش هایشان، پیام های بی صدا ارسال کنند. به همین شکل، ماموران از طریق نوارهایی که برای بستن بسته ها و کادوها استفاده می شد، پیام ارسال می کردند.
آکوستیک کیتی
پروژه های مخفی توسعه یافته توسط سیا در طول جنگ سرد، برخی ترسناک و برخی خنده دار بود. عملیات آکوستیک کیتی که در دهه ۱۹۶۰ آغاز شد، گربه‌هایی را به کار می گرفت که دستگاه‌های شنود در گوش‌هایشان کار گذاشته شده بود تا از کرملین و سفارت‌های شوروی «جاسوسی» کنند.
روسای جمهور آمریکا در دوران جنگ سرد
نُه رئیس جمهور آمریکا در دوران جنگ سرد بر سر کار بودند: هری ترومن، دوایت دی. آیزنهاور، جان اف کندی، لیندون بی. جانسون، ریچارد نیکسون، جرالد فورد، جیمی کارتر، رونالد ریگان و جورج دبلیو. اچ. بوش. در تصویر ترومن، آیزنهاور و کندی در کنار هم هستند.
جنگ کره
جنگ کره (۱۹۵۳-۱۹۵۰) را می توان به عنوان یک جنگ نیابتی بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی توصیف کرد که بر سر کمونیسم و دموکراسی با هم درگیر شدند. این جنگ بین کره شمالی با پشتیبانی چین و کره جنوبی با حمایت سازمان ملل متحد و ایالات متحده به عنوان مشارکت کننده اصلی انجام شد.
جنگ ویتنام
جنگ ویتنام (۱۹۷۵-۱۹۵۴) یک درگیری طولانی، پرهزینه و بحث برانگیز بود که دولت کمونیستی ویتنام شمالی را در مقابل ویتنام جنوبی و متحد اصلی آن، ایالات متحده قرار داد. این مرگبارترین جنگ نیابتی دوران جنگ سرد بود و جان بیش از ۳.۵ میلیون نفر را گرفت.
دارپانت
در طول دهه ۱۹۶۰، دولت ایالات متحده از تحقیقات انجام شده توسط دارپا (آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی) پشتیبانی کرد تا راهی برای به اشتراک گذاری سریع اطلاعات بین رایانه های نظامی ایجاد کند. آمریکایی‌ها در نهایت شبکه‌ای از ارتباطات را ایجاد کردند که آن را ARPANET (شبکه آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته) نامیدند که در نهایت منجر به توسعه اینترنت شد. تصویر زیر یک نمودار مربوط به سال ۱۹۶۹ است که نشان می دهد این شبکه چگونه می تواند کار کند.
پرواز ۰۰۷ خطوط هوایی کره ای
در حادثه ای که محکومیت جهانی را برانگیخت، یک پرواز خطوط هوایی کره از مقصد نیویورک به سئول در سال ۱۹۸۳ به دلیل نقض حریم هوایی شوروی پس از انحراف این هواپیمای مسافربری، توسط هواپیماهای رهگیر شوروی سرنگون شد. این امر ایالات متحده را بر آن داشت تا مجوز دسترسی عمومی به سیستم موقعیت یاب جهانی یا GPS خود در سراسر جهان را صادر کند. جعبه سیاه های هواپیمای جت کره‌ای به‌طور مخفیانه توسط روس‌ها پیدا و بررسی شد، اما تنها در سال ۱۹۹۲ بود که این جعبه ها به مقامات کره‌ای تحویل داده شد. رئیس جمهور وقت روسیه، بوریس یلتسین در حالی که دستگاه ها را به رئیس جمهور کره، رو تائه وو می دهد، در این تصویر دیده می شود.
شهرهای بسته
از اواخر دهه ۱۹۴۰ تا زمان انحلال آن در سال ۱۹۹۱، تعداد زیادی شهر بسته در اتحاد جماهیر شوروی وجود داشت. این شهرک‌ها سکونتگاه‌هایی بودند که شهروندان از ترک آنها منع می شدند و بازدیدکنندگان به شدت تحت نظر بودند. شهرهای بسته در روسیه هنوز وجود دارند که یکی از آنها سورسک (تصویر) در سیبری است.
استانیسلاو پتروف (۲۰۱۷–۱۹۳۹)
استانیسلاو پتروف در شب ۲۶ سپتامبر ۱۹۸۳ مسئول سیستم های هشدار اولیه هسته ای اتحاد جماهیر شوروی بود، زمانی که یک سیگنال اشتباه “حمله موشکی” از پرتاب هسته ای ایالات متحده خبر می داد. پتروف تصمیم گرفت به این هشدار واکنش نشان ندهد. فعالان هسته ای پتروف را به عنوان یکی دیگر از مقامات روسی که «جهان را نجات داد» می شناسند، کسی که این بار با تشخیص اینکه سیستم هشدار حمله هسته ای شوروی به خاطر بازتابی از سطح زمین به اشتباه افتاده است.
پرواز باورنکردنی
در ۲۸ مه ۱۹۸۷، خلبان آماتور ۱۹ ساله آلمانی، ماتیاس روست، موفق شد هواپیمای سسنا خود را درست در قلب مسکو فرود بیاورد، در حالی که او در دیدرس سیستم های پیشرفته دفاع هوایی شوروی پرواز کرد و ارتش و همچنین ترافیک هوایی غیرنظامی را فریب داد.
پلی به شرق
این نوجوان به سرعت توسط سرویس های امنیتی شوروی دستگیر و در دادگاه حاضر شد. او در جریان محاکمه خود اعلام کرد که ما می‌خواهیم یک «پل خیالی» به شرق ایجاد کنیم و هدف از پرواز خود را کاهش تنش و سوء ظن بین دو طرف جنگ سرد اعلام کرد. او ۱۴ ماه را در زندان گذراند، اگرچه اتحاد جماهیر شوروی برای مدت طولانی‌تری از این شکست بزرگ در حیرت بود.
داستان هشدارآمیز
پس از برچیده شدن حصار برقی مرزی که اتحاد جماهیر شوروی را از بقیه اروپا جدا می کرد، گوزن ها در جمهوری چک از عبور از عبور از خط خیالی که زمانی دیوار در امتداد آن قرار داشت خودداری کردند. حتی امروز نیز این حیوانات با احتیاط از این مرز عبور می کنند.
بدون نظر