غذاهای خوشمزه آذربایجان غربی: از «گیزاتما» تا «لوزانک» [قسمت دوم]

در قسمت اول معرفی غذاهای خوشمزه آذربایجان غربی، با طرز تهیه ومواد شورجه ارومیه، خورشت ارومیه و یارما شورباسی  آشنا شدیم. در گفتار امروز، ۴ مورد از دیگر غذاهای این دیار سرسبز و دیدنی را معرفی میکنیم که همه، با ارزان ترین متریال و آسان ترین روش ها، تهیه شده و برای افرادی که علاقمند به فهم سبک زندگی و طعم و مزه غذای اقوام ایرانی هستند، توصیه میشود. اگر به استان آذربایجان غربی سفر کردید، حتما از غذاهای معرفی شده استفاده کنید که خالی از  لطف نیست.

مقصد های گردشگری آستان آذربایجان غربی را بشناسیم

با ما همراه باشید.

آش دوغ آذربایجانی ها

آش دوغ از جمله غذاهای خوشمزه، ارزان و ساده این خطه از  کشورمان است که در هر  کوی و برزن پخته و عرضه  می شود. البته آش دوغ در شهرهای مختلف ایران طبخ میشود. اما استان آذربایجان غربی هم، جزو آن دسته از نقاطی است که آش دوغ از قدیم در آن طبخ می‌شد. اهالی ارومیه و دیگر شهرهای آذربایجان غربی برای طبخ این آش از نخود، تره، جعفری، شوید، برنج، دوغ و سیر استفاده می‌کنند. طعم این آش‌ بسیار لذیذ است و توصیه می‌شود در سفر به این استان حتما از آن نوش جان کنید.

مواد لازم تهیه آش دوغ آذربایجان غربی

نخود: ۲۵۰ گرم/ ۷۰۰ گرم سبزی (تره، جعفری و شوید)/  برنج: یک پیمانه/ دوغ تازه ترش: ۲ لیتر/ نمک، فلفل، سیر تازه خرد شده به مقدار لازم /

طرز تهیه آش دوغ

بهتر است، نخودها را چند ساعت پیش از طبخ آش دوغ، خیس کنید و به دفعات، آب آن را عوض کنید. همین طور  برنج  را شب قبل، با آب و مقداری نمک خیس کنید. سپس نخودها را در ظرف مناسبی ریخته  و شش لیوان آب به آن اضافه  کنید و روی گاز قرار داده تا به خوبی پخته شود. وقتی نخودها نرم شد، برنج به آن اضافه کرده و صبر کنید تا برنج کاملا مغز پخت شود.

نکته ای که باید توجه شود این است که دقت کنید که آب آش زیاد نباشد و جا برای اضافه کردن دوغ داشته باشید. بعد از اینکه برنج کاملا مغز پخت شد، سبزی خرد شده را به آش بیفزایید و در ظرف را نیمه باز بگذارید تا سبزی‌ها رنگشان تیره نشود. ۱۵دقیقه قبل از آماده شدن آش، دوغ را به آش بیافزایید و مرتب هم بزنید تا کاملا با آش مخلوط شود. وقتی دوغ را اضافه کردید، در ظرف باید کاملا باز باشد تا دوغ دچار تغییر شیمیایی نشود (اصطلاحا نبُرد). بعد از حدود ۱۵ دقیقه، نمک و فلفل غذا را اضافه کنید. موقع سرو کردن، سیر تازه خرد شده را به آن اضافه کنید.

یتیمچه

غذای تقریبا معروفی است. علت این که به این غذا یتیمچه می‌گویند این است که گوشت ندارد! این غذا در مجموع ۷۷۵ کیلوکالری انرژی دارد و تقسیم آن میان ۴ نفر، مقدار کالری دریافتی را برای هر نفر به حدود ۲۰۰ کیلوکالری خواهد رساند. البته خوردن این غذا با نان به ازای هر برشی که به اندازه یک کف دست است، ۸۰ کیلوکالری به مقدار انرژی دریافتی اضافه می‌کند. یتیمچه در نقاط مختلف کشور طبخ می‌شود. در استان آذربایجان غربی برای تهیه‌ی این غذا از بادمجان، گوجه فرنگی و پیاز استفاده می‌کنند و البته شاید بانوان با سلیقه این دیار، برای وسوسه انگیز تر کردن این غذا، متریال دیگری هم به آن اضافه کنند.

مواد اولیه

بادمجان خرد شده ۸ لیوان / گوجه‌فرنگی خرد شده ۴ لیوان / پیاز خرد شده یک لیوان / کره ۵ قاشق غذاخوری / نمک و زعفران به میزان دلخواه

طرز تهیه
ابتدا پیازها را خرد و در کره سرخ کنید. پس از گذشت چند دقیقه، بادمجان‌ ها را که از قبل پوست گرفته و نگینی درشت خرد کرده‌اید،‌ به غذا بیفزایید. نمک و زعفران و کمی آب به این مخلوط بیفزایید. مواد باید با حرارت بسیار کم به مدت ۳۰ دقیقه پخته شوند. غذا را در بشقاب‌های سفالی آبی سرو و با نان میل کنید.

باستیخ (لوزانک)

از غذاهای خوشمزه آذربایجان غربی میتوان به لوزانک یا باستیخ یا باستخ اشاره کرد. باستیخ یکی از دسرهای بسیار خوشمزه و سنتی ارومیه است که از نشاسته، شیره‌ی انگور، هل پودر شده، گلاب و مغز گردو تهیه می‌شود. خوش طعم ترین شیرینی که در سفره میهمانی های عید نوروز مردم ارومیه و دیگر شهرها، جای دارد.

مواد اولیه

نشاسته گل ۱۵۰ گرم/ شیرہ انگور ۱ پیمانه/ هل (پودر شده) ۱ قاشق چای خوری/ گلاب ۶۰ میلی لیتر/ مغز گردو (خردشده) مقداری برای تزیین.

طرز تهیه

ابتدا نشاسته را در ظرفی ریخته سپس ۵۰۰ میلی لیتر آب را به تدریج به آن اضافه کرده و با پشت قاشق نشاسته را باز کنید تا گلوله نشود سپس آن را از صافی رد کنید. داخل سینی ۳۰×۲۰ سانتی متری را به وسیله قلم موی مخصوص آشپزی، به کمی روغن مایع آغشته کنید.

مخلوط نشاسته را در قابلمه ای ریخته سپس شیره انگور را به آن بیافزایید. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و مرتب هم بزنید تا غلیظ شود. هل و گلاب را به آن اضافه کرده و به هم زدن ادامه دهید تا غلظت مخلوط مانند ماست چکیده شود. قابلمه را از روی حرارت بردارید و آن را روی سینی فر بریزید و سطح آن را با قاشق صاف کنید.

مغز گردو را روی باستخ بپاشید. سپس روی آن را کمی فشار دهید تا به باستخ بچسبد و بگذارید ۲ ساعت در یخچال بماند تا سرد شود. پس از این مدت، باستخ را از یخچال خارج کرده و با چاقویی تیز و چرب شده به قطعات یک اندازه برش بزنید. باستخ را در ظرف مورد نظر بچینید و سرو کنید.

گیزاتما

گیزاتما یکی از غذاهای ساده‌ ارومیه است که با بادمجان، کدو، سیب زمینی، سیر و گوجه‌ فرنگی (برخی هویج هم اضافه می‌کنند) تهیه می‌شود. تمامی مواد غذا سرخ شده و در سسی با هم ترکیب می‌شوند.

مواد لازم

 بادمجان ۲ عدد / کدو ۲ عدد/ سیب زمینی متوسط ۳ عدد/ سیر ۳ حبه/ گوجه فرنگ ی ۲- ۳ عدد متوسط/ فلفل سبز ۱ عدد/ روغن مایع برای سرخ کردن/ میتوانیم هویج هم اضافه کنید/ ماست با سیر برای تزیین روی غذا.

طرز تهیه

تمام مواد را پوست گرفته وخرد میکنیم و سپس مواد را در روغن داغ سرخ کرده و پس از آن، سس را درست کنید. گوجه ها را رنده کنید و بعد روغن در ماهی تابه ریخته و سیر رنده شده را در ان اضافه کرده و تفت میدهیم. بعد گوجه را اضافه کرده و دوباره تفت داده و کمی هم نمک اضافه کنید و بعد این سس را روی مواد سرخ کرده  ریخته و اگر خواستیم رویش ماست با سیر اضافه میکنیم.

به نظر شما خوشمزه ترین غذای آذربایجان غربی کدام است؟