در دنیای حیوانات، غریزه بقا همواره مورد توجه دانشمندان بوده است، اما آیا موجودات زنده به‌صورت غریزی به هم نوعان خود کمک می‌کنند؟ پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که موش‌ها نیز، درست مانند انسان‌ها، در مواقع اضطراری رفتارهای غریزی کمک‌رسانی از خود نشان می‌دهند. ویدئویی شگفت‌انگیز نشان می‌دهد که یک موش تلاش می‌کند تا با انجام نوعی کمک‌های اولیه، جان هم نوع بیهوش خود را نجات دهد. این کشف علمی، که توسط دانشمندان در آمریکا و چین انجام شده، نه تنها بینش جدیدی درباره روابط اجتماعی حیوانات ارائه می‌دهد، بلکه به درک بهتر واکنش‌های غریزی در موقعیت‌های اضطراری کمک می‌کند.
لحظه شگفت‌انگیز کمک یک موش به هم‌نوع بیهوش خود
دانشمندان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC)، دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس (UCLA) و دانشگاه علوم و فناوری چین در مطالعه‌ای آزمایشگاهی به بررسی رفتار موش‌ها در شرایط اضطراری پرداختند. در ویدئویی که منتشر شده، دیده می‌شود که یک موش تلاش می‌کند با باز کردن دهان هم‌نوع بیهوش خود و کنار زدن زبانش، راه تنفسی او را باز کند.
این رفتار که شامل بو کشیدن، لیسیدن سر، نوازش کردن و کشیدن زبان است، به بهبود سریع‌تر موش بیهوش کمک می‌کند. دانشمندان این واکنش را به ترشح هورمون اکسی‌توسین، معروف به هورمون عشق، نسبت داده‌اند.
انتشار این ویدئو در یوتیوب با واکنش‌های جالبی از سوی کاربران همراه شد. یکی از کاربران نوشت: “شگفت‌انگیز است! هرگز فکر نمی‌کردم موش‌ها چنین کاری انجام دهند.” کاربر دیگری با شوخی گفت: “منتظر بودم که ماساژ قلبی هم انجام دهد! (خنده)” و فردی دیگر به شوخی اشاره کرد: “به همین دلیل جمعیت موش‌ها اینقدر زیاد است!”
برای بررسی این رفتار، محققان چندین جفت موش آزمایشگاهی را در قفس‌های جداگانه قرار دادند که در هر قفس، یکی از آن‌ها به‌طور موقت بیهوش شده بود.
در بازه ۱۳ دقیقه‌ای که رفتار موش‌ها ضبط شد، مشخص شد که موش‌های هوشیار تقریباً ۴۷ درصد از زمان را صرف تعامل با هم‌نوع بیهوش خود کردند. این تعاملات شامل بو کشیدن، نوازش کردن و در برخی موارد، تلاش فیزیکی برای باز کردن دهان و کشیدن زبان موش بیهوش بود.
نتایج نشان داد که در بیش از ۵۰ درصد موارد، موش‌ها زبان هم‌نوع خود را بیرون می‌کشیدند و در ۸۰ درصد مواقع، در آزمایشی دیگر، موفق شدند جسم کوچکی را از دهان او خارج کنند.
نکته جالب این بود که موش‌هایی که قبلاً با یکدیگر آشنا بودند، رفتار کمک‌رسانی بیشتری از خود نشان دادند، اما حتی در بین موش‌های غریبه نیز این رفتار دیده شد.
کمک‌رسانی در دنیای حیوانات
این رفتار نه‌تنها در موش‌ها، بلکه در بسیاری از گونه‌های حیوانی دیگر نیز مشاهده شده است. به گفته محققان دانشگاه کلرادو، بسیاری از حیوانات هنگام مواجهه با یک هم‌نوع آسیب‌دیده، واکنش‌های حمایتی از خود نشان می‌دهند.
فیل‌ها، شامپانزه‌ها و دلفین‌ها از جمله حیواناتی هستند که توانایی تشخیص شرایط بحرانی را دارند و با لمس، هل دادن یا حتی حمل هم‌نوع بیهوش خود سعی در کمک به او دارند.
مطالعات نشان می‌دهند که این غریزه کمک‌رسانی در مواقع بحرانی، ریشه‌ای عمیق در سیستم عصبی بسیاری از گونه‌های جانوری دارد. همان‌طور که انسان‌ها هنگام مشاهده فردی که بیهوش شده، به‌طور غریزی اقدام به انجام احیای قلبی-ریوی (CPR) می‌کنند، برخی از حیوانات نیز به‌طور ذاتی در چنین موقعیت‌هایی واکنش نشان می‌دهند.
نتایج این تحقیقات چه اهمیتی دارد؟
نتایج این پژوهش که در دو مقاله در مجله معتبر Science و یک مقاله در Science Advances منتشر شده، نشان می‌دهد که رفتارهای کمک‌رسانی و امدادگری، نه‌تنها مختص انسان‌ها، بلکه در میان حیوانات نیز وجود دارد.
این یافته‌ها می‌توانند به تحقیقات بیشتری درباره رفتارهای اجتماعی حیوانات و نقش هورمون‌هایی مانند اکسی‌توسین در ایجاد پیوندهای اجتماعی و غریزه کمک‌رسانی منجر شوند. همچنین، درک این مکانیسم‌های عصبی ممکن است در آینده به پیشرفت درمان‌های مرتبط با رفتارهای اجتماعی در انسان کمک کند.
بدون نظر