حقوق پاپ چقدر است؟ درآمد پاپ لئو چهاردهم چگونه تأمین خواهد شد؟

پاپ، رهبر معنوی بیش از یک میلیارد کاتولیک در سراسر جهان است. او در رأس کلیسای کاتولیک و دولت مستقل واتیکان قرار دارد. اما برخلاف انتظار، پاپ حقوق ماهانه یا درآمد شخصی به سبک متعارف ندارد. این گزارش به بررسی شیوه تأمین هزینه‌های پاپ و نقش او در نظام مالی واتیکان می‌پردازد. آیا پاپ واقعاً بدون حقوق زندگی می‌کند؟

پاپ بدون حقوق؛ واتیکان همه چیز را تأمین می‌کند

رهبر کاتولیک‌های جهان، با وجود مسئولیت و جایگاه جهانی‌اش، دستمزد رسمی دریافت نمی‌کند. در عوض، دولت واتیکان، که کوچک‌ترین کشور مستقل دنیاست، تمامی هزینه‌های پاپ را بر عهده دارد: از اقامتگاه و غذا گرفته تا سفر، درمان و امنیت.

برای مثال، پاپ فرانسیس که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۵ در این جایگاه بود، به‌صراحت از دریافت هرگونه درآمد شخصی خودداری کرد. او با الهام از نام خود، قدیس فرانسیس آسیزی – نماد فروتنی و ساده‌زیستی – تلاش کرد زندگی بی‌تجملی داشته باشد. حتی زمانی که امکان اقامت در کاخ حواری (محل رسمی اقامت پاپ‌ها) را داشت، ترجیح داد در مهمان‌سرای ساده‌تری به نام خانه سانتا مارتا ساکن شود.

آیا پاپ می‌تواند حقوق داشته باشد؟

از نظر قانونی، پاپ ممکن است واجد شرایط دریافت حقوقی اندک باشد – چیزی حدود ۲۵۰۰ یورو در ماه – اما این مبلغ هرگز پرداخت نشده و عملاً بی‌اثر بوده است. سنت پاپ‌های پیشین نیز دریافت حقوق شخصی را مردود می‌دانست.

با این حال، زندگی پاپ کاملاً رایگان و تأمین‌شده است. از خودروهای تشریفاتی گرفته تا هزینه کمک‌های خیریه، همه از بودجه واتیکان تأمین می‌شود. برای نمونه، پاپ فرانسیس ۲۰۰ هزار یورو به زندانیان یک زندان در رم اهدا کرد؛ بودجه‌ای که از منابع کلیسا و کمک‌های مردمی تأمین شده بود.

پاپ فقیر نیست؛ اما صاحب دارایی شخصی هم نیست

برآوردها نشان می‌دهد دارایی‌های قابل دسترس پاپ فرانسیس حدود ۱۴ میلیون یورو بوده است. این شامل دارایی‌های شخصی نمی‌شود، بلکه اشاره به امکانات و منابعی دارد که واتیکان برای او فراهم می‌کند. این منابع، برای استفاده شخصی نیستند، بلکه در راستای انجام وظایف روحانی و اجتماعی پاپ هزینه می‌شوند.

حتی پس از بازنشستگی نیز این تأمین ادامه دارد؛ پاپ بندیکت شانزدهم تا زمان مرگش در سال ۲۰۲۲ داخل واتیکان زندگی کرد و همچنان از خدمات کلیسا بهره‌مند بود.

واتیکان چگونه هزینه‌های پاپ را تأمین می‌کند؟

واتیکان برای تأمین مالی خود به منابع گوناگونی متکی است. بخشی از درآمد از کمک‌های مردمی معروف به Peter’s Pence تأمین می‌شود که سالانه حدود ۲۳ میلیون یورو برای واتیکان درآمد ایجاد می‌کند. سایر منابع شامل بازده سرمایه‌گذاری‌ها، فروش بلیت‌های موزه‌ها و گردشگری مذهبی است. بزرگ‌ترین سهم کمک‌های مالی به ترتیب از ایالات متحده، آلمان و ایتالیا می‌رسد.

اما برخلاف تصور عمومی، وضع مالی واتیکان همواره مطلوب نیست. در سال ۲۰۲۳، واتیکان با کسری بودجه‌ای معادل ۸۱ میلیون یورو روبه‌رو شد. این وضعیت پاپ را به‌ویژه درباره آینده صندوق بازنشستگی کارکنان واتیکان نگران کرد.

ریاضت مالی در کلیسا؛ کاهش حقوق مقامات

در واکنش به بحران‌های مالی که با همه‌گیری کووید-۱۹ تشدید شد، پاپ فرانسیس در سال ۲۰۲۱ تصمیم گرفت حقوق‌ها را کاهش دهد. حقوق کاردینال‌ها که پیش از آن بین ۴۰۰۰ تا ۵۵۰۰ یورو در ماه بود، به‌طور میانگین ۱۰ درصد کاهش یافت. اکنون اسقف‌ها حدود ۳۰۰۰ یورو در ماه دریافت می‌کنند و کشیش‌های عادی در رم تنها به میانگین ۱۲۰۰ یورو در ماه بسنده می‌کنند. راهبان و راهبه‌ها نیز معمولاً حقوقی دریافت نمی‌کنند؛ مگر اینکه در بخش‌های اداری کلیسا مشغول باشند.

در کنار این اقدامات، پاپ فرانسیس به رسم دیرینه ارائه آپارتمان‌های یارانه‌ای به مقامات کلیسایی پایان داد تا هزینه‌ها کنترل شود و اصل شفافیت و عدالت بیشتر رعایت گردد.