
نفتکشها، در جهان امروز، از نظر اقتصادی از مهمترین کشتیها هستند و از دیرباز وجود داشتهاند. نخستین نفتکش، Zoroaster (به معنای زرتشت) نام داشت که در سال ۱۸۷۸ ساخته شد. از آن زمان تاکنون، نفتکشها هم در اندازه و هم در پیچیدگی رشد کردهاند. کشتیهای امروزی در مقایسه با نمونههای اولیه، غولهایی هیولاگونه هستند. مگر آنکه در این صنعت مشغول به کار باشید، وگرنه اکثر مردم فقط زمانی به نفتکشها فکر میکنند یا چیزی دربارهشان میشنوند که مشکلی پیش بیاید- که متأسفانه هر یکی دو دهه چنین چیزی رخ میدهد.
بسیاری احتمالاً فاجعهی کشتی سانچی را به یاد دارند که تنها یکی از نمونههایی است که نشان میدهد این کشتیهای عظیمالجثه در صورت بروز خطا چقدر میتوانند خسارتبار باشند. بدون تردید، اندازه و جثه یکی از عوامل مهم در طراحی نفتکشهاست، چراکه جابهجایی حجم عظیمی از نفت خام در اقیانوسهای جهان به سوی پالایشگاهها ضروری است تا مردم بتوانند در باک خودروهایشان بنزین بریزند. بزرگترین نفتکش جهان، «افاساو اوشنیا» (FSO Oceania) است و واقعاً هیولایی در قالب یک کشتی به نظر می رسد. اوشنیا ظرفیت حمل سه میلیون بشکه نفت خام را دارد.

اگر این میزان نفت بهنظرتان زیاد میرسد، کاملاً درست فکر میکنید، اما این تنها قطرهایست در سطل مصرف روزانه نفت خام در جهان. در سال ۲۰۲۳، ایالات متحده بهطور میانگین روزانه ۲۰.۲۵ میلیون بشکه نفت مصرف کرد، که سالانه تقریباً به ۷.۴ میلیارد بشکه میرسد. وجود نفتکشهایی اینچنین، به بزرگی اوشنیا ضروری است، زیرا کشورهای توسعهیافته بدون چنین وسایل حملونقل سوخت فسیلی نمیتوانند با نیازهای انرژی بالای خو، عملکردی مشابه شرایط کنونی شان داشته باشند. با این حال، هرچند اوشنیا بسیار بزرگ است، اما بزرگترین نفتکشی نیست که تاکنون ساخته شده.
افاساو اوشنیا
افاساو اوشنیا بهعنوان یک نفتکش فوقالعاده بزرگ (Ultra-Large Crude Carrier یا ULCC) طبقهبندی میشود و بزرگترین نفتکش حامل نفت خام در حال فعالیت در جهان است. این کشتی در سال ۲۰۰۳ توسط شرکت هلسپونت فِرفَکس (Hellespont Fairfax) ساخته شد و در حال حاضر متعلق به شرکت یورنَو شیپینگ انوی (Euronav Shipping NV) است. این کشتی در طول سالها چندین بار نامش تغییر کرده است. اگر چه چندین کشتی خواهر با اندازه مشابه دارد، اما اوشنیا بهدلیل تناژ مرده بالاتر، بزرگترینِ آنهاست. همه کشتیهای این کلاس، از جمله اوشنیا، بهعنوان واحدهای شناور ذخیره و تخلیه (FSO) استفاده میشوند.

جثه این نفتکش بهشکل حیرتانگیزی بزرگ است، چراکه تناژ مرده اوشنیا ۴۸۶٬۷۶۴ تُن آمریکایی است. برای مقایسه، بزرگترین ناو هواپیمابر ایالات متحده، یعنی جرالد آر. فورد (USS Gerald R. Ford – CVN-78)، وزنی معادل ۱۰۰٬۰۰۰ تُن دارد. از نظر ابعاد، اوشنیا ۳۸۰ متر طول، ۶۸ متر عرض و ۲۴.۵ متر آبخور دارد. این اعداد یعنی اوشنیا از بزرگترین ناو هواپیمابر جهان نیز بزرگتر است. البته برای جابهجایی چیزی مثل سه میلیون بشکه نفت، به چنین جثه ای نیاز دارید.
هر بشکه نفت شامل ۴۲ گالن (۱۵۹ لیتر) نفت خام است، بنابراین ظرفیت اوشینیا معادل ۴۷۷ میلیون لیتر خواهد بود. البته این بدان معنا نیست که این کشتی واقعاً پر از بشکههای فیزیکی است—بلکه این فقط یک واحد اندازهگیری است که از قرن نوزدهم تاکنون در جهان استفاده میشود. مخازن بزرگ این کشتی، نفت را در خود حمل میکنند. اوشنیا با یک موتور دیزلی Sulzer مدل 9RTA84T-D با توان تولید ۳۶٬۹۰۰ کیلووات انرژی به حرکت درمیآید. این قدرت، به کشتی امکان میدهد تا به سرعت حرکتی نزدیک به ۳۰.۵ کیلومتر بر ساعت برسد.

بزرگترین نفتکش تاریخ
در حالیکه اوشنیا کشتی بزرگی است و در حال حاضر بزرگترین نفتکش فعال جهان محسوب میشود، اما بزرگترین نفتکش ساختهشده در تاریخ نیست. این عنوان متعلق به کشتی «سیوایز جاینت» (Seawise Giant) است که در سال ۱۹۷۹ توسط صنایع سنگین سومیتومو ساخته شد. نامگذاری «سیوایز جاینت» کاملاً بجا بود، چراکه بزرگترین کشتی جهان بود و بیشترین تناژ مرده را داشت. زمانیکه بهطور کامل از نفت خام پر میشد، وزن جابهجایی سیوایز جاینت به ۶۵۷٬۰۱۹ تُن میرسید. این کشتی عمدتاً برای حمل نفت خام از خاورمیانه به ایالات متحده و عبور از اقیانوس اطلس استفاده میشد.
ابعاد سیوایز جاینت عظیم بود، و در مخازن باری خود میتوانست چهار میلیون بشکه نفت خام را در هر سفر جابهجا کند، که معادل ۶۳۶ میلیون لیتر است. با وجود جثه بزرگ نفتکش، موتورها که با توربینهای لیونگستروم (Ljungström) کار میکردند، توانایی رساندن کشتی به سرعت ۳۰.۵ کیلومتر بر ساعت را داشتند. این کشتی تاریخچهای جالب دارد؛ در سال ۱۹۸۸ توسط نیروهای عراقی غرق شد. سی وایز جاینت بعداً در سال ۱۹۹۱ از آب بیرون شد، دوباره به شرایط دریانوردی بازگشت و خدمتش را از سر گرفت. با این حال، در حالی که اندازهاش چشمگیر بود، همین مسئله مانعی نیز برای موفقیتش محسوب میشد.

با طولی بیش از ۴۵۷ متر، عرض ۶۹ متر، و ظرفیتی معادل ۵۶۴٬۷۶۳ تن تناژ مرده، سیوایز جاینت کشتی چابکی نبود و نمیتوانست در فضاهای محدود مانور دهد. این به آن معنا بود که امکان دسترسی به برخی از شلوغترین بنادر جهان را نداشت. در سال ۲۰۰۴، این کشتی به یک واحد شناور ذخیره و تخلیه (FSO) تبدیل شد و برای ذخیرهسازی در سواحل نروژ مورد استفاده قرار گرفت. سی وایز در سال ۲۰۱۰، نهایتاً بازنشسته و برای اسقاط فروخته شد، اما در طول تمام مدتی که در دریا بود، سیوایز جاینت بهراستی شایسته نام خود بود.
بدون نظر