آماده‌اید که متر خود را بردارید؟! به نظر می‌رسد که اندازه یک قسمت خاص از بدن، می‌تواند پیش‌بینی‌کننده طول عمر شما باشد.
چندین پژوهش اثبات کرده‌اند که اندازه ساق پا نسبت به سایر اعضای بدن، می‌تواند نشانه‌ای از معیارهای مهم سلامتی باشد؛ از جمله عوامل خطرساز برای ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، وضعیت تغذیه و حتی احتمال مرگ. به گفته کارشناسان بهداشت، اگر ساق پا عضلانی‌تر باشد، یک نشانه قوی برای عملکرد فیزیکی بهتر است؛ به ویژه در میان سالمندان.
ارتباط ساق پا با سلامت
با افزایش سن، کاهش توده عضلانی که به آن «سارکوپنی» می‌گویند؛ معمولاً پس از ۶۰ سالگی سرعت می‌گیرد و می‌تواند به مشکلات مختلفی منجر شود، مانند کاهش تحرک، افزایش احتمال زمین خوردن و شکستگی‌ها و کاهش توانایی‌های جسمی.
تخمین زده شده که سارکوپنی ۱۰ تا ۱۶ درصد از سالمندان در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده و با احتمال بیشتری برای ابتلا به چندین مشکل دیگر سلامتی در ارتباط است.
این عارضه همچنین با افزایش قابل توجهی در خطر مرگ همراه است، به طوری که برخی مطالعات گزارش داده‌اند افراد صدساله مبتلا به سارکوپنی، ۳۶۴ درصد بیشتر از افراد با توده عضلانی طبیعی در معرض خطر مرگ هستند.
اما کارشناسان سلامت می‌گویند که محیط ساق پا می‌تواند نشان‌دهنده سلامت کلی و خطر بیماری‌ها، از جمله سارکوپنی باشد، زیرا با توده عضلانی و نحوه توزیع چربی در بدن ارتباط دارد.
برخی از مطالعات محیط ساق پا را در مقایسه با محیط دور کمر فرد بررسی کرده‌اند.
دلیل این امر این است که این نسبت، هم چاقی (چربی اضافی در ناحیه شکم) و هم توده عضلانی را در نظر می‌گیرد و به همین دلیل می‌تواند شاخص بهتری برای سنجش خطرهای سلامتی کلی باشد تا فقط شاخص توده بدنی (BMI) یا محیط دور کمر به تنهایی.
برای محاسبه «نسبت دور کمر به ساق پا» (WCR)، باید محیط دور کمر خود را بر محیط ساق پای خود تقسیم کنید.
هر دو اندازه‌گیری باید با یک واحد یکسان (مثلاً سانتی‌متر) انجام شوند.
کارشناسان می‌گویند WCR سالم معمولاً حدود ۲.۴ یا کمتر است، که این مقدار در هر واحدی که اندازه‌گیری کنید، ثابت است.
نسبت در این محدوده نشان‌دهنده تعادل سالم بین توزیع چربی در قسمت میانی و پایین بدن است.
نسبت‌های بالای ۲.۴ با افزایش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی و گردش خون مرتبط هستند، در حالی که نسبت‌های زیر این محدوده سالم در نظر گرفته می‌شوند.
مطالعات انجام‌شده روی ساق پا
یک پژوهش که توسط دانشمندان در آکادمی علوم پزشکی چین و بیمارستان فوای در پکن انجام شد، داده‌های ۳۷ مطالعه با ۶۲,۷۳۶ شرکت‌کننده بالای ۱۸ سال را تحلیل کرد.
این پژوهشگران دریافتند که با هر ۱ سانتی‌متر افزایش در محیط ساق پا، خطر مرگ ۵ درصد کاهش می‌یابد.
در مطالعه دیگری که توسط محققان دانشگاه کاتولیک قلب مقدس در ایتالیا رهبری شد، دانشمندان کشف کردند که محیط ساق پا مستقیماً با قدرت عضلانی در سایر نقاط بدن مرتبط است.
آنها در افراد ۸۰ سال به بالا، رابطه بین محیط ساق پا و ضعف، عملکرد فیزیکی، قدرت عضلانی و وضعیت عملکردی را ارزیابی کردند.
محیط ساق پا به صورت مستقل در پهن‌ترین نقطه اندازه‌گیری شد، نه به نسبت دور کمر فرد.
آنها متوجه شدند که با افزایش محیط ساق پا، عملکرد فیزیکی و قدرت عضلانی «به طور قابل توجهی بهبود یافتند».
این محققان همچنین با درجه‌بندی شرکت‌کنندگان بر اساس سرعت راه رفتن، قدرت، وزن، سطح انرژی و میزان خستگی، ضعف آنها را اندازه‌گیری کردند.
وقتی این درجات ضعف با محیط ساق پا مقایسه شد، آنها دریافتند که «امتیاز شاخص ضعف در افرادی با محیط ساق پای بزرگتر، به طور قابل توجهی پایین‌تر بود».
این کارشناسان نتیجه گرفتند که یافته‌های آنها این ایده را تأیید می‌کند که محیط ساق پا می‌تواند نشانه‌ای از توده عضلانی و به طور بالقوه قدرت و آمادگی جسمانی کلی باشد.
آنها در مورد اینکه آیا شرکت‌کنندگان دارای اضافه وزن بودند یا خیر، توضیحی ندادند.
چاقی می‌تواند به سادگی به دلیل تجمع چربی، به اندازه‌های بزرگتر محیط ساق پا منجر شود، حتی اگر توده عضلانی واقعی کم باشد.
این امر می‌تواند منجر به مقادیر «نرمال کاذب» برای محیط ساق پا شود و احتمالاً سارکوپنی (کاهش عضلات ناشی از افزایش سن) یا افت قدرت عضلانی را که در غیر این صورت با محیط کوچکتر مشخص می‌شود، پنهان کند.
سال گذشته، مطالعه دیگری در ایتالیا ارتباط بین محیط ساق پا و دیابت را بررسی کرد.
محققان پس از تحلیل داده‌های ۸,۹۰۰ شرکت‌کننده دریافتند که مقادیر WCR در افراد دیابتی بالاتر از افراد بدون دیابت بود.
ارتباط ساق پا با سلامت شناختی
تحلیل‌های بیشتری برای مقایسه میانگین WCR در افراد دیابتی، پیش‌دیابتی و بدون دیابت انجام شد.
نتایج «تفاوت‌های چشمگیری» را در میانگین WCR در بین این گروه‌ها نشان داد، با میانگین WCR برابر با ۲.۴ در افراد بدون دیابت، ۲.۶ در افراد پیش‌دیابتی و ۲.۷ در افراد دیابتی.
محققان به این نتیجه رسیدند: «توده عضلانی نقش بسیار مهمی در متابولیسم گلوکز و سلامت متابولیک کلی دارد. در واقع، سارکوپنی با مقاومت به انسولین و افزایش خطر سندروم متابولیک و عوارض قلبی-عروقی مرتبط است.»
علاوه بر این، یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ در چین نشان می‌دهد که WCR می‌تواند به عنوان شاخصی برای اختلالات شناختی در بزرگسالان مسن نیز مورد استفاده قرار گیرد، که اغلب به عنوان پیش‌درآمد زوال عقل در نظر گرفته می‌شود.
محققان ۳,۳۱۲ شرکت‌کننده را که هیچ اختلال شناختی نداشتند، دعوت کردند و در یک آزمایش پیگیری بیش از سه سال بعد، دریافتند که ۵۶۵ نفر از این افراد دچار افت توانایی‌های ذهنی شده‌اند که بر تفکر، حافظه و تصمیم‌گیری آنها تأثیر می‌گذارد.
با بررسی WCR آنها، محققان به این نتیجه رسیدند که «این نسبت، ارتباط قوی‌تری با اختلال شناختی نسبت به هر یک از محیط‌ها به تنهایی دارد که نشان می‌دهد برای پیشگیری از اختلال شناختی در بزرگسالان مسن، باید هم توده عضلانی بالا و هم چربی مرکزی کم را حفظ کرد.»
به گفته کارشناسان، عضلات قوی ساق پا، به ویژه عضله نعلی (soleus)، در پمپاژ خون به سمت قلب نقش دارند. این عملکرد به حفظ فشار خون سالم و جریان خون کافی به مغز کمک می‌کند که برای عملکرد شناختی بهینه ضروری هستند.
بدون نظر