در سال ۱۴۰۴، هزینه رحم اجاره‌ای بین ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان است که به آن هزینه ماهانه ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان برای خورد و خوراک و… نیز اضافه می‌شود. در حالی که این روش برای زوج‌های نابارور آخرین امید محسوب می‌شود، بار مالی آن به حدی است که بسیاری از متقاضیان را در تنگنای شدید قرار می‌دهد. مبلغ اصلی که به عنوان دستمزد به مادر جایگزین پرداخت می‌شود، بخش عمده‌ای از این هزینه را تشکیل می‌دهد، اما این تنها بخش ماجرا نیست. هزینه‌های جانبی مانند داروهای هورمونی، آزمایشات مکرر و مراقبت‌های ویژه پزشکی در طول دوران بارداری نیز مبالغ قابل توجهی را به این فرآیند اضافه می‌کنند و آن را پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر می‌سازند.
علاوه بر هزینه‌های مستقیم، عوامل دیگری نیز بر قیمت نهایی تأثیر می‌گذارند. یکی از مهم‌ترین این عوامل، سن و سلامت مادر جایگزین است؛ هرچه فرد شرایط بهتری داشته باشد، دستمزد بیشتری دریافت می‌کند. همچنین، نوع زایمان (طبیعی یا سزارین) و محل انجام فرآیند (شهرهای بزرگ با کلینیک‌های مجهز) نیز هزینه‌ها را افزایش می‌دهد. متأسفانه، عدم وجود قوانین مدون و نظارت کافی در این زمینه باعث شده که قیمت‌ها تابع نوسانات بازار و توافقات شخصی باشند. این وضعیت زمینه را برای سوءاستفاده‌های مالی و حقوقی فراهم می‌کند و گاهی اوقات زوج‌ها را در موقعیت‌های آسیب‌پذیر قرار می‌دهد، به خصوص زمانی که معاملات از طریق واسطه‌های غیررسمی انجام می‌شود.
با وجود تمامی مشکلات مالی و حقوقی، میزان تقاضا برای رحم اجاره‌ای در ایران به دلیل افزایش نرخ ناباروری همچنان بالا است. این شرایط، ضرورت ایجاد بستری قانونی و شفاف را بیش از پیش نمایان می‌کند. یک چارچوب قانونی مشخص می‌تواند نه‌تنها از حقوق مالی و جسمانی مادران جایگزین محافظت کند، بلکه به زوج‌ها نیز اطمینان بیشتری برای پیمودن این مسیر دشوار می‌دهد. تسهیل فرآیند از طریق حمایت‌های دولتی و بیمه‌ای نیز می‌تواند بار سنگین مالی را از دوش خانواده‌ها بردارد و دسترسی به این روش درمانی را برای افراد بیشتری فراهم سازد تا امید به فرزندآوری تبدیل به یک رویا نشود.
بر اساس اینفوگرافی بالا، مراحل رحم اجاره‌ای در ایران به شرح زیر است:
غربالگری: در این مرحله، والدین و مادر جایگزین تحت آزمایش‌ها و بررسی‌های دقیق پزشکی و روان‌شناختی قرار می‌گیرند تا از سلامت جسمی و روانی آنها اطمینان حاصل شود.
تطابق آزمایش‌ها: پس از غربالگری، آزمایش‌های ژنتیکی و پزشکی والدین و مادر جایگزین با یکدیگر تطبیق داده می‌شود.
جایگذاری تخمک: در این مرحله، تخمک اهدایی یا تخمک متعلق به مادر اصلی در رحم مادر جایگزین قرار داده می‌شود.
بازیابی تخمک و IVF: تخمک‌های مادر اصلی یا اهداکننده بازیابی شده و در آزمایشگاه با اسپرم لقاح داده می‌شوند (روش IVF).
لقاح و کاشت: رویان‌های حاصل از لقاح، به رحم مادر جایگزین منتقل و در آنجا کاشته می‌شوند.
بارداری: پس از موفقیت‌آمیز بودن کاشت، مادر جایگزین دوره بارداری را طی می‌کند.
بچه آماده است: پس از پایان دوره بارداری و تولد نوزاد، بچه به والدین اصلی تحویل داده می‌شود.
مشاوره: والدین و مادر جایگزین در طول این فرآیند از مشاوره تخصصی برخوردار می‌شوند.
قرارداد: یک قرارداد قانونی بین والدین و مادر جایگزین منعقد می‌شود تا حقوق و تعهدات هر دو طرف مشخص شود.
انتظار والدین و جایگزین: این مرحله می‌تواند همزمان با مراحل دیگر اتفاق بیفتد و نشان‌دهنده انتظاری است که هر دو طرف برای پایان موفقیت‌آمیز فرآیند دارند.
بدون نظر