ارتباط غیرکلامی در زندگی روزمره نقش مهمی دارد، اما آنچه در یک کشور نشانه احترام و صمیمیت تلقی می‌شود، ممکن است در کشوری دیگر توهین‌آمیز باشد. حرکات ساده‌ای مانند بالا بردن شست، علامت «اوکی» یا حتی دست تکان دادن می‌تواند معانی کاملاً متفاوتی داشته باشد. بنابراین آشنایی با این تفاوت‌های فرهنگی نه‌تنها از سوءتفاهم جلوگیری می‌کند، بلکه احترام به ارزش‌های جوامع مختلف را نیز نشان می‌دهد.
در ایالات متحده، قرار دادن انگشت شست و اشاره به‌صورت دایره‌ای نشانه رضایت، عالی بودن یا حتی خوشمزگی غذا است. اما همین حرکت در برزیل، ترکیه و بخش‌هایی از اروپای جنوبی معنایی کاملاً متفاوت دارد و نوعی ناسزا تلقی می‌شود. در این مناطق، استفاده از آن توهینی آشکار است و در مواردی به‌اندازه به‌کار بردن دشنام جدی قلمداد می‌شود.
۲. بالا بردن شست
این حرکت که اغلب اولین نماد تأییدی است که در کودکی آموخته می‌شود، در بسیاری از نقاط جهان دوستانه و مثبت است. بااین‌حال، در کشورهای خاورمیانه، یونان و بخش‌هایی از غرب آفریقا معنایی کاملاً برعکس دارد و نوعی فحش رکیک محسوب می‌شود.
۳. علامت V
نماد مشهور پیروزی یا صلح که با کف دست رو به بیرون نمایش داده می‌شود، در بسیاری از کشورها مثبت و شاد تلقی می‌شود. اما اگر همین حرکت با کف دست رو به داخل در بریتانیا، ایرلند یا استرالیا انجام شود، معنای توهین‌آمیز دارد و معادل نشان‌دادن انگشت وسط است. تفاوت تنها در جهت کف دست است، اما نتیجه آن می‌تواند کاملاً متفاوت باشد.
۴. علامت Fig
این حرکت شامل مشت بسته همراه با قرار دادن شست بین انگشت اشاره و میانی است. در نگاه اول ممکن است شبیه بازی کودکانه به نظر برسد، اما در ترکیه و بخش‌هایی از اروپای شرقی بسیار زننده و توهین‌آمیز است. حتی نشان دادن آن به شوخی نیز می‌تواند موجب درگیری شود.
۵. حرکت موتزا
دست باز با انگشتان کشیده که به‌سمت مقابل گرفته می‌شود، در یونان یکی از بدترین توهین‌ها به شمار می‌رود. این حرکت به نام «موتزا» (Moutza) ریشه‌ای تاریخی در مجازات و تحقیر دارد و امروز نیز بار منفی شدیدی با خود حمل می‌کند. حرکتی که ممکن است در فرهنگی دیگر نشانه خداحافظی باشد، در اینجا بی‌احترامی آشکار است.
۶. ضربه به بازو
این حرکت با نام «برا دُونور» (bras d’honneur) شناخته می‌شود و در آن فرد بازوی خود را خم کرده و با دست دیگر به داخل عضله بازو ضربه می‌زند، در حالی که مشت همان بازو را بالا نگه داشته است. در فرانسه این حرکت بار شدیدی از تمسخر و تحقیر را منتقل می‌کند. در برزیل همین حرکت نوعی ناسزای آشکار است و اغلب برای نشان دادن خشم یا اعتراض شدید به‌کار می‌رود. در کشورهای اروپای جنوبی نیز معمولاً معادل عباراتی رکیک در زبان گفتاری تلقی می‌شود. هرچند برخی ممکن است آن را به شوخی اجرا کنند، اما ریشه اصلی این ژست بی‌احترامی است.
۷. ضربه ملایم به چانه
حرکتی است که با کشیدن پشت دست از زیر چانه به‌سمت بیرون انجام می‌شود. در ایتالیا، بلژیک و بخش‌هایی از فرانسه معنایی تحقیرآمیز دارد و معادل «ولم کن» یا «گم شو» است. این حرکت شاید جاهای دیگر دنیا حتی قابل تشحیص نباشد اما در این کشورها می‌تواند مانند کلامی نیش‌دار عمل کند.
۸. اشاره با انگشت برای فراخواندن
در بسیاری از کشورهای غربی، خم کردن انگشت اشاره برای دعوت کسی به نزدیک شدن، رفتاری طبیعی است. اما در فیلیپین و برخی کشورهای آسیایی، چنین حرکتی بی‌ادبانه تلقی می‌شود، زیرا تنها برای صدا زدن حیوانات استفاده می‌شود. به‌کار بردن آن برای انسان توهینی آشکار است.
۹. استفاده از دست چپ
در برخی فرهنگ‌ها مانند هند، خاورمیانه و بخش‌هایی از آفریقا، استفاده از دست چپ در هنگام غذا خوردن، تعارف یا دست دادن بسیار ناپسند است. دلیل آن ارتباط سنتی دست چپ با مسائل بهداشتی است. بنابراین تعارف غذا یا هدیه با دست چپ می‌تواند بی‌احترامی محسوب شود و اثر منفی بر روابط اجتماعی بگذارد.
۱۰. انگشتان ضربدری
در بسیاری از کشورها، ضربدر کردن انگشتان نشانه آرزوی خوش‌شانسی است. بااین‌حال، در ویتنام این حرکت معنایی بسیار زننده دارد و نمادی زشت از اندام جنسی تلقی می‌شود. حرکتی که در غرب بی‌خطر و حتی امیدوارکننده است، در آن فرهنگ می‌تواند توهینی شدید باشد.
زبان بدن؛ پلی میان احترام و سوءتفاهم
حرکات روزمره هرچند کوچک به نظر می‌رسند، اما بار فرهنگی سنگینی به دوش دارند. شناخت تفاوت‌ها در زبان بدن نه‌تنها از سوءتفاهم جلوگیری می‌کند، بلکه احترام به دیگران را نیز نشان می‌دهد. دنیای ارتباط فراتر از واژه‌هاست و هر حرکت می‌تواند معنایی متفاوت در بستری فرهنگی دیگر داشته باشد.
بدون نظر