عموماً گربه‌ها به‌عنوان موجوداتی گوشه‌گیر و اسرارآمیز که درک کردنشان دشوار است، شناخته می‌شوند. اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این حیوانات پشمالو، در واقع توانایی بسیار بالایی در برقراری ارتباط دارند. آن‌ها با استفاده از مجموعه‌ای از علائم بدنی، از تکان‌های دم گرفته تا حالت گوش‌ها و مردمک چشم‌ها، احساسات خود را به‌وضوح منتقل می‌کنند.
با این حال، مطالعات تازه حاکی از آن است که بیشتر انسان‌ها در درک این زبان غیرکلامی چندان مهارت ندارند. در همین راستا، آزمایشی طراحی شده که در آن شرکت‌کنندگان باید ۷ صحنه از تعامل انسان و گربه را مشاهده کرده و تشخیص دهند که وضعیت هر گربه مثبت (شاد و بازیگوش) یا منفی (مضطرب و ناراحت) است.
جالب اینکه نتایج این آزمون نشان می‌دهد حتی اگر گربه‌ها ظاهراً در حال بازی باشند، ممکن است که برخی از آن‌ها در واقع نشانه‌هایی از ناراحتی یا تمایل به تنهایی بروز دهند. پرسش اینجاست: شما تا چه اندازه قادر به درک احساسات گربه خود هستید؟
چالش تشخیص رفتار گربه‌ها
پژوهشگران دانشگاه آدلاید در مطالعه‌ای گسترده دریافتند که بسیاری از انسان‌ها در تمایز میان رفتار بازیگوشانه و رفتار اضطرابی گربه‌ها دچار خطا می‌شوند. در این تحقیق، فیلم‌هایی از تعاملات مختلف انسان و گربه به ۳۶۸ نفر نشان داده شد؛ نیمی از فیلم‌ها مربوط به گربه‌های شاد و نیمی دیگر نمایشگر موقعیت‌های تنش‌زا بودند. نتایج نشان داد که شرکت‌کنندگان تنها در حد یک حدس تصادفی توانستند علائم استرس را تشخیص دهند و در موارد متعددی، رفتار گربه‌های مضطرب را شاد تفسیر کردند.
حتی زمانی که علائم استرس از نظر محققان کاملاً واضح بود، شرکت‌کنندگان در حدود ۲۵ درصد از موارد گربه‌ها را شاد تصور کردند. برای مثال، در یکی از ویدیوها گربه‌ای با چشمانی متمرکز، گوش‌های برافراشته و دمی بالاگرفته در حال دنبال کردن اسباب‌بازی دیده می‌شد. جولیا هنینگ، نویسنده اصلی این تحقیق و دانشجوی دکترای رفتار حیوانات خانگی، این نمونه را رفتاری کاملاً بازیگوشانه توصیف کرده و می‌گوید:
این گربه به‌وضوح علاقه و اشتیاق خود را نشان می‌دهد.
او در مقاله‌ای که در نشریه The Conversation منتشر شده، توضیح می‌دهد:
بالا گرفتن دم یک نشانه مهم و دوستانه در میان گربه‌هاست و اغلب به معنای احساس راحتی و اعتماد است.
دم؛ شاخص اصلی احساسات
در میان تمامی اجزای بدن گربه، دم یکی از شاخص‌ترین ابزارها برای انتقال احساسات است. اگرچه حرکت دم همیشه به معنای ناراحتی نیست؛ اما وقتی گربه در حالت هیجان یا استرس قرار دارد، حرکات دم او معمولاً شدیدتر و سریع‌تر می‌شوند. به گفته هنینگ:
اگر حین بازی حرکات دم گربه سریع‌تر شود، یا هنگام لمس شما دم او از حالت آرام به لرزش درآید، ممکن است نشانه‌ای باشد که گربه ترجیح می‌دهد کمی فاصله بگیرد.
با این حال، تمایز میان حرکات ناشی از بازی و اضطراب همیشه آسان نیست. برای نمونه، گشاد شدن مردمک چشم می‌تواند هم علامت هیجان مثبت باشد و هم نشانه استرس. بنابراین، برای درک دقیق احساس گربه، باید به مجموعه رفتارها و زبان بدن او توجه کرد، نه صرفاً به یک علامت. اگر گربه شما با مردمک‌های گشاد در حال خم شدن و تکان دادن انتهای بدن است، احتمالاً در حال بازی و آماده حمله به اسباب‌بازی یا شکار خیالی خود است.
علائم ترکیبی و هشدارها
زمانی که گشاد شدن چشم‌ها همراه با خوابیدن گوش‌ها و سیخ شدن سبیل‌ها دیده شود، معمولاً نشانه‌ای از ترس یا اضطراب شدید است. هنینگ تأکید می‌کند که گربه‌ها همیشه احساس خود را به‌طور شفاف نشان می‌دهند، اما ما باید نشانه‌ها را درست بخوانیم. اگر هنگام نزدیک شدن به گربه، او عقب‌نشینی کند، بلند شود، محل را ترک کند یا حتی دست شما را گاز بگیرد، در واقع به روش خودش می‌گوید که تمایلی به تماس ندارد. در مقابل، اگر گربه صورتش را به دست شما بمالد یا دم خود را به‌صورت عمودی بالا بگیرد، این علامت روشنی از رضایت و اعتماد است.
اگر گربه شما علائم استرس را بروز داد، بهترین واکنش این است که اجازه دهید در خلوت خود بماند. هنینگ توصیه می‌کند:
در صورت مشاهده علائم هشدار، فاصله را حفظ کنید. گربه‌ها در زمان استرس از تماس بدنی یا نزدیکی زیاد گریزان هستند. چنانچه گربه پس از مدتی خودش بازگشت و ارتباط را از سر گرفت، این نشانه مثبتی از بازگشت احساس امنیت است، اما همچنان باید مراقب بروز دوباره علائم اضطراب باشید.
بدون نظر