شستن لباس می تواند خطرات زیادی برای محیط زیست ایجاد کند

تحقیقات اخیر نشان می دهند که در هر نوبت شستن لباس، تقریبا ۷۰۰ هزار فیبر میکروسکوپی در محیط رها می شود. این مشکل ظاهرا راه حل چندان ساده ای ندارد.

این مسئله سال هاست که موجب نگرانی دانشمندان و طرفداران محیط زیست شده است. نتایج تحقیقات جدید دانشگاه «پِلیموث» که به تازگی منتشر شده، اهمیت بالای این موضوع را نشان می دهد. این ذرات به اندازه ای کوچک هستند که می توانند از مراکز تصفیه فاضلاب عبور کرده و وارد محیط زیست شوند. آن ها تهدیدی جدی برای گونه های مختلف زیستی به شمار می روند.

اندازه ذرات پلاستیک تقریبا ۰.۳۵۵ میلیمتر برآورد می شود، اما همین مقدار کوچک هم می تواند ترکیب موجودات زنده در دریا را به هم بریزد. آن ها مواد سمی مانند حشره کش و روغن موتور را به خود جذب می کنند و همانند اسفنج آن را در زنجیره غذایی انتشار می دهند.

ذرات ریز پلاستیک به راحتی بلعیده می شوند، انرژی خوراکی ها را می گیرند و بر دستگاه گوارش حیوانات تاثیر می گذارند. اوایل سال میلادی جاری، محققان اروپایی از به دام افتادن یک ماهی توسط این ذرات خبر دادند. پلاستیک جلوی رشد ماهی ها را گرفته و آن ها را در برابر مهاجمان ضعیف می کند.

پژوهشگران بر این باورند که منسوجات مصنوعی می توانند در طول شستشو فیبرهای میکروسکوبی منتشر کنند، اما هیچ گونه مدرک قطعی در این رابطه وجود ندارد. برای آگاهی از این مسئله، «ایموژن نَگر» دانشجوی دکترا با کمک یکی از اساتید دانشگاه «پِلیموث» تصمیم گرفتند جرم، کمیت و اندازه فیبرهایی که بعد از شستشو در دمای استاندارد وارد فاضلاب می شوند را مورد بررسی قرار دهند.

به همین منظور، محققان تعدادی پارچه را با استفاده از شوینده ها و نرم کننده های مختلف و در درمای ۳۰ و ۴۰ درجه سانتیگراد، مورد شستشو قرار دادند. آن ها فاضلاب های ناشی از این کار را برای تحلیل و اسکن توسط میکروسکوپ الکترونی، به آزمایشگاه فرستادند تا اندازه، جرم و کمیت ذرات پلاستیکی مشخص گردد.

پژوهشگران دریافتند که شستن ۶ کیلوگرم پارچه پلی استر-کتان می تواند تقریبا ۱۳۸ هزار رشته میکروسکوپی ایجاد نماید. این مقدار برای پارچه های پلی استر به ۴۹۶ هزار فیبر می رسد. در این میان، پارچه های آکریلیک بیشترین فیبر را تولید نموده و می توانند ۷۲۹ هزار عدد از آن ها را انتشار دهند. پارچه های پلی استر-کتان از این لحاظ عملکرد بهتری دارند، اما استفاده از مواد شوینده زیستی و نرم کننده ها می تواند در افزایش ذرات پلاستیکی تاثیر گذار باشد.

با توجه به این که همه ما به طور مداوم لباس های خود را مورد شستشو قرار می دهیم، تعداد ذرات تولید شده پلاستیک روز به روز بیشتر شده و به شدت رو به افزایش است. هنوز نمی دانیم چه تعدادی از آن ها وارد محیط زیست ما می شوند، به همین دلیل باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد. تعدادی از مراجع قضایی استفاده از ذرات ریز در محصولات بهداشتی شخصی را ممنوع کرده اند، اما ممنوعیت استفاده از منسوجات مصنوعی مسئله ای پیچیده است و نمی توان به آن رنگ واقعیت بخشید.

یکی از محققان به نام آقای تامپسون در این رابطه می گوید: “فواید اجتماعی منسوجات بر هیچ کس پوشیده نیست، بنابراین هر گونه اقدام داوطلبانه و سیاست گذاری در این زمینه باید در راستای تغییر طراحی، پالایش فاضلاب و یا هر دوی آن ها انجام گیرد.”

محققان امیدوارند بتوانند علت تولید بیشتر ذرات پلاستیکی در برخی پارچه ها را کشف کنند. آن ها سعی دارند نتایج کارهای خود را در تولید و طراحی لباس ها به کار گیرند. این پژوهش ها می تواند بر نوع انتخاب ما به عنوان مشتری نیز تاثیر گذار باشد. به نظر می رسد برای شناسایی تاثیر عواملی مانند مدت زمان شستشو، طراحی فیلتر ماشین های لباس شویی و سرعت چرخش در تولید میکرو پلاستیک ها، به کار و تلاش بیشتری نیاز داشته باشیم.