سرویس گردشگری روزیاتو، همواره در طول چند ماه اخیر، ایرانگردان عزیز را با مقصد های بکری در سرزمین چهار فصل و پهناور ایران زمین آشنا کرده و می کوشد تا در راستای ماموریت های اطلاع رسانی این درگاه، برای رونق گردشگری و صنایع دستی این کهن دیار، از ظرفیت های اطلاع رسانی مجازی برای توسعه این صنعت استفاده کند.
اگر تا کنون مخاطب سرویس ایرانگردی بوده باشید، مطالب متنوعی از جای جای ایران پهناور ارائه کردیم و البته این رویه هم چنان ادامه خواهد داشت. همان طور که می دانید، استان تاریخی، باستانی، زیبا و علم پرور همدان، یکی از مقصد های ممتاز گردشگری ایران به شمار می رود که برخی از شهر های آن، آوازه جهانی دارند.
لالجین همدان، جاییست که آن را پایتخت سفال ایران و جهان می دانند و در آن جا می توان بخشی از ظرفیت کهن این سرزمین را مشاهده کرد. در همدان، هم سوغات خوشمزه بسیار وجود دارد و هم صنایع دستی زیبا که مخاطبان بسیاری را به این اقلیم جذاب و زیبا می کشاند.
همدان را خیلی ها فقط با بو علی سینا و بابا طاهر و غار علیصدر می شناسند. در حالی که واقعیت و ظرفیت های گردشگری طبیعی و تاریخی این استان، بسیار بیش تر از تصور عامه درباره این خطه پر افتخار ایران زمین است. در همدان، ۱۵۷ رشته صنایع دستی ثبت ملی شده است که تنها ۱۲۵ رشته آن فعال است. هم چنین ، ۱۳ سوغات و شیرینی این خطه در انتظار ثبت ملی قرار دارد و در واقع این استان، دومین خطه فعال در عرصه صنایع دستی و سوغات در ایران به شمار می رود.
در گفتار امروز، شما را با بخشی از ظرفیت های سوغات خوشمزه و صنایع دستی استان آشنا می کنیم تا اگر پاییز گردی خود را به استان همدان اختصاص دادید، با گوشه ای از دنیای زیبای فرهنگ و رسوم همدانی ها آشنا باشید. با ما در گزارش همدان گردی امروز روزیاتو همراه باشید.
باسلوق : از تبریز تا همدان
برای خشکبار باز ها و مرغوب خورها!، باسلوق همدان، هم چون باسلوق تبریزی ها، حس و حال خاصی دارد. تهیه باسلوق مرغوب در همدان هم چون تهیه قطاب در یزد و سوهان در قم و گز در اصفهان، کار خیلی سختی نیست و از مغازه دار ها و برخی از شهروندان قدیمی نیز می توان درباره بهترین فروشگاه ها و کارگاه های تولید باسلوق مرغوب و بهداشتی اطلاعاتی گسب کرد.
مردم با صفا و خونگرم و مهمان نواز همدان، همواره در طول تاریخ پذیرای گردشگران داخلی و بین المللی بسیاری بوده و طبیعت و فرهنگ و آداب و رسوم همدانی ها نیز آن ها را در این مسیر همراهی کرده است. آوازه ملایر همدان به واسطه شیره و حلوا ارده و باسلوق، آوازه ای بین المللی بوده و برخی از برند های سوغات همدانی ها را می توان در فروشگاه های بین المللی آسیا و اروپا نیز مشاهده کرد.
به هر حال، اگر عاشق باسلوق همدان هستید، توصیه ما به شما، رفتن به ملایر یا پیدا کردن باسلوق این شهرستان در همدان است. شیره انگور، نشاسته، مغز بادام و پسته و گردو، بخشی از مواد تهیه این شیرینی خوشمزه را تشکیل می دهد.
هم چون دیگر سوغات ایرانی که کدبانو های هنرمند ایران زمین برای شیرینی های نوروز در خانه درست می کنند، باسلوق همدان نیز به راحتی در خانه با حوصله و صبوری، قابل تهیه است.
کافیست، پوست مغز بادام یا هسته زرد آلو را پس از آن که خیس خورد، در آب جوش قرار داده و پس از چیدن، هم چون جوزه غند نراقی ها، در نخ های مخصوص آویزان کنید تا خشک شود. شیره انگور را باید بجوشانید تا یک سوم آن، تبخیر شود و سپس با نشاسته تازه مخلوط کنید. اکنون ترکیبی خوش رنگ بدست می آید که باید نخ ها را در آن قرار دهید و سپس آوایزان کنید.
بعد از گذشت نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه، دوباره نخ ها را در این ترکیب آغشته می کنند و آن ها را به دیوار آویزان می کنند تا دوباره خشک شود.
حدود سی روز این کار طول می کشد تا به خوبی خشک شوند و اکنون محصولی که باسلوق نام دارد را می توان به بخش های مختلف تقسیم کرد.
باسلوقی به نام سجوق هم از جمله باسلوق هایی است که در همدان می توان مشاهده کرد. تفاوتش با روش بالا آن است که آن را پس از چیدن بر روی نخ، گرد کرده و داخلش مغز گردو می گذارند و در ظروف سفالی قرار می دهند تا شکرک در بیاورد.
به هر حال، باسلوق همدان، یکی از ده ها سوغاتیست که می تواند رهاورد سفر به این خطه زیبا و تاریخی باشد.
حلوا زرده همدانی ها
علاوه بر باسلوق، حلوا زرده همدانی ها هم شهرت فراوانی دارد. شیریتی که شبیه شله زرد یا فرنی خودمان است و رنگش بیش تر به جای زردی به نارنجی می زند. در واقع یک دسر معروف در همدان بوده و مقوی و سرشار از انرژی است. برای درست کردن این حلوا، کافیست شکر و نشاسته و تخم مرغ را با زعفران و گلاب کاشان به خوبی مخلوط کرده و کمی آرد برنج نیز در آن استفاده کنید.
تهیه حلوا زرده نیز در بسته بندی های مختلف در فروشگاه های همدان امکان پذیر است.
انگشت پیچ همدانی ها
یکی از سوغات کم تر شناخته شده این خطه، انگشت پیچ نام دارد که از ترکیب سفیده تخم مرغ با گلاب و شکر و آب حاصل می شود و قدمتی بیش از ۱ قرن دارد. این ترکیب را آن قدر به هم مخلوط می کنند تا ترکیب سفنی حاصل شود که شبیه عسل است. زرده هایی که از تهیه این محصول باقی می ماند، در طبح حلوا زرده استفاده می شود.
انگشت پیچ هم یعنی هر چیزی که مثل عسل و مربا، به دور انگشت می پیچید و قوام سختی دارد و به راحتی جدا نمی شود. این انگشت پیچ به صورت حلوا نیز می توان درست کرد که باید از قند و زاج سفید در پخت آن بهره برد. به هر حال این سوغات همدان در مغازه ها خیلی یافت نمیشود، اما در صورتی که مهمان همدانی های مهمان نواز بودید، می توانید مخاطب این سوغات باشید.
راحت الحلقوم
راحت الحلقوم چیزی شبیه باسلوق است اما از ان به مراتب نرم تر است و البته سوغاتیست که هم چون کلوچه، در شهرهای مختلف ایران زمین یافت می شود و هر استانی، راحت الحلقوم خاص خود را دارد. راحت الحلقوم همدانی ها را به راحتی در قنادی ها و مغازه های فروش خشکبار و سوغات همدان می توان پیدا کرد. شیرینی لذیذی که در طبخ آن از شگر و پودر نارگیل و پسته و نشاسته استفاده می کنند.
بعضی ها در طبخ این سوغات خوشمزه،از جوهر لیمو نیز بهره می برند. به هر حال اگه به دنبال شیرینی خوشمزه و نرم برای سنین مختلف هستید و دوست دارید هنر تزیین کردن خود را نیز به رخ مهمانان نوروزی بکشانید، پخت راحت الحقوم را توصیه می کنیم.
اگر می خواهید شکر کمی مصرف کنید، از شکر قهوه ای استفاده کنید و برای مقوی تر کردن آن، مغز بادام و گردو هم به آن اضافه کنید.
کماج همدان مثل کلوچه شمال!
اگر به همدان بروید و کماج نخورید، مثل این است که در دیار کلوچه و زیتون و سیر (خطه شمال)، از این سه خوردنی خوشمزه بی بهره باشید! همدان و کماج مانند جنوب و خرماهایش و یزد و باقلواهایش، مخاطب فراوانی دارد. طعم کماج در سفر به این خطه زیبا را نباید از دست داد.
کماج از جمله نان های قدیمی شهر است و بسیار خوشمزه و سبک و هم به عنوان عصرانه می توان میل کرد و هم برای کسانی که اهل صبحانه خوردن نیستند، یک عدد از آن با چای غیر شیرین، به خصوص در روزهای سرد زمستان بسیار دلچسب است.
پخت آن سخت نیست و در ساخت آن از گردو و دارچین استفاده می کنند.
کماج شبیه کسمه اراکی ها، خوشمزه و مقوی است. کماج را در مغازه های بسیاری در ایران می توان پیدا کرد.
آب نبات قیچی
آب نبات از هر نوع، در هر استانی ساخته می شود و نمی توان گفت که آب نبات متعلق به خطه خاصی از کشور است. اما به هر حال در همدان نیز هم چون تبریز و اصفهان و کاشان و قم و اراک، آب نبات قیچی وجود دارد و چند رنگ و خوشمزه است. در سفر به دیار همدان، آب نبات قیچی هایی که البته کم شکر است را فراموش نکنید.
برای کسانی که با مشکل دیابت مواجه هستند، آب نبات ها یا پولکی های دیابتی هم پیدا می شود.
برساق همدانی ها
هم چون کماج، برساق نیز مخاطبان زیادی در همدان دارد. این شیرینی،از شیرینی های سنتی این شهر است و البته اگر به کرمانشاه و کردستان هم رفته باشید، با برساق آن خطه ها نیز مواجه می شوید. برای تهیه برساق که شکل و قیافه استاندارد یا مشخصی هم ندارد، از آرد و شکر و زرد چوبه و شیر و پودر گردو و توت خشک استفاده می کنند که باید با رازیانه و دارچین به هم آمیخته شود.
نان شیرمال
نان شیرمال در شمال و جنوب کشور پخت می شود و اختصاص به جای خاصی ندارد. اما در همدان نیز نان شیر مال وجود دارد که یکی از سوغات این خطه بوده و در فروشگاه های عرضه موارد غذایی و خشکبار، در بسته بندی های متنوعی در دسترس خواهد بود.
شیره انگور
شیره انگور و شیره خرمای همدان، یکی از معروف ترین سوغات خوشمزه این دیار است. شیره برای کسانی که با مشکلات ضعف عمومی بدن مواجه هستند، بسیار توصیه می شود و مملو از آهن و ویتامین های مقوی بوده و منیزیم خوبی هم دارد.
خوردن شیره به جای شکلات های که کاکائوی کم دارند، توصیه می شود. عادت دادن کودکان و نوجوانان و حتی کهنسالان به استفاده از شیره انگور ملایر، می تواند در کاهش بسیاری از ضعف های عمومی و بیماری های فصل زمستان، موثر باشد.
(باغات انگور ملایر)
باید بدانید که برای تهیه شیره انگور، از هر انگوری نمی توان استفاده کرد. نوع مرغوب شیره از انگوری به دست می آید که فخری و گزنه ای نام دارد و در استان پایتخت سفال کشور بدست می آید.
شیره انگور در همدان را از جاهایی خاص تهیه کنید و نوع ملایرش، از باقی جاها مرغوب تر است. چرا که هم سفت و هم روشن تر بوده و کیفیت و ماندگاری بهتری دارد.
شیره انگور همدان، شاید بهترین سوغات برای کسانیست که قصد دیدار هموطنان را در مناطق سرد سیر ایران و خارج از کشور دارند.
نقل و حلوا ارده همدان
در همدان هم چون دیگر جاهای کشور، حلوا ارده طرفداران بسیار دارد و در فروشگاه های عرصه مواد غذایی همدان، حلوا ارده در دسترس است. حلوا ارده همدانی ها را می توان با نان در صبحانه و حتی به عنوان دسر پس از صرف نهار و شام مصرف کرد. چرا که معمولا پس از صرف نهار و شام، قند خون کمی افت می کند و این غذای سنتی ایرانی ها، می تواند جبران کننده طبیعی آن کاهش قند خون باشد.
البته در مصرف حلوا ارده و شیره همدانی ها نباید زیاده روی و افراط کرد که ناگوار است.
حلوا لوزی
حتما در قنادی های همدان، با شیرینی به نام حلوا لوزی برخورد می کنید که البته در دیگر جاهای کشور نیز وجود دارد و در همدان نیز بسیار پر طرفدار است. از آرد برنج، مغز گردو، سبوس گندم و عسل و زعفران مشهد در تولید این حلوا استفاده می شود.
نکته مهمی که باید در این سوغات بدانید، استفاده از سبوس گندم است که خواص بسیاری برای پوست و مو دارد.
گز و سنل همدانی ها
شاید برای شما تعجب آور باشد که با گز در همدان مواجه شوید. در واقع، در همدان نیز ما با نوعی گز طرف هستیم که اتفاقا در نهاوند ساخته می شود و هم چون گز نصف جهان، خوشمزه و ترد است. علاوه بر گز، سنل یا صنل، دیگر سوغات خوشمزه این دیار است که مخاطبان بسیار داشته و هم چون گز، در شهرستان نهاوند یافت می شود.
اگر آرد بو داده را با روغن و شکر و زنجبیل و جوز و دارچین مخلوط کنید، می توانید این شیرینی کم هزینه مقوی را تولید کنید.
در همدان، به واسطه طبیعت و اقلیم خاص آن منطقه، گیاهان دارویی و عسل فراوان است و در صورتی که به عطاری های این خطه رفتید، از عرقی جات و گیاهان خشک شده خرید کنید که برای رفع دل درد و سر درد و شست و شوی روده ها و تقویت بنیه، بسیار مهم است. در واقع بخشی از طب سنتی را می توان در طب همدانی ها و سوغات این دیار جست و جو کرد.
البته در همدان، هم چون قزوین، نان چای هم وجود دارد که شیرینی های کوچک دایره شکل بوده و در شهر یافت می شود. معمولا آن را با چای می خورند و به همین خاطر،نان چای شهرت دارد. البته بسیاری از شهر های ایران،نان چای خاص خود را دارند.
اگر به همدان رفتید، ترشی و مرباجات این استان را هم تست کنید. خوردنی های لذیذ همدانی ها، فقط به شیرینی جات مرتبط نیست و ترشی ها نیز، مخاطبان بسیاری دارند. البته در مصرف ترشی همدان یا دیگر استان های کشور زیاده روی نکنید که برای دستگاه هاضمه و دندان ها، مطلوب نیستند.
خشکبار همدان نیز هم چون تبریز، مخاطبان بسیاری دارد. صنعت کشاورزی همدان در کشور، صنعتی رو به رشد و موفق بوده و به همین خاطر، صنعت خشکبار این خطه، محصولات خوبی را در اختیار شما قرار می دهد. هلو، زرد آلو، سیب، بادام و گردو و انواع دیگر میوه ها، از جمله محصولاتی هستند که می توانید به عنوان ارمغان همدان، برای دوستان و آشنایان به ارمغان آورید.
تا کنون دربار سوغات خوشمزه همدانی ها صحبت کردیم. اما ناگفته پیداست که در منطقه ای که پایتخت سفال ایران است، صنایع دستی، قدمتی تاریخی دارد و برای همین، در سفر به این خطه، خرید صنایع دستی را نباید فراموش کرد.
نگاهی به صنایع دستی همدانی ها
سخن درباره صنایع دستی همدانی ها بسیار است. اما در ادامه به اجمال، به ۱۴ مورد اشاره می کنیم که امیدواریم در روزهای آینده، به تفصیل درباره آن ها و شیوه های طراحی و ساخت و عرضه آن، گزارشاتی در اختیار ایراندوستان عزیز قرار دهیم. گفتنی است در همدان. بیش از ۲۱ هزار کارگاه صنایع دستی فعال است که بیش از ۸ درصد کل صادرات این استان را به خود اختصاص می دهد.
طلاکوبی و نقره کوبی همدان
این عرصه در صنایع دستی همدان، هم مخاطبان بسیار دارد و هم شمار زیادی از فعالان کسب و کار در این استان را مشغول به کار کرده است. در این صنعت، هنرمندان تلاش می کنند تا طرح های سنتی و نقوش را بر روی ورقه هایی از جنس نقره و طلا ضرب کرده و نقش های برحسته ای طراحی کنند و در نهایت، این ورقه های طلایی یا نقره ای، بر روی شیشه،چوب و سرامیک نصب شود.
گر چه این صنایع دستی به سختی حاصل می شود و تلاش و ذوق هنری و صبوری بسیاری طلب می کند، اما قیمتش به نسبت کاری که برای آن انجام شده است، زیاد نیست. هدیه کردن طلاکوبی ها و نقره کوبی های همدانی ها هم چون خاتم و مینا و نقره اصفهان، یک هدیه ارزشمند دائمی برای کسانیست که قصد کادو دادن دارید.
البته در برخی از شهرستان های این خطه، با مفتول های طلا و نقره و برنز، زیور آلانی را درست می کنند که جالب توجه بوده و در بازار همدان بسیار یافت می شود. انگشتر و دست بند، از جمله سوغات صنایع دستی همدان محسوب می شود که مخاطبان بسیار داشته و آن نوع که از سنگ های قیمتی از جمله فیروزه و زمرد و یاقوت و الماس استفاده می شود، گران قیمت تر است.
طلا کاری
یکی از صنایع دستی گران قیمت و نفیس همدان، طلا کاری روی شیشه ای که باید با ظرافت های خاصی انجام شود و معمولا روی گلاب پاش ها، شکلات خوری ها، لوستر و میوه خوری، این نوع هنرمندی ها دیده می شود.
نقش هایی با آب طلا و نقوش اسلیمی و سنتی و گل و بته، بر روی آثار صنایع دستی طلا کاری شده همدان به چشم می خورد. بهترین کارهای طلا کاری را در لالجین و ملایر خواهید دید.
سفال همدان
همان طور که می دانید، همدان، پایتخت سفال ایران و قدمت آن به صدها سال می رسد. کارگاه های سفال گری و رونق کسب و کار سفال را می توان در لالجین همدان جست و جو کرد. گردش به آن دیار نیز شما را با بخشی از ظرافت های صنایع دستی ایران آشنا می کند.
(مینا کاری، هنری که سفال همدان را به اوج رساند)
شهرت جهانی لالجین سبب شده تا در خارج از کشور، مستند ها و مقالات و اخبار بسیاری درباره این شهر منتشر شود. قدمت سفال گری لالجین را به بیش از ۸۰۰ سال نسبت می دهند. شاید یکی از دیدنی ترین شهر های ایران برای مشاهده سفال و سرامیک، همین همدان و لالجین آن باشد که اتفاقا در برنامه خنداونه رامبد جوان نیز در مرداد امسال به آن اشاره شد.
(تصویری از کارگاه سفال سازی منطقه لالجین همدان- پایتخت سفال ایران)
تذهیب کاری
تذهیب نوعی نقاشی بوده که برای تزیین تابلو های خوش نویسی،متن قرانی و اشعار به کار می رود و از طرح های سنتی و اسلیمی و ختایی در آن به کار می برند. معمولا نقوش که در تذهیب کاری استفاده می شود، روی کاعذ های طلایی، نقره ای و رنگی پیاده می گردد.
صنایع دستی تذهیب در همدان، از جمله صنایع دستی نفیس این خطه بوده که به نسبت دیگر صنایع دستی (به غیر از طلا و نقره) گران تر است.
نقاشی روی سفال
نقاشی روی سفال و سرامیک در بسیاری از مغازه های عرضه کننده آثار صنایع دستی به چشم می خورد. این کار با ظرافت و هنرمندی خاصی انجام می شود و پس از رنگ آمیزی، محصول داخل کوره قرار می گیرد تا رنگ ها به خورد ظرف رفته تا با شست و شوی نیز از این نرود.
نقاشی روی بدنه لعابی، نقاشی زیر لعابی و هم چنین نقاشی آب طلا، از جمله روش های جذابی به شمار می روند که توسط آن ها ، نقش های سنتی و مدرن روی سفال و سرامیک لالجینی ها نقش بسته می شود و مخاطبان خاص خود را دارد. این نوع صنایع دستی برای هدیه به واسطه رنگ های جذاب و نقش های خیره کننده، توصیه می شود.
منبت کاری
در همدان، منبت کاری هم چون اصفهان، مخاطبان و فعالان بسیار دارد. منبت کاری، از هنر های چند هزار ساله در ایران و هم چنین همدان بوده که نقش های برجسته بر روی چوب، ایجاد می شود. هنرمندان معمولا آیات قرآن و شعر و متون مذهبی و ادبی را بر روی چوب نقش بسته و طرح های جالبی را خلق می کنند. بعضا، از خطوط نستعلیق برای منبت کاری استفاده می شود.
معرق کاری
معرق کاری اصفهان و همدان نیز شهرت ملی در دنیای صنایع دستی ایران دارد. در معرق ، برش های خیلی ظریف و نازک از انواع چوب های تزیینی ، صدف و عاج را در کنار هم قرار می دهند تا طرح های زیبایی را بر روی چوب نقش ببندند. این طرح ها شبیه مینیاتور است و در تویسرکان و ملایر، فعالان بسیار دارد.
معرق از جمله صنایع دستی خیلی شیک و به قولی رسانه ای همدان محسوب می شود.
قاب سازی
قاب های چوبی و فلزی در همدان زیاد ساخته می شود و در فروشگاه های عرضه لوازم صنایع دستی، این قاب ها را می توان به راحتی مشاهده و خریداری کرد. بدنه قاب ها معمولا با طرح های زیبا و سنتی توسط کنده کاری روی چوب یا قالبی تزیین می شود. در روستای کاج شهرستان رزن. ملایر و تویسرکان، قاب سازی قدمت زیادی دارد.
مسگری و قلم زنی
مسگری و قلم زنی در صنایع دستی همدان مشاهده می شود. ظروف مسی و قلم کاری شده، گر چه مخاطبان بسیاری دارد، اما از جمله صنایع دستی اصیل این مرز و بوم به شمار می رود. در ساخت ظروف و ادوات مسی، از دیر باز همدانی ها فعال بودند. دیگ، کاسه بشقاب و ظروف آشپزخانه مسی را می توان در فروشگاه های صنایع دستی این خطه مشاهده کرد. معمول ظروف مسی را با آلیاژی از قلع و روی جلا می دهند.
آبگینه
اگر به موزه آیگینه پایتخت رفته باشید، موزه ای خواهید دید که آثارش، قدمت بسیار داشته و برخی از آن ها محصول کاوش های باستانی در همدان است. آبگینه در واقع شیشه گری سنتی بوده و در آن، دمیدن هوا به درون مواد مذاب شیشه به صورت بی رنگ و الوان تولید می شود. این آثار، برای نوستالژی باز ها دیدنی است اما شاید برای شهروندان عصر مدرن، خیلی جذابیتی نداشته باشد.
سنگ تراشی
سنگ تراشی از جمله صنایع دستی معروف همدان است که از قدیم در این خطه رواج داشته است. سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی همدان کاربرد های بسیاری دارد.
چرم همدان
سابقه تولید چرم در همدان به چند هزار سال و حتی پیش از میلاد مسیح باز می گردد. چرم سازی در همدان صنعتی حرفه ای با بازاری بین المللی است و به همین خاطر، اگر به دنبال سوغات خاصی از این دیار هستید، چرم همدان را فراموش نکنید. نخستین کارخانه چرم سازی ایران در این شهر قرار دارد و به همین خاطر، صنعت چرم همدان بسیار معروف است و یکی از قطب های کشور به شمار می رود.
بیش از ۱۲ هزار نفر در صنعت چرم همدان به طور مستقیم و غیر مستقیم مشغول به کارهستند.
قالی و تابلو فرش
قالی و تابلو فرش در همدان، مخاطب بسیار دارد. قالی همدان شاید به اندازه قالی تبریز و اصفهان و کاشان، شهره نباشد، اما تابلو فرش های همدان که به واسطه پشم و نخ های مرغوب این استان تولید می شود و طرح های شکسته و هندسی بسیار دارند، سبب شهرت این صنایع دستی در ایران و جهان شده است.
کبودر آهنگ و ملابر، از جمله پایگاه های تولید محصولات قالبی و تابلو فرش این استان هستند.
گلیم و مروار بافی
گلیم نیز هم چون دیار کردستان و لرستان و کهکیلویه و بویر احمد، در استان همدان نیز فعالان بسیار دارد. گر چه عشایر در این زمینه فعالند، اما در نهاوند همدان می توان مرغوب ترین گلیم های همدان را پیدا کرد. گل لاله، خرچنگی، گل سبدی، گل قندی، ضربدی و اسلیمی، از جمله طرح های ناب گلیم همدان به شمار می رود.
مروار بافی نوعی صنایع دستی این استان به شمار می آید که از چوب مروار تهیه می شود و در برخی کشترازهای همدان بدست می آید. انواع سبد و گلدان و مبلمان را می توان با این چوب تولید کرد. مراور باقی در واقع همان حصیر بافیست که در خطه شمال ایران می توان به وقور مشاهده کرد.
سوزن دوزی، جاجیم بافی، گیوه بافی، صنایع فلزی، حجاری و پوستین دوزی نیز از جمله دیگر آثار صنایع دستی این خطه بوده که در صورتی که به همدان سفر کردید، می توانید محصولاتی از این هنر ها را به عنوان سوغات به ارمغان آورید.
امیدواریم گفتار جامع و مصور امروز،شما را با سوغات خوشمزه و صنایع دستی های زیبا و جذاب پایتخت سفال ایران آشنا کرده باشد و برای سفر به این تاریخی و زیبا در نیمه دوم سال برنامه ریزی کنید.
دلم آب افتادددددددددددددددد