۱۰ عنوانی که شایستگی بردن جایزه اسکار بهترین فیلم را نداشتند؛ کدام گزینه باید جایگزین آن ها می شد؟

انتخاب یک فیلم به عنوان بهترین فیلم اسکار نه تنها به این معنی است که فیلم موردنظر از دید هالیوود بهترین فیلم ساخته شده در سال جاری به شمار می آید بلکه این انتخاب، جایگاه فیلم را ارتقا داده و آن را در زمره فیلم های کلاسیک و خوش ساخت قبلی مانند “پدر خوانده”، “لارنس عربستان” و “در بارانداز” قرار می دهد.

اما در بسیاری از مواقع داوران اسکار بر طبق علائق شخصی خود انتخاب کرده و فیلم مورد نظر آن ها در واقع بهترین فیلم نیست. در تاریخ ۸۸ ساله اهدای جوایز اسکار بسیاری از فیلم هایی که به عنوان بهترین فیلم انتخاب شده اند پس از مدتی کاملا از اذهان دوستداران سینما محو شده اند زیرا در واقع شایستگی انتخاب شدن به عنوان بهترین فیلم را نداشته و فیلم های بسیار بهتری نتوانسته اند به این جایزه دست یابند.

هنوز زود است که بخواهیم در مورد ماندگار شدن یا نشدن فیلم های نامزد اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۱۷ مانند “لا لا لند”، “نور ماه” و منچستر در کنار دریا” قضاوت کنیم اما انتظار داریم که در روز فوریه سال جاری هیئت داوران انتخاب درست و خوبی در این زمینه داشته باشند.

در ادامه به ۱۰ فیلمی که شایستگی برنده شدن جایزه بهترین فیلم اسکار را نداشتند و فیلم هایی که باید به جای آن ها انتخاب می شدند اشاره می کنیم.

۱۰- “دور دنیا در ۸۰ روز” (۱۹۵۶) (Around the World in 80 Days)

این فیلم که بر اساس رمان مشهور ژول ورن (Jules Verne) ساخته شد با صرف بودجه ای سرسام آور در دوره خود (۶ میلیون دلار در سال ۱۹۵۶) سر و صدای زیادی ایجاد کرد اما در واقعیت داستان فیلم که درباره یک نجیب زاده ثروتمند انگلیسی به نام فیلاس فوگ (با بازی دیوید نیون (David Niven)) و  تلاش او برای سفر به دور دنیا برای بردن شرط بندی بزرگی که کرده بود بسیار بی محتوا و بعید به نظر می رسید. در واقع فیلم هیچ چیزی نداشت که در ذهن تماشاگران ماندگار شود.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۵۶: “ده فرمان” (The Ten Commandments)

آخرین تجربه سینمایی سیسیل بی دمیل (Cecil B. DeMille) هنوز بعد از سال ها نیز طرفداران زیادی دارد. این فیلم پر ستاره با بازی درخشان چارلتون هستون (Charlton Heston) در نقش حضرت موسی (هستون در کمال تعجب حتی در زمره نامزدهای دریافت اسکار نیز قرار نگرفت) ، جلوه های تصویری که برای آن دوران بسیار پیشرفته و جذاب بود بدون شک باید جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۵۶ را دریافت می کرد.

۹- “انسان های معمولی” (Ordinary People) (1980)

در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ فیلم های ملودرام بیشترین طرفداران را داشتند و فیلم “انسان های معمولی” نیز در زمان خوبی ساخته شد. این فیلم علاوه بر بدست آوردن جایزه بهترین فیلم جشنواره اسکار، جایزه بهترین کارگردانی را برای رابرت ردفورد (Robert Redford) و بهترین بازیگر نقش اول را برای تیموتی هاتن (Timothy Hutton) نیز به ارمغان آورد. اگر چه بازی های درخشان بازیگران قابل ستایش و تقدیر است اما ملاک انتخاب بهترین فیلم تنها بازی خوب بازیگران نخواهد بود.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۸۰: “گاو خشمگین” (Raging Bull)

این فیلم که می توان آن را شاهکار مارتین اسکورسیزی (Martin Scorsese) نامید به دیوانگی قهرمان میان وزن بوکس جهان جیک لاموتا (Jake LaMotta) می پردازد که رابرت دنیرو بزرگ نقش وی را به بهترین شکل ممکن بازی کرده است. علاوه بر بازی تحسین برانگیز دنیرو، شیوه داستان پردازی فیلم، سناریو دیوانه کننده پل شریدر (Paul Schrader) و تدوین بی نقص تلما شونمیکر (Thelma Schoonmaker) (که از آن به بعد به تدوینگر ثابت فیلم های اسکورسیزی تبدیل شد) نیز غیرقابل چشم پوشی به نظر می رسد اما نکته عجیب این است که داوران هیچ کدام از این شاهکارها را در انتخاب نهایی بهترین فیلم سال ۱۹۸۰ مد نظر قرار ندادند.

۸- “تایتانیک” (۱۹۹۷) (Titanic)

داستان عاشقانه ای که در یک کشتی رهسپار به سمت نابودی اتفاق می افتد باعث شد که تماشاگران از فیلم جیمز کامرون استقبال بی نظیری داشته باشند و فیلم به فروش نجومی دست پیدا کند. علاوه بر این، فیلم “تایتانیک” بازیگران اصلی فیلم یعنی لئوناردو دی کاپریو و کیت وینسلت را به سوپراستارهای سینما تبدیل کرد. اما به نظر می رسد فیلم لیاقت بدست آودن جایزه بهترین فیلم سال را نداشت و این انتخاب یکی از معدود دفعاتی بود که هیئت داوران اسکار تحت تاثیر ذائقه تماشاگران قرار گرفتند.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۹۷: “لس آنجلس. محرمانه” (L.A. Confidential)

اقتباس استادانه کورتیس هانسون (Curtis Hanson) از رمان عامه پسند جیمز اِلروی (James Ellroy) در مورد پلیس های فاسد شهر لس آنجلس یکی از بهترین فیلم های نوآر تاریخ به شمار می آید. علاوه بر بازی های درخشان کوین اسپیسی (Kevin Spacey)، راسل کرو (Russell Crowe) و گای پیرس (Guy Pearce)، خود فیلم نیز یک داستان مهیج را روایت می کند که لیاقت بیشتری نسبت به فیلم “تایتانیک” برای بدست آوردن جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۹۷ داشت.

۷- “سخنرانی پادشاه” (۲۰۱۰) (The King’s Speech)

کالین فیرث (که برای بازی در این فیلم جایزه اسکار بهترین بازیگر را دریافت کرد) و جافری راش (Geoffrey Rush) هنرنمایی خیره کننده ای در فیلم دارند اما غیر از این بازی های خیره کننده چیز دیگری در مورد سخنرانی شاه جرج ششم وجود ندارد که بتوان آن را شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم دانست.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۱۰: “شبکه اجتماعی” (The Social Network)

این فیلم نمونه بارزی از پیشداوری در رأی گیری های داوران اسکار را نشان می دهد. شاید اگر این فیلم در دهه ۱۹۳۰ ساخته می شد مورد توجه داوران اسکار قرار می گرفت اما فیلمی در مورد پیدایش فیسبوک چیزی نیست که به مذاق داوران اسکار خوش بیاید. نقل دراماتیک دیوید فینچر (David Fincher) از ظهور مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg) فیلمی است کاملاً امروزی که بنظر می رسد داوران اسکار آن را به خوبی درک نکرده اند.

۶- “شیکاگو” (۲۰۰۲) (Chicago)

فیلم های موزیکال به ناگاه در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی بار دیگر پر طرفدار شدند و فیلم “شیکاگو” با درو کردن ۶ جایزه اسکار از جمله جایزه بهترین فیلم نقش عمده ای در افزایش ناگهانی طرفداران این نوع فیلم ها داشت. اما اگر بخواهیم صادق باشیم غیر از جنبه موزیکال فیلم نقطه قوت دیگری در آن دیده نمی شود که آن را شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال بدانیم.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۰۲: پیانیست (The Pianist)

بدون شک فیلم خوش ساخت رومن پولانسکی (Roman Polanski) در مورد تلاش یک پیانیست یهودی برای بقا در منطقه یهودی نشین ورشو در دوران جنگ جهانی دوم شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم سال ۲۰۰۲ بود. رومن پولانسکی و آدرین برودی (Adrien Brody) به ترتیب جوایز اسکار برای بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقش اول را بدست آوردند اما به نظر می رسد که داوران ترجیح دادند که یک فیلم شاد را به جای این فیلم طولانی و دردناک به عنوان بهترین فیلم سال انتخاب کنند.

۵- “آرگو” (Argo) (2012)

بن افلک (Ben Affleck) کارگردان و بازیگر نقش اصلی فیلم “آرگو” است که داستان واقعی نجات ۶ نفر از دیپلمات های آمریکایی گرفتار در تهران را در دوران انقلاب اسلامی ایران در دهه ۱۹۸۰ از طریق تولید یک فیلم غیرواقعی روایت می کند. در بهترین حالت می توان این فیلم را یک درام متوسط با ارزش تولید پایین دانست اما داوران اسکار آن را به عنوان بهترین فیلم سال انتخاب کردند.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۱۲: “سی دقیقه پس از نیمه شب” (Zero Dark Thirty)

داستان واقعی که داوران اسکار باید به آن رأی می دادند فیلم “سی دقیقه پس از نیمه شب” ساخته کاترین بیگِلو (Kathryn Bigelow) درباره پیدا کردن اسامه بن لادن و کشته شدن او بود. می توانید این دو فیلم که بر اساس داستان های واقعی ساخته شده اند را از نظر شیوه پرداخت موضوع با هم مقایسه کرده و تفاوت ها را به وضوح احساس کنید.

۴- “با گرگ ها می رقصد” (۱۹۹۰) (Dances with Wolves)

کوین کاستنر (Kevin Costner) کارگردان و بازیگر نقش اول این فیلم است که داستان زندگی یک سرباز آمریکایی در یک پاسگاه دورافتاده در دوران جنگ داخلی آمریکا را روایت می کند. اگر چه این فیلم در ابتدا نقدهای مثبتی دریافت کرد اما بسیاری از منتقدان به اشکالات تاریخی و فرهنگی فیلم اشاره می کردند. علاوه بر این فیلم دیگری در این سال تولید شده بود که بسیاری آن را شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم سال ۱۹۹۰ می دانستند.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۹۰: “رفقای خوب” (Goodfellas)

مارتین اسکورسیزی بار دیگر با فیلم “رفقای خوب” مورد بی مهری داوران جشنواره اسکار قرار گرفت. به نظر می رسید که این فیلم می تواند جایزه بهترین فیلم سال و بهترین کارگردانی را برای اسکورسیزی به ارمغان بیاورد. اما آن شب، شب کاستنر بود.

۳- “تصادف” (Crash) (2005)

این فیلم که در مورد زندگی در هم تنیده شده شهروندان لس آنجلس است داستان جالب و سرگرم کننده ای دارد و یکی از معدود برندگان جایزه اسکار بهترین فیلم است که برای جایزه گلدن گلوب نامزد نشده بود. منتقدان نیز نگاه های متفاوتی در مورد این فیلم داشتند، برخی آن را بدترین فیلم اوایل دهه ۲۰۰۰ نامیده اند در حالی که راجر ایبرت (Roger Ebert)، منتقد مشهور سینما، آن را بهترین فیلم سال ۲۰۰۵ می داند.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۰۵: “کوهستان بروکبک” (Brokeback Mountain)

برخی بر این عقیده اند که موضوع بحث برانگیز فیلم “کوهستان بروکبک” باعث شده است که داوران جشنواره اسکار به آن روی خوش نشان ندهند. داستان این فیلم در مورد دو گاوچران آمریکایی (با بازی جیک جیلنهال و هیث لجر) است که با هم وارد یک رابطه عاشقانه پنهانی می شوند. با این وجود عدم اعطای جایزه بهترین فیلم سال ۲۰۰۵ هیچ چیز از بزرگی و جذابیت این فیلم کم نکرده است.

۲- “چه سرسبز بود دره من” (۱۹۴۱) (How Green Was My Valley)

این فیلم که توسط جان فورد ساخته شده است داستان زندگی یک خانواده معدنچی در اوایل قرن بیستم را روایت می کند که به نظر می رسد توجه این فیلم به تاریخچه آمریکا نقش موثری در انتخاب آن از سوی داوران اسکار به عنوان بهترین فیلم سال داشته است.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۴۱: “همشهری کین” (Citizen Kane)

فیلم “همشهری کین” ساخته اورسون ولز (Orson Welles) و یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینما (اگر نگوییم بهترین فیلم تاریخ سینما) به زندگی یک روزنامه نگار بانفوذ می پردازد که تمامی قوانین را زیر پا می گذارد. این فیلم به خوبی نبوغ اورسون ولز را به نمایش گذاشت و هنوز بعد از گذشت دهه ها یکی از بهترین فیلم های کلاسیک شناخته شده و طرفداران بسیاری دارد. تنها مشکل فیلم بود که داستان آن از زندگی ویلیام رندولف هرست (William Randolph Hearst) سرمشق گرفته بود و در زمان نمایش فیلم هرست هنوز در قید حیات بود.

هرست به هیچ عنوان از فیلم خوشش نمی آمد و دوستان زیادی نیز در هالیوود داشت پس می توان دلیل انتخاب نشدن این فیلم را به راحتی حدس زد.

۱- “شکسپیر عاشق” (۱۹۹۸) (Shakespeare in Love)

تماشای این داستان خیالی در مورد نحوه نوشتن داستان رومئو و ژولیت توسط ویلیام شکسپیر در دوران جوانی در یک شب تعطیل بسیار لذت بخش خواهد بود اما قرار دادن آن در میان برندگان جایزه اسکار سال ۱۹۹۸ غیر منتظره و بی معنی به نظر می رسد ولی در کمال ناباوری در نهایت این فیلم برنده جایزه بهترین فیلم سال شد.

فیلم شایسته دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۱۹۹۸: “نجات سرباز رایان” (Saving Private Ryan)

فیلم مسحور کننده استیون اسپیلبرگ در مورد حوادث دردناک جنگ جهانی دوم یکی از بزرگترین فیلم های جنگی تاریخ سینما به شمار می آید اما در کمال تعجب از سوی داوران جشنواره اسکار شایسته دریافت جایزه بهترین فیلم سال ۱۹۹۸ شناخته نشد. با این وجود تماشاگران صحنه های فیلم “نجات سرباز رایان” را بسیار بیشتر از فیلم “شکسپیر عاشق” به یاد خواهند آورد.