آسمان این روزهای زمین شهاب باران است. بیست و یکم و بیست و دوم مرداد ماه جاری، اهالی کره ی زمین می توانند شاهد پدیده ی نجومی بسیار زیبای بارش شهابی باشند. البته شهر نشینان از لذت تماشای این بارش شهابی محرومند و برای این منظور باید به طبیعت و جایی دور از آلودگی های نوری و هوا رفت. اما بد نیست قدری بیشتر درباره ی این پدیده طبیعی حیرت انگیز بدانیم. با حقایقی جالب و خواندنی درباره ی بارش های شهابی همراه باشید.
۱- بارش شهابی مجموعه ای از بقایای اجرام کیهانی است که با سرعتی بسیار زیاد و در مسیری موازی وارد اتمسفر زمین می شود. طی این پدیده ی نجومی، درخشش و حرکت شهاب های زیادی را در آسمان زمین می توان مشاهده کرد.
۲- بارش های شهابی معمولا در اثر بقایای اجرام دنباله دار به وجود می آیند. وقتی زمین در مسیر حرکت دنباله ی آن ها قرار می گیرد، ما می توانیم این اجرام دنباله دار را ببینیم.
۳- بارش های شهابی معمولا بر اساس صورت فلکی ای نام گذاری می شوند که کانون آن بارش رصد شده است. مثلا به بارش شهابی ای که کانون آن صورت فلکی برساوش است، بارش شهابی برساوشی می گویند.
۴- اغلب شهاب ها از فاصله ی ۹۶/۵ کیلومتری قابل مشاهده هستند. برخی از شهاب ها هنگام ورود به جو زمین، درخشش بیشتری دارند که به آن ها گوی آتش (Fireball) گفته می شود و اغلب در طول روز و حتی از فاصله ی حدوداً ۴۸ کیلومتری قابل مشاهده هستند.
۵- به طور میانگین، شهاب ها می توانند با سرعتی حدود ۴۲۲۸۰ کیلومتر در ساعت وارد جو زمین شوند و دمای آن ها به حدود ۱۶۴۸ درجه ی سانتیگراد می رسد. شهاب ها گاهی با دنباله های قرمز، زرد یا سبز دیده می شوند. این رنگ ها در اثر فرآیند یونیزه شدن مولکول ها به وجود می آید، مثلا مولکول های اکسیژن به رنگ سبز دیده می شوند.
۶- شهاب ها در تمام طول روز وارد جو زمین می شوند اما ما نمی توانیم آن ها را ببینیم. وقتی شهاب ها با زمین برخورد می کنند، حفره هایی به اندازه ی ۱۲ تا ۲۰ برابر خود در زمین ایجاد می کنند. اگر این اجرام از جو زمین عبور و با سطح آن برخورد کنند، به آن ها شهاب سنگ گفته می شود.
۷- شهاب سنگ ها متشکل از کهن ترین سنگ های منظومه ی شمسی، ذرات پیش خورشیدی (ذرات جامد میان ستاره ای که قبل از شکل گیری خورشید وجود داشته اند) و مواد معدنی ای هستند که احتمالا میلیاردها سال پیش از شکل گیری منظومه ی شمسی ما به وجود آمدند.
۸- روزانه حدود ۴ میلیارد شهاب سنگ روی کره ی زمین سقوط می کند، اما خوشبختانه اغلب آن ها بسیار کوچک هستند. اتفاق بسیار نادری است که یک شهاب سنگ با انسانی برخورد کند و سقوط آن به درون اقیانوس ها محتمل تر است. طبق تحقیقات، این احتمال به اندازه ی یک بار در هر ۱۸۰ سال است. در سال ۱۹۵۴، شهاب سنگی حدوداً ۴ کیلوگرمی روی خانه ی زنی در ایالات آلابامای امریکا سقوط کرد و باعث جراحت او شد.
۹- هر ساله حدود ۳۰ بارش شهابی قابل مشاهده برای اهالی کره زمین اتفاق می افتد که برخی از آن ها بیشتر از ۱۰۰ سال است که رخ می دهد.
۱۰- مردم نیمه ی شمالی کره ی زمین در بهترین موقعیت برای تماشای بارش های شهابی قرار دارند. به علاوه، تابستان بهترین فصل و ساعات پیش از سپیده دم (ترجیحاً در یک شب تاریک و بدون ماه) بهترین زمان برای تماشای این پدیده ی نجومی است.
۱۱- بارش های شهابی دوره ای متعددی وجود دارد که منجمان و رصدگران آماتور هر ساله به تماشای آن ها می نشینند. معروف ترین آن ها، بارش شهابی برساوشی با بیش از ۶۰ شهاب در هر دقیقه است و هر ساله عمدتاً در ماه اوت (اواسط مرداد تا اواسط شهریور) مشاهده می شود.
۱۲- قدیمی ترین سند یافت شده از رصد بارش شهابی برساوشی مربوط به سالنامه های چینی از سال ۳۶ میلادی است.
۱۳- در گذشته برخی مردم تصور می کردند شهاب ها هدایایی از سوی فرشتگان هستند و برخی دیگر آن ها را نشانه ی خشم خدایان می دانستند. در قرن هفدهم میلادی، بسیاری از مردم اعتقاد داشتند شهاب ها در نتیجه ی توفان های تندری به وجود می آیند، به همین دلیل به آن ها تندر سنگ می گفتند.
بدون نظر