همه جا صحبت از کاهش و افزایش ارز و تصویب یا عدم تصویب FATF است. پس از نودمین روز (۱۴ آبان) چه میشود؟ آیا کاهش شدید صادرات نفت خام ایران باعث مشاهده نفت بالای ۱۰۰ دلار می شود؟ اگر اف ای تی اف در مجلس و شورای نگهبان و مجمع تشخیص به تصویب نرسد چه میشود؟ این ها بخشی از پرسش هایی است که در محافل رسانه ای و شبکه ای و رسمی ایران مطرح میشود و برای دریافت پاسخ آن باید حداقل ۱ ماه منتظر ماند. سایت FATF را در این لینکمشاهده کنید.
FATF یک قرارداد نیست، یک سازمان بین دولت ها است که بر تراکنش های مالی نظارت دارد. نامش: « گروه ویژه اقدام مالی» یا Financial Action Task Force – FATF است که در سال ۱۹۸۹ به ابتکار کشورهای عضو گروه «جی ۷» تشکیل شد تا بررسی هایی درباره وضعیت قوانین مبارزه با پول شویی در بازار های مختلف مالی را در سراسر جهان انجام دهد و نتیجه آن را در جلسات هر چهار ماه یک بار خود به اطلاع کشور های عضو برساند تا این کشورها بتوانند ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هدف را بررسی و در مورد سرمایه‌گذارانی که به «کشورهای مشکوک» می‌روند احتیاط کنند.
در این زمان، گروه ویژه اقدام مالی، تنها ۱۶ عضو رسمی داشت و وظیفه‌ای که برایش در نظر گرفته شده بود این بود که روند پولشویی در دنیا را بررسی کند، در سطح ملی و بین‌المللی بر نحوه اجرای قوانین و فعالیت‌های مالی کشورها نظارت و استانداردهایی برای مبارزه با پولشویی طراحی کند.
گزارش اعتماد از روز سخت بهارستانی ها برای تصویب CFT
مقررات مبارزه با پولشویی شامل قوانینی است که اشخاص و شرکت ها را موظف می‌کند در مورد نحوه کسب درآمدشان به دولت‌ها توضیح دهند، از این راه، پول‌هایی که از راه‌های نامشروع، مانند قاچاق، رشوه و تخلف های مالی به دست آمده است، برای ورود به بازارهای مالی با دشواری بیشتری رو به رو میشود و سلامت نظام مالی و اقتصادی قابل تضمین‌تر خواهد بود.
در سال ۲۰۰۱ بعد از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر به برج های مرکز تجارت جهانی در نیویورک، یک وظیفه دیگر هم به عهده کارشناسان سازمان گذاشته شد و آن اینکه «بازارهای هدف برای سرمایه‌گذاری را از نظر وجود امکان تامین مالی تروریسم» بررسی کنند.
کارشناسان FATF بر اساس گزارش های رسمی کشورهای مختلف از جمله در مورد شفافیت مالی، قوانین مالیاتی و مانند آن نظرات مشورتی خودشان را در مورد میزان ریسک سرمایه‌گذاری در آن کشورها اعلام می‌کنند که مورد استناد سرمایه‌گذاران بین‌المللی قرار می‌گیرد.
FATF در مورد پولشویی ۴۰ توصیه و در مورد تامین مالی تروریسم ۹ توصیه دارد که بر اساس آنها کشورهای مختلف را بررسی و رده‌بندی می‌کند. توصیه‌های این نهاد می‌تواند از طریق وضع قوانین داخلی توسط کشورها، به اجرا دربیاید و زمینه‌های پولشویی و تامین مالی تروریسم را کاهش دهد.
لیست سیاه FATF چیست؟
بعد از چند سالی و بالا و پایین، سرانجام اولین بار در کتاب مرجع سال ۲۰۰۹ FATF برای کشورها و ارزیابان، معیار های نهایی بررسی‌های FATF معرفی شد، اما از ۹ سال قبل از آن، یعنی از سال ۲۰۰۰ میلادی، گروه ویژه اقدام مالی، در گزارش‌های سالانه‌اش، یک «لیست سیاه» از کشور هایی که با معیار این نهاد، پر خطر ترین کشورها برای سرمایه گذاری هستند قرارد داده بود. این لیست سیاه همان لیستی بود که از طرف « سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه‌ای» یا OECD نیزمنتشر می‌شد و عنوان آن هنوز هم «کشورها و قدرت‌های نامناسب برای همکاری» است.
این لیست شامل کشور هایی است که از نظر کارشناسان این سازمان، در مبارزه جهانی علیه پولشویی و تامین مالی تروریسم همکاری نمی‌کنند. البته با وجود تمام انتقادهایی که به این لیست وارد بود است، بعد از اجلاس « جی ۲۰» در سال ۲۰۰۸ این نهاد تصمیم گرفت بررسی‌هایش را دقیق‌تر و معیارهایش را سخت‌گیرانه‌تر بررسی کند.
در سال ۲۰۰۹ برای اولین بار، نام ایران در کنار نام پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان وارد لیست سیاه پیشنهادهای سرمایه‌گذاری FATF شد. در سال‌های بعدی نیز گزارش‌ها ادامه پیدا کرد و نام ایران در راس لیست سیاه به چشم می‌خورد، در حالی که FATF این حق را برای خودش محفوظ می‌دانست که در بررسی های تازه نام بعضی کشورها را از لیست حذف و نام کشورهای دیگری را به آن اضافه کند، اما ایران در کنار کره شمالی، در جایگاهی حتی بدتر از «لیست سیاه» و در فهرست کشورهایی قرار می‌گرفت که توصیه می‌شد علیه آنها «اقدامات مقابله‌ای» انجام شود.
دقیقا درباره ایران به دنیا چه می‌گفت؟ FATF
در آخرین گزارش FATF درباره ایران در فوریه سال ۲۰۱۶ ( بهمن ۱۳۹۴)، آمده است:
« FATF نگرانی‌های ویژه و فوق‌العاده‌ای درباره شکست ایران در رسیدگی به کاهش ریسک تامین مالی تروریسم و در نتیجه تهدید جدی علیه یکپاچگی سیستم مالی بین‌المللی دارد. ما به همه اعضاء و نهادهای تصمیم‌گیری مجددا تاکید میکنیم که به همه موسسه‌های مالی‌شان توصیه کنند که توجه ویژه‌ای به روابط تجاری و معامله با ایران و شرکت‌های تجاری و موسسه‌های مالی ایرانی داشته باشند. علاوه بر گسترش اقدامات امنیتی، FATF بیانیه سال ۲۰۰۹ را مورد تاکید مجدد قرار می‌دهد که بر اساس آن از اعضاء و نهادهای تصمیم‌گیری خواسته شده بود که اقدامات مقابله‌ای موثری را در پیش بگیرند تا بخش‌های مالی خود را از ریسک پولشویی و تامین مالی ترورسیم در ایران حفظ کنند.
FATF» نهادهای تصمیم‌گیری را به محافظت از خود در برابر روابط نمایندگی‌ها که برای دور زدن یا فرار از این اقدامات مقابله‌ای صورت می‌گیرد، همچنین اقدامات درخصوص شیوه‌های کاهش ریسک فرامی‌خواند و می‌خواهد هنگامی که نهادهای مالی ایران خواستار ایجاد شعبه در کشورهای دیگر هستند احتمال وجود تامین مالی تروریسم مورد توجه قرار گیرد. با توجه به ادامه خطر تامین مالی تروریسم در ایران، نهادهای تصمیم‌گیری باید علاوه بر گام‌هایی که پیش از این برداشته شده، تدابیر اضافی و تشدید اقدامات موجود را در نظر بگیرند.
FATF از ایران درخواست می‌کند تا نقص‌های قوانین خود در زمینه مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم را به شکل فوری و معنی‌دار برطرف کند و به طور خاص، تامین مالی تروریسم و انجام معامله‌های مشکوک را در قوانین خود به عنوان جرم تلقی کند.
پاسخ دولت به منتقدان تصویب FATF
دولت تدبیر و امید هم سرانجام ، البته نسبتا دیر هنگام مثل خیلی موارددیگر، با صدور بیانیه ای در قالب بیانیه اعضای شورای عالی مبارزه با پولشویی متشکل از رییس بانک مرکزی، وزرای اقتصاد، اطلاعات، امور خارجه، کشور و صنعت، معدن و تجارت درباره مسائل مطرح شده درباره FATF توضیح و به منتقدان پاسخ داد. دولت انتقادات منتقدان را در چند محور خلاصه کرده و بصورت مجزا به هر کدام پاسخ داده است:
۱- ارائه اطلاعات نظام مالی ایران به گروه اقدام مالی
گروه اقدام مالی به سیاست‌ها، رویه‌ها، قوانین و مقررات می‌پردازد. برای گروه اقدام مالی مهم است که در کشورها قوانین ملی کارا و اثر بخشی برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم وجود داشته باشد؛ مقامات قضایی و اجرایی، اختیارات کافی برای نظارت بر اجرای این قوانین و مقررات داشته باشند؛ شناسایی مشتری در موسسات مالی انجام شود؛ سوابق معاملات برای مدت مشخصی نگهداری شود و نظایر آن. گروه اقدام مالی به جمع آوری اطلاعات تراکنش‌ها و معاملات خاصی نمی‌پردازد. این گروه، هیچ مکانیزمی برای دریافت اطلاعات از بانکها و کشورها ندارد و اساساً کارکرد این گروه، بررسی سیاست‌ها و رویه‌هاست نه داده‌ها، معاملات و تراکنش‌ها.
۲- ارائه اطلاعات نظام مالی ایران به سایر کشورها
واقعیت این است که هیچ یک از اعضای گروه اقدام مالی به دلیل عضویت در این گروه، متعهد نیست که اطلاعات مشتریان نظام مالی خود را در اختیار سایر اعضاء قرار دهد و هرگونه تبادل اطلاعاتی میان اعضاء بر اساس معاهدات دوجانبه یا چندجانبه میان آنها و پس از تصویب مجالس و سایر مراجع ذیصلاح داخلی آنها خواهد بود.
به عبارت دیگر، اگر میان دو کشور عضو، معاهده معاضدت قضایی وجود داشته باشد و در آن معاهده قید شده باشد که اطلاعاتی در زمینه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم میان مقامات قضایی و اجرایی آنها مبادله خواهد شد، آنگاه بر همان اساس و در چارچوب همان معاهده مبادله اطلاعات انجام خواهد شد. اما اگر چنین معاهده و ترتیباتی وجود نداشته باشد، صرف عضویت در گروه اقدام مالی و اجرای توصیه‌های گروه مزبور باعث نخواهد شد که تبادل دوجانبه اطلاعات صورت گیرد.
روشن است در معاهدات معاضدت قضایی که میان جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها منعقد شده اند و تماماً به تصویب و تایید شورای نگهبان رسیده و یا خواهند رسید دغدغه های کشور در رابطه با انتقال اطلاعات حساس درنظر گرفته شده و تحفظ های لازم صورت گرفته و خواهد گرفت.
۳- تعریف تروریسم
گروه اقدام مالی هیچ تعریفی از تروریسم ارائه نداده و به معرفی مشاغل و ابزارهایی که ممکن است مورد سوء استفاده تامین کنندگان مالی تروریسم قرار گیرند پرداخته و توصیه های لازم را در این خصوص ارائه نموده است. تعریف تروریسم امری است که مورد اختلاف کشورهای مختلف قرار دارد.
با این حال، در کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (۱۹۹۹)، تعریفی از تروریسم پذیرفته شده است که در قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم مصوب ۱۳۹۴ درجمهوری اسلامی ایران نیز با اندکی تغییر در عبارات، مورد قبول قرار گرفته است. به موجب قانون مزبور، ایران نیز مانند اکثرکشورها اعمال خشونت باری را که از طریق ارعاب مردم، قصد تاثیرگذاری بر سیاست ها و رویه های دولت ها را دارند اعمال تروریستی محسوب کرده است و به بخش قابل توجهی از کنوانسیون های سازمان ملل متحد که برای مقابله با تروریسم تدوین شده‌اند پیوسته است. بنابراین از جهت مفهومی، ایران در تعریف تروریسم با جامعه بین المللی همسو می باشد.
در رابطه با مصادیق سازمان‌ها و گروه‌های تروریستی، ایران مانند هرکشور دیگری حق دارد که در قوانین خود، نهادهای ذیصلاح برای تعیین مصادیق سازمان‌ها و گروه های تروریستی را مشخص کند و این مصادیق را به اشخاص حقیقی و حقوقی ابلاغ نماید. هیچ چیز در توصیه های گروه اقدام مالی وجود ندارد که ایران را ملزم نماید از فهرست آمریکا یا هر کشور دیگری در خصوص سازمان‌ها و نهادهای تروریستی تبعیت کند. ایران مانند بسیاری از کشورها می‌تواند در هنگام پیوستن به هر کنوانسیونی، اعمال حق شرط کند.
تحلیل سفیر ایران در لندن درباره تصویب احتمالی FATF
۳- اجرای قطعنامه های سازمان ملل متحد
یکی از انتقادات وارد شده بر تعامل با گروه اقدام مالی این است که ایران، با اجرای استانداردهای گروه اقدام مالی مکلف خواهد شد که قطعنامه های تحریمی سازمان ملل متحد علیه خود را اجرا نماید. مبنای این انتقاد توصیه شماره ۷ گروه اقدام مالی است که مقرر می دارد: “در اجرای قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در ارتباط با جلوگیری، سرکوب و توقف اشاعه سلاح های کشتار جمعی و تامین مالی آن، کشورها باید تحریم های مالی هدفمند را به اجرا گذارند”.
قطعنامه های یادشده کشورها را ملزم می‌کنند برای اطمینان از این که هیچگونه وجه یا دارایی دیگری، به طور مستقیم یا غیر مستقیم در اختیار شخص یا نهادی قرار نگیرد که توسط یا به موجب اختیارات شورای امنیت سازمان ملل متحد- تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد- معین شده‌اند و یا اشخاص مزبور از آن وجوه یا دارایی ها بهرمند نشوند، بدون تاخیر، وجوه و دارایی‌های آنها را مسدود کنند.
این لایحه واقعا از هر طرفی (چه با تصویب یا غیر تصویب) سود و ضررهایی خواهد داشت. مثلا fatf سپاه رو تروریسم میدونه (سپاه در صدر هست).
اما یه پیشنهاد، اگر ایران دست از سر حمایت از لبنان (همین لبنانی که چند وقت پیش به هواپیمای ایران بنزین نفروخت)، فلسطین (که وقتی براشون غذای ماه رمضون فرستادن آتیش زدن غذا رو)، عراق (که کنسول ایارن رو به آتیش کشیدن، تجاوزها و شکر خوریهاشون بماند که گفتن اربعین ایرانی بیاد میکشیم)، بحرین، روسیه (که همیشه از اول انقلاب بخور بخورش به راه بوده، نمونه نیروگاه اتمی که دزدیدن و بردن و رفتن آخرش جوونای خودمون درست کردن)، بازم بگم یا کافیه؟؟
خلاصه دست از خون مردم بکشن و ندن اینا بخورن میشه گفت ۵۰% مشکلات کشور حل میشه. باقیش هم دزدیهای بعضی افراده که … بماند!!! (خوب خوبشون گفت برید بمیرید)
عقیده خنده داری دارید مثل منطق … صحبت می کنید واقعا فهم آدم چقدر می تواند کم باشد که نفهمه از طریق نظارت روی تبادلات بانکی به اسرار توان نظامی کشور پی برد یعنی شما نمی فهمی که هر موشک رو اگر قیمت تقریبی آش را بدست بیاورند می توانند کل توان نظامی کشور و امنیت خود ب…. را بفهمند
ساده ترین توضیح Fatf رو از یکی تو نت دیدم برای شما هم میزارم خیلی جالب توضیح داده
و کاملا دلیل مخالفت ها با این طرح مشخص میشه
“”
@sisalmoalemi
شما یک خزانه پر از طلا را تصور کنید که هیچ چراغی در آن روشن نیست و هرکدام از نگهبان ها در تاریکی دارند جیب های شان را پر می کنند.
هرچقدر مردم می گویند …
بابا کلید برق را بزنید ،
ما هم ببینیم چه خبراست !
می گویند این روشن کردن چراغ،
یک توطئه استعماری است .
الان خلاصه FATF را،
برای تان توضیح دادم …
@sisalmoalemi
“”
این سازمان FATF چندین کشور عضو داره با ۳ تا ناظر ( دقت کنید ناظر نه تصمیم گیرنده اصلی )
ولی چیزی که این وسط هست اینکه اونا تصمیم گیرنده اصلی نیستن حتی اسراییل که اونو به
رسمیت نمیشناسیم هم تصمیم گیرنده نهایی نخواهد بود! ولی خوب چیزه مهمی که این وسط هس
اینه مگه تو سازمان ملل بگن سپاه ترورسیمه ما تایید میکنیم؟؟؟ که حالا این سازمان بگه تروریسمه؟
ایران هم یع عضو هر جا دید منافعش در خطره تایید نمیکنه ردشم میکنه ! اصن مگه سپاه قدس
یا حزب الله لبنان از طریق مجاری بین االمللی بهشون پول میدیم که بخواد بهشون ضرری بهشون وارد
بشه بهشون؟؟؟؟
ما تو این کشور اسیریم باور کنید حکومتی که قرار حکومت حضرت مهدی باشه هرچی هست این نیست فایده ای هم ندارم حرف بزنی میکشنت تموم چند سال زنده باشید هم وطنا بعد هم بمیریم راحت
این لایحه واقعا از هر طرفی (چه با تصویب یا غیر تصویب) سود و ضررهایی خواهد داشت. مثلا fatf سپاه رو تروریسم میدونه (سپاه در صدر هست).
اما یه پیشنهاد، اگر ایران دست از سر حمایت از لبنان (همین لبنانی که چند وقت پیش به هواپیمای ایران بنزین نفروخت)، فلسطین (که وقتی براشون غذای ماه رمضون فرستادن آتیش زدن غذا رو)، عراق (که کنسول ایارن رو به آتیش کشیدن، تجاوزها و شکر خوریهاشون بماند که گفتن اربعین ایرانی بیاد میکشیم)، بحرین، روسیه (که همیشه از اول انقلاب بخور بخورش به راه بوده، نمونه نیروگاه اتمی که دزدیدن و بردن و رفتن آخرش جوونای خودمون درست کردن)، بازم بگم یا کافیه؟؟
خلاصه دست از خون مردم بکشن و ندن اینا بخورن میشه گفت ۵۰% مشکلات کشور حل میشه. باقیش هم دزدیهای بعضی افراده که … بماند!!! (خوب خوبشون گفت برید بمیرید)
فقط گروه هایی که توسط سازمان ملل تروریست شناخته شده اند توسط FATF تروریست شناخته میشن. گروه های تروریستی القاعده،داعش،جبهه النصره هستند.
عقیده خنده داری دارید مثل منطق … صحبت می کنید واقعا فهم آدم چقدر می تواند کم باشد که نفهمه از طریق نظارت روی تبادلات بانکی به اسرار توان نظامی کشور پی برد یعنی شما نمی فهمی که هر موشک رو اگر قیمت تقریبی آش را بدست بیاورند می توانند کل توان نظامی کشور و امنیت خود ب…. را بفهمند
ساده ترین توضیح Fatf رو از یکی تو نت دیدم برای شما هم میزارم خیلی جالب توضیح داده
و کاملا دلیل مخالفت ها با این طرح مشخص میشه
“”
@sisalmoalemi
شما یک خزانه پر از طلا را تصور کنید که هیچ چراغی در آن روشن نیست و هرکدام از نگهبان ها در تاریکی دارند جیب های شان را پر می کنند.
هرچقدر مردم می گویند …
بابا کلید برق را بزنید ،
ما هم ببینیم چه خبراست !
می گویند این روشن کردن چراغ،
یک توطئه استعماری است .
الان خلاصه FATF را،
برای تان توضیح دادم …
@sisalmoalemi
“”
این سازمان FATF چندین کشور عضو داره با ۳ تا ناظر ( دقت کنید ناظر نه تصمیم گیرنده اصلی )
ولی چیزی که این وسط هست اینکه اونا تصمیم گیرنده اصلی نیستن حتی اسراییل که اونو به
رسمیت نمیشناسیم هم تصمیم گیرنده نهایی نخواهد بود! ولی خوب چیزه مهمی که این وسط هس
اینه مگه تو سازمان ملل بگن سپاه ترورسیمه ما تایید میکنیم؟؟؟ که حالا این سازمان بگه تروریسمه؟
ایران هم یع عضو هر جا دید منافعش در خطره تایید نمیکنه ردشم میکنه ! اصن مگه سپاه قدس
یا حزب الله لبنان از طریق مجاری بین االمللی بهشون پول میدیم که بخواد بهشون ضرری بهشون وارد
بشه بهشون؟؟؟؟
خدا کنه تصویب ش کنن نماینده ها
ما تو این کشور اسیریم باور کنید حکومتی که قرار حکومت حضرت مهدی باشه هرچی هست این نیست فایده ای هم ندارم حرف بزنی میکشنت تموم چند سال زنده باشید هم وطنا بعد هم بمیریم راحت
یه مشت لاش خور ریختن عمرا بزارن مشخص بشه پول ها کجا میچرخه
شاید حرکتی باشه در راستای شفاف تر شدن و کاهش گوشه گیری ایران
فرض کن تصویب شد بعدش یه چیز دیگه میخوان الا اخر
علتشم میخوایین برید تاریخ مشروطه تا عصر حاضر رو بخونید متوجه میشید استعمار نوین یعنی چی
نباید تصویب بشه علتش هم میخوایید بدونید برید تاریخ مشروطه تا امروز رو بخونید متوجه میشید