اختاپوس پس از جفت‌گیری اعتصاب غذا می‌کند تا بمیرد

10 واقعیت بسیار عجیب و حیرت آور در مورد اختاپوس ها که احتمالا نمی‌دانید

اختاپوس‌ها خون آبی و سه قلب دارند و همیشه به عنوان ترسناک‌ترین موجود دریایی در کارتون‌ها و داستان‌های علمی-تخیلی نقش ایفا می‌کنند. همین مسایل باعث شده تا واقعیت‌های بسیار جالب و حیرت‌آوری از هشت پا را برایتان انتخاب کنیم تا متوجه شوید که دنیا تا چه اندازه می‌تواند جذاب و دیدنی باشد.

در قسمت قبلی در مورد این خواندیم که اختاپوس ها می توانند پازل حل کنند. در این شماره قرار است در مورد ویژگی‌های شگفت‌انگیز دیگری در مورد این جانور برایتان توضیح دهیم.

۵- اختاپوس می‌تواند نشانه‌های هشداردهنده فوران آتشفشانی را تشخیص دهد

در شمال سیسیل یک جزیره کوچک به نام Stromboli قرار دارد که میزبان یکی از فعال‌ترین کوه‌های آتشفشانی جهان بشمار می‌رود. کوه استرومبولی هزاران سال است که هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه فوران می‌کند. تقریبا همه زندگی نباتی و دریایی در نزدیکی این کوهستان در اثر این فوران‌ها از بین رفته‌اند. اما اختاپوس‌ها همچنان در همان اطراف ساکن هستند و کاملا زیرکانه می‌توانند اولین نشانه‌های هشدار فوران آتشفشان را تشخیص داده و از محل فرار کنند.

محققان بسیار علاقه‌مند شده بودند تا بفهمند اختاپوس چگونه این کار را انجام می‌دهد و همیشه به موقع از منطقه خطر فرار می‌کند. بدنبال این کنجکاوی، دانشمندان متوجه شدند که اختاپوس توان شنیدن صداهایی با فرکانس بسیار کم (که انسان قادر به شنیدن آن نیست) را دارد. به همین خاطر به محض شنیدن صدای شکل‌گیری فوران بعدی، محل خطر را ترک می‌کند.

سپس به همان محل باز می‌گردند تا از جانوران مرده و کشته شده تغذیه کنند.

این در حالیست که دانشمندان برای سال‌های متمادی تصور می‌کردند که اختاپوس ناشنواست. اما تحقیقات جدید ثابت کرده که این پابه‌سر توانایی شنیدن اصوات بالاتر از یک فرکانس خاص را دارند که ممکن است به آنها آسیب برساند و در طبیعت آنها را به مرگ هدایت کند.

محققان برای بررسی این امر نویز صوتی همچون با فرکانس ۵۰ تا ۴۰۰ هرتز با بلندی باد کردن بادکنک برای اختاپوس‌ها پخش کردند. این صدا به مدت ۲ ساعت پخش شد.در طول چهار روز بعدی در زمان‌های متفاوت، اختاپوس‌های آزمایشگاهی را کشتند تا تحقیق کنند که آیا این صدا آسیبی به ترازکیسه آنها وارد کرده است یا خیر. (ترازکیسه (statocysts)   یک دریافتگر حسی ترازیاب است که در بدن برخی بی‌مهرگان آبزی وجود دارد. ساختاری کیسه‌مانند دارد که در آن توده‌هایی سنگی به نام ترازسنگ statolith و شمار بسیار زیادی کُرک‌های عصب‌دار حسگر به نام زبرمو setae قرار دارند. میزان انحرافی که زبرموها از این فشار حس می‌کنند از طریق یاخته‌های عصبی به مغز جانور رسیده و او با استفاده از این داده‌ها جهت شنای خود را برای حفظ تعادل اصلاح می‌کند.)

در برخی از موارد سوراخ‌های بزرگی در بافت حسی ترازکیسه‌ها ایجاد شده بود. این آسیب‌ها در مواردی که جانور به مدت بیشتری در معرض صدا قرار داشت، بیشتر بود. همچنین مشخص شد که سلول‌های پرز و فیبرهای عصبی هم از بین رفته بود و آسیب دیده بود و غشای پلاسما نیز در معرض این صدا دفرمه شده است.

۶- آنها یک ویژگی دارند که قبلا فقط به «مهره‌داران» تعلق داشت

با اینکه در حال حاضر بسیاری از ما می‌دانیم که حیوانات نیز دارای نوعی خودآگاهی هستند اما اثبات رسمی این موضوع زمان زیادی برد. در جولای سال ۲۰۱۲ میلادی، اختاپوس‌ تنها جانور بی‌مهره جهان بود که نامش در اعلامیه خودآگاهی کمبریج ثبت و اعلام شد. در این اعلامیه، فهرستی از حیواناتی که دارای سیستم عصبی آگاهانه هستند درج شده بود.

بعدها در سال ۲۰۱۳ میلادی، اختاپوس به عنوان  اولین بی‌مهره جهان تحت حمایت دستور اتحادیه اروپایی مبنی بر «عدم استفاده از حیوانات برای اهداف علمی» قرار گرفت.

پا به سرها به ویژه هشت پا و ماهی مرکب جانورانی هستند که قرن‌هاست برای تحقیقات علمی مورد استفاده دانشمندان قرار دارند. اما اخیرا حمایت از آنها در برابر آزمایشگاهی شدنشان نقش مهمی در حفط حیات این جانوران داشته است.

بر اساس قانون جدید، تمامی آزمایش‌های علمی که منجر به درد کشیدن، زجر کشیدن و آزار دیدن جانور می‌شود باید تعدیل شود یا روش آن تغییر کند. انجام آزمایشات تحقیقاتی باید به گونه‌ای صورت گیرد که اختاپوس کمترین درد و رنج را حس کند (چون سیستم عصبی و خودآگاهی دارد). همچنین محل زندگی آزمایشگاهی این جانور هم باید شبیه به دنیای واقعی باشد.

۷- تولید مثل اختاپوس اغلب مواقع مرگبار و کشنده است

برای اختاپوس تولید مثل کردن فعالیتی جالب نیست به این خاطر که در اغلب مواقع به مرگ نر و ماده منجر می‌شود.

داستان از این قرار است که برخی از اختاپوس‌های ماده، جفت نر خود را خفه کرده و او را می‌خورند. نرهایی که می‌توانند از آزمون بسیار سخت جفت‌گیری نجات پیدا کنند و توسط هشت پای ماده بلعیده نشوند، وارد فاز جدیدی به نام «پیری» می شوند. در این حالت، اختاپوس نر از غذا خوردن دست می‌کشد و با سرعت بسیار زیادی وزن کم می‌کنند. بدنبال این امر، رنگ بدن اختاپوس از بین می‌رود و زخم‌هایی روی بدنش ایجاد می‌شود که درمان‌پذیر نیستند و ترمیم نمی‌شوند. در نهایت او تعادل رفتار خود را از دست می‌دهد و اولین شکارچی می‌تواند او را صید کند. یا حتی ممکن اختاپوس نرِ سالخورده به سمت خشکی رفته و در آنجا بمیرد.

اما مرگ زنان بسیار آهسته‌تر صورت می‌گیرد. اختاپوس ماده مکانی امن برای تخم‌ریزی پیدا می‌کند (برخی از هشت پاها بین صدها تا هزاران تخم در یک بار جفتگیری با خود حمل می‌کنند). پس از ریختن تخم‌ها در محل امن، اختاپوس ماده با وسواس زیاد و بدون خستگی به مراقبت و تمیز کردن این تخم‌ها می‌پردازد.

این روند چندین ماه به طول می‌انجامد و در طول این مدت، ماده از غذا خوردن امتناع می‌کند تا اینکه بدنش به تدریج شروع به خوردن خودش می‌کند تا در نهایت بمیرد.

یک گونه از اختاپوس که در عمق دریاها ساکن است طولانی‌ترین زمان خوابیدن روی تخم‌ها را در میان همه موجودات روی کره زمین دارد. در ماه مه ۲۰۰۷ میلادی محققان موسسه تحقیقاتی آکواریوم خلیج مونتری یک اختاپوس را پیدا کردند که در عمق ۱۴۰۰ متری در کف اقیانوس از تخم‌های خود نگهداری می‌کند. آنها در فاصله زمانی ۴ سال و نیمه سه بار به اختاپوس سر زدند و متوجه شدند که هنوز هم در حال نگهداری از تخم‌هاست اما هر بار رنگ و روی خودش سفیدتر و چهره‌اش بیمارتر از قبل بود. تا اینکه سرانجام وقتی برای بار چهارم در سپتامبر ۲۰۱۱ به همان منطقه رفتند چیزی جز پوسته‌های خالی تخم پیدا نکردند.

پس از بیرون آمدن اختاپوس‌ها از تخم، مادر با فشار آب آنها را به سمت اقیانوس هدایت می‌کند. پس از این مرحله، اختاپوس سالخورده و پیر می‌شود و بی هدف در اقیانوس شنا می‌کند تا صید شود یا بمیرد.