لبخند «لیر» و چشمک «استانبول»، هنوز گران است

سقوط ارزش لیر خبری است که این روزها در رسانه‌های جهان خبرسازی می‌کند. حالا نرخ برابری لیر به نسبت دلار به پایین‌ترین سطح در ۶ماه گذشته رسیده و از آن‌جا که ترکیه یکی از بزرگترین شرکای تجاری ایران است، پیش‌بینی می‌شود که نه‌ تنها قیمت تورهای استانبول و آنتالیا برای ایرانی‌ها ارزان شود، رئیس اتاق بازرگانی ایران و ترکیه می‌گوید این موضوع می‌تواند به کاهش ١٠ تا ٢٠‌ درصدی قیمت تمام شده کالاهای وارداتی ترکیه به ایران منجر شود.

در همین باره جالب است که بدانید گزارش اتاق بازرگانی نشان می‌دهد کالاهای چینی بازار ایران درحال جایگزینی با کالاهای ترکیه‌ای هستند. پارسال حجم مسافران ایرانی ترکیه ریزش قابل توجهی داشته و همین مسأله هتلداران و مدیران صنعت گردشگری ترکیه را نگران کرده است و احتمال این‌که آنها تخفیف‌هایی برای مسافران ایرانی قایل شوند، وجود دارد.

اما افت قیمت تنها به کالاهای ترک محدود نمی‌شود و احتمال کاهش قیمت هزینه تورهای ترکیه را در پیش داریم. البته این کاهش قیمت بیش از این‌که ناشی از کاهش ارزش لیر باشد به دلیل کاهش تعداد توریست‌های ایرانی ارتباط دارد.

تعداد توریست‌های ایرانی که در سال گذشته به ترکیه سفر کردند نسبت به‌سال ٩۶ حدود ٧٠٠‌هزار نفر کمتر شده و همین مسأله نگرانی شدیدی را در بین هتلداران و مسئولان دولتی این کشور ایجاد کرده است.

درحال حاضر هزینه یک تور یک هفته‌ای لوکس به استانبول چیزی حدود ٨‌ میلیون تومان است. بررسی ها نشان می دهد که تعداد توریست‌های ایرانی در ترکیه طی‌سال ٩۶ چیزی حدود ٢,۵‌میلیون نفر اعلام شده بود، درحالی‌که این رقم پارسال به حدود یک‌میلیون و ٨٠٠‌هزار نفر کاهش پیدا کرده است.

از آنجایی که بخش زیادی از درآمد این همسایه غربی ایران از محل گردشگری خارجی است نسبت به کاهش ورود ایرانی‌ها ابراز نگرانی کرده و خود به دنبال راهکاری برای کاهش هزینه‌های سفر به ترکیه و افزایش مسافرهای ایرانی هستند.

توریست‌های ایرانی معمولا هزینه سفر به ترکیه را براساس دلار یا یورو پرداخت می‌کنند و کاهش ارزش لیر هنوز هیچ تغییری در قیمت هتل‌های ترکیه ایجاد نکرده و اگر هم کاهشی رخ دهد برای افزایش گردشگری این کشور است.

حتما بخوانید: راهنمای جامع سفر به استانبول ترکیه

ایران از ترکیه چه کالاهایی می‌خرد؟ 

ایران دهمین واردکننده بزرگ کالا از ترکیه است. نگاهی به فهرست گمرک نشان می‌دهد که پوشاک، طلا و جواهرات، محصولات چرمی، محصولات آشپزخانه و محصولات شیشه‌ای و سرامیکی جزو مهمترین کالاهایی هستند که ایرانی‌ها از ترکیه خریداری می‌کنند، اما بد نیست بدانید فهرست کالاهایی که ترکیه به ایران می‌فروشد بسیار عریض و طویل‌تر از این حرف‌هاست. ترکیه‌ای‌ها در حجم زیادی غذا از جمله حبوبات، کره، پنیر، قهوه و چای، زیتون، میوه، ادویه، بذر سبزیجات، نوشابه و آب میوه و حتی شکلات و آدامس به ایران می‌فروشند.

به جز این محصولات آرایشی و بهداشتی، عطر، کفش، پتو، لوازم خواب و حتی زیپ لباس و سنجاق قفلی ازجمله محصولات دیگری هستند که از ترکیه به بازار ایران می‌آیند.

کالاهای ترک جایگزین کالاهای چینی می‌شوند 

گزارش‌های اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد که  ترکیه پس از چین و امارات متحده عربی با حجم صادراتی در حدود ٢میلیارد ٢۶١ میلیون دلار به ایران در‌ سال گذشته هجری شمسی (١٣٩٧) در رتبه سوم بیشترین میزان واردات به این کشور قرار دارد. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه می‌گوید که کاهش ارزش لیر می‌تواند واردات از ترکیه را در مقایسه با کشورهایی همچون چین به صرفه‌تر کند  و حجم  تجارت بین ایران و ترکیه نسبت به گذشته بیشتر شود.

قیمت لباس‌های ترک در ایران کاهش می‌یابد؟ 

شاید یکی از کالاهای محبوب ترک در ایران را بتوان پوشاک تولیدی در این کشور دانست؛ اما نکته اینجاست که واردات رسمی پوشاک به ایران ممنوع بوده و تمامی لباس‌هایی که در بازار تحت عنوان ترک عرضه می‌شود، به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود. رضا کامی، رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه معتقد است که قاچاقچیان لباس در ایران تمام تلاش خود را برای افزایش سود قاچاق می‌کنند و حتی اگر لیر ترکیه هم ۵٠‌درصد کاهش پیدا کند، خبری از کاهش قیمت لباس‌هایی که به صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، نخواهد بود.

البته این روزها دیگر مثل گذشته لباس‌های خارجی پشت ویترین مغازه‌ها جای نمی‌گیرند و  بسیاری ترجیح می‌دهند که به جای چرخیدن در خیابان‌های تهران پوشاک‌ لاکچری خود را از مزون‌های پایتخت خریداری کنند. لباس‌هایی که بیشتر آنها از ترکیه وارد ایران می‌شود و اتفاقا مشتریان زیادی هم دارد. حرمت‌الله رفیعی در این‌باره می‌گوید: «بیشتر مسافرهایی که به ترکیه سفر می‌کنند، عازم استانبول هستند.

این در حالی است که این شهر نصف تهران هم جاذبه گردشگری نداشته و بیشتر ایرانی‌ها به قصد خرید به آنجا سفر می‌کنند. او معتقد است که کاهش ارزش لیر می‌تواند برای مزون‌دارهای پایتخت به صرفه باشد وحداقل مانع افزایش قیمت‌ها شود.

ترکیه در نیمه دوم ‌سال گذشته میلادی، در دو دوره متوالی (سه ماهه) کاهش رشد اقتصادی را تجربه کرد و به‌ طور رسمی وارد رکود اقتصادی شد. اقتصاد این کشور از سالی که گذشت رو به وخامت گذاشته؛ در ‌سال ۲۰۱۸ لیر ترکیه حدود ۳۰‌درصد از ارزش خود را از دست داد و اقتصاد این کشور در سه ماهه آخر ‌سال پیش (۲۰۱۸) حدود ٣درصد کوچکتر شد.

ترکیه در حوزه اقتصادی با چالش‌های متعددی روبه‌رو است؛ بنابر اعلام منابع رسمی در ترکیه، در سه ماهه منتهی به فوریه امسال، بیکاری در این کشور به بالاترین نرخ در دهه گذشته رسیده است. بنابر گزارش مرکز آمار این کشور که کمتر از یک ماه پیش منتشر شد، در فاصله ماه‌های دسامبر ۲۰۱۸ تا فوریه ۲۰۱۹ نرخ بیکاری در ترکیه به ۱۴.۷‌درصد رسید. تعداد بیکاران ثبت‌شده در ترکیه در این مدت حدود ۴‌میلیون و ۷۰۰‌هزار نفر اعلام شده است.