۶۰۰۰ طلاق صوری دختران ایرانی برای دریافت مستمری پدری

ترک کار، بیمه بیکاری و بازنشستگی پیش از موعد: معضلات جدید

اینکه قانون سازمان تامین اجتماعی، راه نفوذ زیادی برای شیادان و کلاهبرداران دارد، جای تردیدی نیست. خیلی ها برای دریافت بیمه بیکاری، چند ماه از طریق کارفرمایی، بیمه اجباری رد می کنند و سپس نامه عدم نیاز کارفرما گرفته و با رونوشت قرارداد، به ادارات کار استان محل اشتغال می روند و درخواست دریافت مستمری بیمه بیکاری می کنند و تامین اجتماعی هم بر اساس سوابق آن ها، آنان را مشمول بیمه بیکاری می کند.

عدهای از دختران هم که شاغل هستند و شرایط دریافت مستمری پدر مرحومشان را ندارند، برای دریافت مستمری شغلشان را ترک می‌کنند.این دختر خانم وقتی می‌بینید دستمزدی که از کارفرما دریافت می‌کند با مستمری پدرش برابری می‌کند، شغلش را ترک می‌کند و در خانه می‌نشیند و راحت، درآمد ماهانه دارد. مثل همان داستانی که برای بیمه بیکاری بگیران که به صورت صوری ترک کار موقت می کنند، قابل پیش بینی است! نیمی از ۶۵ هزار کارمند سازمان تامین اجتماعی، بانوان هستند. اگر آن‌ها هم بخواهند مستمری پدری بگیرند و درخانه بنشینند، چه اتفاقی می افتد؟ آن‌ها که به قوانین مسلط تر هستند.  . . .

سالانه صدها هزار نفر در ایران، مشمول بیمه بیکاری شده و صدها میلیارد تومان پول از تامین اجتماعی می گیرند. بخشی از جامعه دریافت کنندگان بیمه بیکاری را ترک کاری های صوری تشکیل می دهد که تشخیص آن برای تامین اجتماعی با قانون فعلی، اگر نگوییم غیر ممکن است، تقریبا خیلی سخت است.

کسانی که کارفرمایی ندارند و اصطلاحا خویش فرما هستند، بایستی بر اساس حداقل حقوق پایه سال ۹۸، بین ۱۶۰ هزار تومان تا ۶۰۰ هزار تومان (بر حسب درصد مورد توافق با سازمان) پرداخت کنند. اگر بیمه شده اجباری باشند و در کارگاه کارفرما مشغول به کار نبوده و تنها در فهرست بیمه شدگان کارگاه ، اسم آن ها رد شود، بایستی ۵۴۰ هزار تومان پرداخت کنند.

این رقم سال گذشته ۳۷۵ هزار تومان بود. هر سال اگر ۲۰ درصد به این رقم افزوده شود، تا سال ۱۴۰۴ شمسی همین رقم بالای ۱ میلیون تومان حق بیمه در ماه خواهد بود که شاید بعضی ها را از گردونه بیمه پردازی سازمان خارج کند.

رکود تورمی و تعطیل شدن کارگاه و اخراج گسترده کارکنان واحدهای صنعتی و خدماتی (از خوش نام تا بی نام) در ۳۱ استان کشور در سال های اخیر، سبب شده تا شمار بیکاری بگیران تامین اجتماعی، روند صعودی پیدا کند و این تهدیدی برای منابع سازمان در بلندمدت است.

از طرفی، با موجی خاموش از شمار بازنشستگی پیش از موعد مواجه هستیم که شروعش از استان های مهاجر فرست شرقی و غربی بوده و تا سالهای اینده، گریبانگیر استان های صنعتی هم خواهد شد. بازنشستگی پیش از موعد یعنی استفاده زودهنگام از منابع صندوق تامین اجتماعی و عدم پرداخت حق بیمه و دریافت مستمری ماهانه مادام العمر.

سازمان تامین اجتماعی از دولت، طلبکار است و این طلب هم سنگین است. مجموعه شرکت های تامین اجتماعی مثل شستا، بعضا توسط نیروهای غیر زبده اداره می شود که بخشی از سرمایه های سازمان را هدر می دهند. این معضلی است که صندوق بازنشستگی کشور نیز با آن روبرو است و با مدیریت جدیدش (دکتر سید میعاد صالحی )، شاهد تحولات مدیریتی در این صندوق بزرگ سرمایه گذاری وبازنشستگی کشوری هستیم.

برای منابع پایدار صندوق های بازنشستگی وتامین اجتماعی، نیروی انسانی کارآمد که خلق ثروت و ارزش افزوده کند، یک نیاز اساسی است که این دو ارگان فعلا دراین حوزه با چالش روبرو هستند. چالش دیگر، طلاق صوری برای دریافت مستمری پدری است!

طلاق صوری بگیرید و مستمری بگیرید!

چند روز پیش خبری از قول «محمدحسن زدا»، سرپرست سازمان تامین اجتماعی با این تیتر در رسانه‌ها منتشر شد: طلاق صوری می‌گیرند تا مستمری دریافت کنند. خبر از دل متنی درآمده بود که زدا در حساب اینستاگرام خود منتشر کرده بود. او همچنین ذکر کرده که دختران جوان به عقد مستمری‌بگیران مسن سازمان تامین اجتماعی درمی‌آیند تا پس از فوت همسر، مستمری‌اش را دریافت کنند.

زدا البته تاکید می‌کند: تعداد خانوارهایی که حاضر به پذیرش این خطای عجیب و پرمسئله می‌شوند در قیاس با تعداد مستمری‌بگیران محق، بسیار کم است.

هشدار او مصادف با زمانی شده است که سازمان تامین اجتماعی برای تامین نقدینگی افزایش ۳۶.۵ درصدی حداقل مستمری‌ها در سال ۹۸ دچار مشکلات جدی است تا جایی که باید از سیستم بانکی پول قرض کند. از این رو پیامی که سرپرست سازمان تامین اجتماعی در پس انتشار این متن در اینستاگرام مخابره می‌کند را باید بسیار جدی گرفت. هرچند سازمان تامین اجتماعی چندی است که برای مقابله با طلاق‌های صوری آستین‌ها را بالا زده است و حتی در این مورد از آیات عظام استفتا کرده است.

«سیدمحمدعلی جنانی» مدیرکل امور فنی و مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به این پرسش ایلنا که از کدام مراجع استفتا گرفته‌اید، گفت: سازمان تامین اجتماعی از دفتر مقام معظم رهبری و دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی در مورد پدیده طلاق صوری زنان برای دریافت مستمری پدر استفتا گرفته است.

دفاتر مراجع اعلام کردند که اگر این کار طلاق صوری اگر به قصد تقلب در قانون انجام شود، فعل حرام محسوب می‌شود. پس این افراد برای دریافت مستمری فعل حرام مرتکب می‌شوند.

بر همین اساس کارگروه‌هایی را تشکیل دادیم تا طلاق‌ صوری را رصد کنیم تا از مواردی که مستند بر اطلاعات دقیق است، جلوگیری کنیم. ما اجازه نمی‌دهیم طلاق‌های صوری برای دریافت مستمری ادامه پیدا کنند.

چه باید کرد؟

در ایران، بخشی از مشکلات،‌ به قانون ناقص یا اجرای ناقص قانون خوب باز می گردد. کلی گویی قانون گذار در نوشتن قانون، دست مفسدان و کلاهبرداران و شیادان را باز می کند تا قانونی، کار غیر قانونی بکنند. سیاست طلاق صوری بگیر و حقوق بگیر یا بیکار باش و حقوق بگیر، به ضرر جوانان است. قراردادهای موقت، به ضرر نیروی کار است. باید قوانین تامین اجتماعی و کار در ایران عصر ۱۴۰۰ اصلاح شود، اگر به دنبال اقتصاد دانش بنیان هستیم.

«علی سرزعیم» معاون امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دی ماه ۹۶ در جمع خبرنگاران گفته بود که اگر صندوق‌های بازنشستگی اصلاح نشوند ابعاد بحرانی خواهد داشت که اعتراض‌های کنونی در مقابل اعتراض‌هایی که اگر در خصوص صندوق‌ها صورت بگیرد کاریکاتوری بیش نخواهد بود. نیمی از جامعه ایران، تحت پوشش تامین اجتماعی است.

حتما بخوانید: شرایط، مدارک و روش اقدام برای دریافت بیمه بیکاری ۱۳۹۸