هتل ریوگیونگ؛ داستان «هتل نفرین شده» کره شمالی که مایه سرخوردگی رهبران کشور شد

در سال ۱۹۸۷ میلادی، خبر رسید که دولت کره شمالی قصد ساخت یک هتل جدید و بسیار مجلل در پایتخت کشور، پیونگ یانگ، را دارد، پروژه ای که از هر لحاظ یک پروژه جاه طلبانه و بی سابقه بود. قرار بود این هتل که در واقع یک آسمانخراش بسیار بلند و به شکل هرم ساخته می شد بیش از ۱.۰۸۰ فوت (حدود ۳۳۰ متر) ارتفاع داشته و طوری طراحی شده بود که دستکم ۳.۰۰۰ اتاق و سوییت و ۵ رستوران چرخان با نمای پانورامیک نسبت به فضای بیرون داشته باشد. این هتل ۱۰۵ طبقه که ریوگیونگ (Ryugyong Hotel) نام گرفته است (لقب شهر پیونگ یانگ به معنای پایتخت درختان بید) قرار بود دو سال پس از شروع ساخت افتتاح شود، اتفاقی که هیچگاه رخ نداد.

در حالی که این سازه در سال ۱۹۹۲ به ارتفاع مورد نظر خود رسید اما برای ۱۶ سال آینده همچنان بدون پنجره و سوراخ های دیگر باقی ماند، سطح بتنی آن همچنان دست نخورده مانده و کل سازه مانند هیولایی ترسناک بر فراز شهر پیونگ یانگ دیده می شد. در آن زمان، این هتل که بسیار بلندتر از سازه های اطراف خود بود لقب «هتل شوم» یا «هتل نفرین شده» (Hotel of Doom) را به خود گرفت. از آن زمان این هتل در لایه هایی از فلز و شیشه قرار گرفته و بعدها با لامپ های LED برای تبدیل کردن آن به یک نمای نورانی و خیره کننده در طول شب مجهز شده است. عملیات ادامه ساخت این هتل بارها شروع و متوقف شده و به همین دلیل گمانه زنی ها و لحظه شماری ها برای افتتاح آن تداوم داشته است. در زمان نوشتن این مقاله، هتل ریوگیونگ هنوز تکمیل نشده که باعث می شود این هتل لقب بلندترین ساختمان بدون سکنه جهان را در اختیار داشته باشد.

گروگان جنگ سرد

هتل ریوگیونگ محصول رقابت همه جا حاضر بین کره جنوبی تحت حمایت ایالات متحده و کره شمالی تحت نفوذ اتحاد جماهیر شوروی بود. یک سال پیش از آغاز ساخت این هتل، یک کمپانی متعلق به کره جنوبی بلندترین هتل آن زمان جهان را با نام «وستین استمفورد» (Westin Stamford) در سنگاپور ساخت. در آن زمان، شهر سئول به عنوان پایتخت بخش جنوبی شبه جزیره کره برای میزبانی مسابقات المپیک تابستانی ۱۹۸۸ آماده می شد در حالی که حکومت این کشور در حال گذار به یک دموکراسی کاپیتالیستی بود. به عنوان بخشی از پاسخ سیاسی کره شمالی به پیشرفت های همسایه جنوبی خود، پیونگ یانگ تصمیم به راه اندازی فستیوال جهانی جوانان و دانشجویان در سال ۱۹۸۹ گرفت که نسخه و نمونه ای اجتماعی از مسابقات المپیک بود.

دولت کره شمالی تصمیم گرفته بود که این هتل را به موقع و برای اسکان مهمانانی که در این فستیوال شرکت می کردند آماده ساخته و همزمان رکورد بلندترین هتل جهان را نیز از همسایه جنوبی اش برباید. اما به دلیل مشکلات مهندسی، ساخت این هتل به موقع پایان نیافته و به فستیوال مذکور نرسید. دولت کره شمالی تا آن زمان میلیون ها دلار صرف ساخت این پروژه ناتمام کرده بود و همزمان با ساخت یک استادیوم جدید، توسعه فرودگاه پیونگ یانگ و جاده سازی های جدید به استقبال این فستیوال نمادین می رفت.

این هزینه ها فشار بسیاری به اقتصاد شکننده و بی رمق کره شمالی وارد کرده و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نیز این کشور را از منبع اصلی و حیاتی کمک و سرمایه گذاریش محروم ساخته بود. کره شمالی در آستانه یک بحران اقتصادی تمام عیار قرار داشت، چیزی که همه و حتی خود دولت نیز انتظار آن را داشت. اگر چه تا آن زمان نما و سازه اصلی و بیرونی هتل تکمیل شده بود اما در سال ۱۹۹۲، ادامه پروژه متوقف گردید و یک جرثقیل بزرگ که روی نوک این سازه نصب شده بود برای سال ها به حال خود رها شد.

سازه بتنی

سازه این هتل از ۳ بال تشکیل شده که هر کدام در زوایه ۷۵ درجه ای قرار گرفته و در بالای سازه به یک مخروط تبدیل می شوند که ۱۵ طبقه بالای سازه را در خود می گیرند. این طبقات بالای هتل قرار بود رستوران های گردان و عرشه های تماشای آن را در خود داشته باشند. شکل هرمی و مخروطی هتل ریوگیونگ نقشی فراتر از زیبایی ظاهری دارد و آن هم به این دلیل است که این هتل به جای فولاد از بتن تقویت شده ساخته شده که برای یک آسمانخراش بسیار غیرمعمول است.

کالوین چوآ، طراح سازه سنگاپور که در مورد ساختار شهری پیونگ یانگ تحقیقات زیادی داشته در این باره چنین گفته است: «این هتل به این دلیل با بتن ساخته شده زیرا لازم بوده که طبقات فوقانی سبک تر باشند. آن ها مصالح ساختمانی پیشرفته را در اختیار نداشتند به همین دلیل آن را کاملاٌ از بتن ساختند. با بتن نمی توانید یک برج باریک داشته باشید بلکه به یک پایه بسیار بزرگ و بدنه مخروطی نیاز خواهید داشت. اگر به تاریخچه ساخت و ساز در کره شمالی پس از پایان جنگ کره نگاه کنید، اغلب ساختمان ها از بتن ساخته شده اند: این ماده ساختمانی بود که آن ها با آن آشنا بودند و انتقال تکنولوژی بین اتحاد جماهیر شوروی و دول کمونیست آن مطلقاً بر بتن استوار بوده است». به گفته چوآ، که در کره شمالی با چندین طراح معماری محلی کار کرده است، احتمالاً هتل ریوگیونگ برای داشتن شباهت به کوه و نه یک هرم چنین طراحی شده است زیرا کوه ها نقش مهمی در سمبولیسم و نشانه شناسی کشور کره شمالی ایفا می کنند.

زندگینامه رسمی کیم جونگ ایل، پدر درگذشته کیم جونگ اون، رهبر کنونی کره شمالی، می گوید که او در یک پایگاه نظامی مخفی روی کوه پائکتو، بلندترین کوه در شبه جزیره کره که در نشان دولت کمونیست این کشور نیز جایگاه خاص خود را دارد، بدنیا آمده است. این برخلاف باور بسیاری از تاریخ شناسان است که روسیه را محل تولد او می دانند. چوآ در ادامه در این باره چنین می گوید: «این یک سازه بسیار نمادین است اما به نظر من محل قرارگیری آن در مقایسه با ساختار کلی شهر پیونگ یانگ اهمیت بیشتری دارد. این سازه بیشتر شبیه یک ستون هرمی است. اگر به ستون هرمی میدان سنت پیتر در شهر رم فکر کنید، این هرم جدای از نماد بودن، نقش یک سازه راهنمایی کننده مانند فانوس دریایی را برای شهر ایفا می کند. هتل ریوگیونگ نیز نقش مشابهی دارد اما نقش سمبلیک آن ارجحیت بسیار بیشتری دارد».

بیشتر بخوانید: زیردریایی بالستیک جدید کره شمالی؛ نسخه دستکاری شده آنتیک های ساخت شوروی

شروع دوباره

در سال ۲۰۰۸، پس از ۱۶ سال توقف پروزه، عملیات ساخت هتل ریوگیونگ در پیونگ یانگ به شکل غیرمنتظره ای و به عنوان بخشی از قرارداد با یک گروه شرکتی مصری به نام Orascom که قرار بود شبکه ارتباطی ۳G کره شمالی را بسازد، از نو آغاز شد. در نهایت جرثقیل قدیمی و زنگ زده ای که برای بیش از دو دهه روی این سازه قرار گرفته بود برداشته شد. کارگران کره ای به کمک مهندسان مصری صفحات فلزی و شیشه ای را با هزینه ۱۸۰ میلیون دلار روی لایه بتنی سازه قرار دادند که باعث شد سازه هتل نمایی صیقلی و براق پیدا کند. این پروژه در سال ۲۰۱۱ به پایان رسیده و همه انتظار افتتاح آن در آینده ای نزدیک را داشتند.

در اواخر سال ۲۰۱۲، گروه آلمانی هتلداری لوکس Kempinski اعلام کرد که بخش هایی از هتل ریوگیونگ تحت مدیریت این مجموعه از اواسط سال ۲۰۱۳ شروع به خدمت رسانی به مسافران خواهد کرد. اما چند ماه بعد این شرکت از مشارکت در اداره هتل مذکور انصراف داده و اعلام کرد که ورود به این بازار در شرایط کنونی امکان پذیر نیست. بدین ترتیب شایعات همیشگی در مورد اینکه این سازه از لحاظ ساختاری و بنایی و به دلیل به کارگیری تکنیک های ساخت ضعیف و مصالح ناکارآمد، مشکل جدی داشته بار دیگر قوت گرفت. در سال ۲۰۱۴، یک ساختمان مسکونی ۲۳ طبقه ای در پیونگ یانگ تخریب شد و رسانه های دولتی کره شمالی دلیل این حادثه را نادرست انجام شدن عملیات ساخت اعلام کردند.

چوآ در ادامه صحبت های خود تصریح می کند: «اگر بخواهیم در مورد این سازه بر اساس نمای بیرونی آن قضاوت کنیم، از لحاظ ساختاری بنایی کامل و بدون نقش به نظر می رسد هر چند نمای داخلی آن می تواند داستانی کاملاً متفاوت داشته باشد. به نظر من مشکل اصلی سخت بودن تجهیز آن است، از آنجایی که این سازه از بتن ساخته شده، سیم کشی مجدد خدمات ضروری و سیستم های تهویه آن که در ابتدا برای قابلیت های دهه ۱۹۸۰ ساخته شده اند بسیار زمان بر خواهد بود. چنین کاری با داشتن یک اسکلت فولادی بسیار آسان تر می بود». تصاویر بدست آمده از فضای داخلی این هتل در سال ۲۰۱۲ نشان می دهند که در نمای داخلی آن کار چندانی صورت نگرفته است. این تصاویر توسط سایمون کاکرل، مدیر ارشد گروه کوریو که یک کمپانی مستقر در پکن و فعال در عرصه تورهای گردشگری به کره شمالی است گرفته شده و او یکی از معدود افراد خارجی است که تاکنون توانسته فضای داخلی هتل ریوگیونگ را از نزدیک ببیند.

او در یک مصاحبه تلفنی در مورد تجربه خود در این هتل چنین گفته است: «این موضوع از طریق ارتباطاتی که در کره داشتم به عنوان هدیه روز تولدم برایم امکان پذیر شد. اول از همه، توسط مدیر ساختمان و با استفاده از ویدیوهایی که خیلی سال ها پیش گرفته شده بودند با کل پروژه آشنا شدیم. سپس ما را به یک راهرو بزرگ بردند جایی که مقدار زیادی سیمان روی زمین رها شده بود. سپس با یک آسانسور که کار می کرد به بالای سازه رفتیم که فکر می کنم در طبقه ۹۹ هتل بود. رسیدن به آنجا بسیار زمان برد زیرا این آسانسور از نوع قدیمی و ساختمانی بود و نه آسانسورهای مدرن با یک سری دکمه. یک مسئول آسانسور با ما بود که محل توقف را تعیین می کرد. در بالای سازه ما به اطراف نگاهی انداختیم، چند عکس گرفته و بار دیگر به همان راهرو در پایین بازگشتیم». اگر چه نمای بیرونی این سازه تغییر زیادی پیدا کرده اما هتل ریوگیونگ هنوز افتتاح نشده است.

آینده روشن تر؟

هتل ریوگیونگ یک بار دیگر در سال ۲۰۱۸ زندگی یافت، وقتی که لامپ های LED روی نمای بیرونی آن نصب شده و آن را به بزرگ ترین نمایش نور و روشنایی در پیونگ یانگ و البته یک ماشین تبلیغاتی برای حکومت کره شمالی تبدیل ساخت. در یک نمایش ۴ دقیقه ای، تاریخچه کره شمالی و چندین شعار پروپاگاندایی به نمایش در می آید در حالی که مخروط نوک سازه با پرچم غول پیکر کشور تزیین شده است. ویل ریپلی، خبرنگار سی ان ان که چندین بار به پیونگ یانگ سفر کرده در این باره گفته است: «برای اولین بار که نظاره گر آن هستی بسیار هیجان انگیز است، به خصوص بعد از سال های طولانی که این سازه در تاریکی مطلق بوده است. می دانم که هر وقت اتفاقات مهمی در شهر در جریان باشد آن را روشن می کنند اما همیشگی نیست که به نظر من به دلیل صرفه جویی از برق بسیار کمیاب است».

در سال های اخیر، کارهای بسیاری در اطراف محل ساخت هتل صورت گرفته که اخیراً گشایش یافته که رفتن تا در اصلی هتل را ممکن ساخته هر چند هنوز کسی اجازه وارد شدن را نیافته است. در ژوئن ۲۰۱۸، یک تابلو به این ساختمان اضافه شد که روی آن به زبان کره ای و انگلیسی نوشته شده است: «هتل ریوگیونگ». اما این سوال که آیا این هتل بالاخره افتتاح خواهد شد یا خیر هنوز پابرجاست. کاکرل در این باره می گوید: «صحبت در این مورد بسیار دشوار است زیرا این سازه به طور کامل از شیشه پوشیده شده و نمی توانید داخل آن را ببینید. شکی وجود ندارد که اتفاقی در حال رخ دادن است. این یک سازه بسیار بزرگ است. دور از ذهن نیست که شاید پیش از افتتاح کامل، بخش هایی از آن به روی عموم باز شود. اگر ساختمان متعلق به من بود روی پایه و نوک آن تمرکز می کردم».

هتل ریوگیونگ دیگر بلندترین ساختمان در شبه جزیره کره نیست. برج Lotte World Tower در سئول که ساخت آن در سال ۲۰۱۷ به اتمام رسید نزدیک به ۲۴۰ متر از هتل ریوگیونگ بلندتر است. با این وجود، این هتل هنوز هم بلندترین ساختمان در کره شمالی است هر چند در سال های اخیر ساختمان های مسکونی مرتفع و متعددی در این شهر ساخته شده که بلندترین آن ها هنوز هم ۶۰ متر از هتل مخروطی ریوگیونگ کوتاه تر است. برای سال ها و به منظور جلوگیری از سرخوردگی، دولت کره شمالی این سازه را از تصاویر رسمی از شهر پیونگ یانگ پاک می کرد اما نصب کردن لامپ های می تواند نشان دهنده این موضوع باشد که دولت کره شمالی برای آینده آن نقشه هایی کشیده است.

ریپلی در این باره نظر خود را چنین بیان می کند: «به نظر من دولت کره شمالی واقعاً مشتاق است کاری در این زمینه انجام دهد. برای سال ها، این سازه یک منظره آزاردهنده و دلسرد کننده بوده است، به خصوص قبل از این که نمای شیشه ای بیرون آن نصب شود. به نظر من اگر این پروژه را تکمیل کنند، کیم جونگ اون از آن دیدن کرده و رسانه های دولتی به آن بپردازند، به طور گسترده به عنوان مرکز ثقل افتخار شهر شناخته خواهد شد. شخصاً بر این باورم که بسیار هیجان انگیز است که ببینیم با فضای داخلی آن چه کرده و تا نوک آن بالا برویم. شک ندارم که نماهای خیره کننده ای خواهد داشت».

بیشتر بخوانید: شستشوی مغزی کودکان کره شمالی برای خدمت سربازی در ارتش بزرگ کیم جونگ اون