در بیستم ماه سپتامبر سال جاری، در ۱۶۱ کشور دنیا جمعیت عظیمی که ۴ میلیون نفر تخمین زده شده به خیابان ها آمدند تا در بزرگ ترین راهپیمایی تاریخ برای تغییرات آب و هوایی شرکت کنند.
در رأس این راهپیمایی اعتراضی، گرتا تونبرگ ۱۶ ساله ی سوئدی قرار داشت که ظرف یک سال گذشته نگاه تمام دنیا را به خود جلب کرده و حالا رهبر جنبشی متشکل از جوانان شناخته می شود که سعی دارد دولت ها و نهادها را وادار به توجه به بحران آب و هوا سازد.
تونبرگ جنبش «جمعه ها برای آینده» یا «اعتصاب مدارس برای آب و هوا» (متنی که به زبان سوئدی روی پلاکارد تونبرگ نوشته شده) را در سال ۲۰۱۸ به راه انداخت؛ جنبشی که دانش آموزان را تشویق می کند به جای رفتن به مدرسه، از دولت های خود اقدام برای تغییرات آب و هوایی را مطالبه کنند. در ماه نوامبر سال جاری، تونبرگ به مدت دو هفته در بیرون پارلمان سوئد دست به اعتصاب زد و خواستار اقدام دولت سوئد برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تا ۱۵ درصد در سال شد.
حالا تونبرگ هر جمعه را در اعتصاب می گذراند.
روز دوشنبه ی همین هفته، تونبرگ در جریان نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل، در سخنرانی ای شورانگیز و با چشمانی اشکبار، سران دنیا را خطاب قرار داد.
تونبرگ در حالی که چشمانش پر از اشک شده بود گفت: «هیچ چیز سر جایش نیست. من نباید اینجا باشم. من باید آن طرف اقیانوس در مدرسه باشم. حالا چشم امید همه ی شما به من است؟ به چه جرأتی! شما با آن حرف های پوچ تان آرزوها و کودکی ام را از من دزدیده اید.»
تونبرگ برای حضور در نشست سازمان ملل، با یک کشتی از اقیانوس اطلس گذر کرد که برخلاف هواپیما، میزان انتشار کربن آن صفر است.
در ادامه با گرتا تونبرگ و فعالیت های این دختر جنجالی بیشتر آشنا خواهیم شد.
روز دوشنبه ی این هفته، تونبرگ به همراه دو جوان کنشگر دیگر در افتتاحیه ی نشست تغییرات آب و هوایی سازمان ملل شرکت کرد. تونبرگ با چشمانی اشکبار سران دنیا را مورد سرزنش قرار داد: «شما با آن حرف های پوچ تان آرزوها و کودکی ام را از من دزدیده اید.» او در ادامه گفت: «هیچ چیز سر جایش نیست. من نباید اینجا باشم. من باید آن طرف اقیانوس در مدرسه باشم. حالا چشم امید همه ی شما به من است؟ به چه جرأتی!» برای چهار دقیقه همه حضار در سکوت به تونبرگ گوش می کردند. او سران دنیا را به خاطر آنکه «در شرایطی که مردم دنیا رنج می کشند فقط در مورد پول صحبت می کنند و داستان هایی تخیلی درباره ی رشد بی وقفه ی اقتصاد سر هم می کنند» ملامت کرد. تونبرگ گفت: «مردم دارند می میرند. تمام اکوسیستم ها دارند از بین می روند.»
اما تغییرات آب و هوایی دغدغه ی جدیدی برای تونبرگ نیست. این مسأله و فقدان اقدام برای مهار آن، فکر تونبرگ را از سن ۸ سالگی به خود مشغول کرده، یعنی از زمانی که اولین بار از این مشکل آگاه شد. تونبرگ گفته او نمی فهمد چرا بزرگ ترها کاری برای کمتر کردن اثرات آن نمی کنند. به گفته ی تونبرگ، فکر کار به ظاهر غیر ممکن نجات کره زمین، تا سن ۱۱ سالگی او را افسرده کرده بود. در ماه مه سال ۲۰۱۸، تونبرگ برنده ی مسابقه ی مقاله نویسی یک روزنامه ی سوئدی در مورد تغییرات آب و هوایی شد. همین اتفاق به نقطه ی شروع فعالیت کنشگری تونبرگ تبدیل شد. سه ماه بعد او جنبش «اعتصاب مدارس برای آب و هوا» را شروع کرد و سه ماه بعد از آن هم به اولین فعالیت اعتراضی خود دست زد.
تونبرگ بخشی از روحیه ی کنشگری غیر قابل مهارش را مدیون بیماری اش، سندرم آسپرگر است، نوعی اختلال رشدی-عصبی که چهار سال قبل در او تشخیص داده شد. تونبرگ در مصاحبه ای با بی بی سی گفته بود «متفاوت بودن یک نعمت است». به گفته ی تونبرگ، اگر به سندرم آسپرگر دچار نبود، نمی توانست چنین کنشگر پرشوری در زمینه ی آب و هوا باشد. تونبرگ یک بار هم در توئیتی درباره ی بیماری اش، ابتلا به سندرم آسپرگر را یک «ابر قدرت» بیان کرده بود.
در ماه دسامبر سال ۲۰۱۸، تونبرگ در کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل در کشور هلند، سخنرانی کرد. تونبرگ پیش از شروع کنفرانس به آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل گفته بود: «این بزرگ ترین بحرانی است که بشریت تا به حال با آن مواجه شده. اول از همه باید این موضوع را درک کنیم و بعد در اسرع وقت کاری برای جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه ای کنیم و سعی کنیم آنچه که می توانیم را نجات دهیم.»
سه ماه بعد در ۱۵ مارس ۲۰۱۹، به رهبری تونبرگ، یک راهپیمایی اعتراضی با حضور یک میلیون دانش آموز در سراسر دنیا برگزار شد. این دانش آموزان در کلاس های درس روز جمعه ی خود شرکت نکردند تا به عدم اقدام برای تغییرات آب و هوایی اعتراض کنند. جوانان بیش از ۱۲۳ کشور دنیا به مدرسه نرفتند تا خواستار در پیش گرفتن سیاست هایی مؤثرتر در خصوص آب و هوا و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای شوند.
تونبرگ در جریان این رویداد جهانی در راهپیمایی ای که در استکهلم، پایتخت سوئد برگزار شده بود به سخنرانی پرداخت: «ما فقط همین دنیا را داریم، ما باید تمام عمر خود را با این بحران زندگی کنیم.» او در ادامه گفت: «نباید این شرایط را قبول کنیم. ما اعتراض می کنیم چون می خواهیم آینده ای داشته باشیم و به زندگی ادامه دهیم.»
در ماه مارس سال جاری، تونبرگ نامزد دریافت جایزه صلح نوبل شد. فردی آندره اوستگارد، نماینده ی حزب سوسیالیست نروژ در مصاحبه ی خود با نشریه ی گاردین گفته بود: «او (تونبرگ) یک جنبش عظیم به راه انداخته که به نظر من نقش مهمی در صلح دارد. ما به این دلیل گرتا تونبرگ را برای این جایزه پیشنهاد کرده ایم که اگر هیچ کاری برای توقف تغییرات آب و هوایی نکنیم، این مسأله باعث جنگ، درگیری و آوارگی می شود.»
از آن زمان، هر چه می گذرد شهرت تونبرگ بیشتر می شود. در ماه آوریل سال جاری، او در جریان ملاقات عمومی هفتگی پاپ در واتیکان، گفتگوی مختصری با پاپ فرانسیس داشت. پاپ حمایت بی چون و چرای خود را از اقدام برای مهار تغییرات آب و هوایی اعلام کرده. تونبرگ به پاپ گفت: «از شما به خاطر اعلام حمایت تان از مسأله ی آب و هوا و صحبت درباره ی حقایق تشکر می کنم. این خیلی ارزشمند است.» پاپ در جواب به تونبرگ گفت: «خدا حفظت کند، به کارت ادامه بده، ادامه بده. پیش برو، دست نکش.»
یک هفته بعد، تونبرگ با سران پارلمان بریتانیا صحبت کرد: «به نظر می آید بسیاری از شما نگرانید که ما دوران باارزش درس و مدرسه را هدر می دهیم، اما من به شما اطمینان می دهم به محض اینکه به آن چیزی که علم می گوید گوش دهید و آینده ای به ما دهید، ما به مدرسه برخواهیم گشت. واقعا درخواست خیلی زیادی است؟» تونبرگ بارها با سران بریتانیا ملاقات کرده و به پارلمان فرانسه هم رفته.
از آنجایی که هواپیماها کربن زیادی در هوا باقی می گذارند، تونبرگ از سفر هوایی خودداری می کند. در اروپا، او معمولاً با قطار سفر می کند. اما گذر از اقیانوس اطلس چالش جدیدی بود. یک پرواز رفت و برگشتی بین نیویورک و کالیفرنیا آلودگی ای حدوداً معادل ۲۰ درصد از گازهای گلخانه ای دارد که خودروهای ما در طول یک سال انتشار می دهند.
به همین دلیل تونبرگ از بوریس هرمن، ناخدای کشتی دو دکله ای به نام «مالیزیای دوم» کمک گرفت. این کشتی با نیروی خورشیدی و توربین های زیرآبی (و البته باد) حرکت می کند، بنابراین هیچ کربنی در هوا منتشر نمی کند. بعد از یک سفر ۱۳ روزه، تونبرگ در روز ۲۸ اوت سال جاری به همراه همسفرهایش به شهر نیویورک رسید: پدرش سانته، بوریس هرمن و پیر کاسیراگی، دریانوردان حرفه ای و ناتان گراسمن، فیلمساز.
روز ۱۷ سپتامبر سال جاری، تونبرگ به دیدار باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا رفت. آن دو در اداره ی مرکزی بنیاد اوباما با یکدیگر ملاقات کردند. در ویدئویی که توسط بنیاد اوباما از این دیدار منتشر شد، تونبرگ می گوید: «پیام من به جوان هایی که می خواهند تأثیری در این دنیا داشته باشند این است که خلاق باشند. کارهای بی نهایت زیادی هست که می توانید انجام دهید و خودتان را دست کم نگیرید.» اوباما بعد از این دیدار در توئیتی بیان کرد: «گرتا تونبرگ با تنها ۱۶ سال سن حالا یکی از بزرگ ترین مدافعین سیاره ی ما است.»
همان روز، تونبرگ در جلسه ای با حضور قانون گذاران آمریکا شرکت کرد تا با آن ها درباره ی سیاست های مربوط به تغییرات آب و هوایی گفتگو کند. صحبت های تونبرگ در این جلسه کمتر از یک دقیقه به طول انجامید. او به جای یک سخنرانی از پیش آماده شده، تنها گزارشی از سازمان ملل را به قانون گذاران ارائه کرد که مربوط به سال ۲۰۱۸ و درباره ی تغییرات آب و هوایی بود. تونبرگ گفت: «نمی خواهم به من گوش دهید. می خواهم به حرف دانشمندان گوش کنید.»
در ۲۰ سپتامبر سال جاری، در ۱۶۱ کشور دنیا یک راهپیمایی اعتراضی به رهبری تونبرگ و با حضور ۴ میلیون نفر برگزار شد. در بیشتر شهرهای دنیا بزرگترها هم به صفوف معترضان جوان پیوستند. این بزرگ ترین راهپیمایی اعتراضی تاریخ برای تغییرات آب و هوایی بود. تونبرگ در راهپیمایی ای که در شهر نیویورک در اعتراض به تغییرات آب و هوایی برگزار شده بود، سخنرانی کرد. راهپیمایی بعدی قرار است بیست و هفتم سپتامبر سال جاری برگزار شود.
روز شنبه ی همین هفته، تونبرگ در نشست تغییرات آب و هوایی جوانان سازمان ملل سخنرانی کرد. تونبرگ در این نشست گفت: «دیروز میلیون ها نفر در سراسر دنیا، به ویژه جوان ها، راهپیمایی کردند و خواستار اقدامی واقعی برای مسأله ی آب و هوا شدند. ما نشان دادیم که با هم متحد هستیم و ما جوان ها توقف ناپذیر هستیم.»
اما او پرشورترین بخش سخنرانی اش را به سران دنیا اختصاص داد که در روز دوشنبه ی این هفته در این نشست گرد هم آمدند. تونبرگ گفت: «بیشتر از سی سال است که علم موضع روشنی در اینباره دارد. به چه جرأتی باز هم چشم پوشی می کنید و اینجا می آیید و می گویید که به اندازه ی کافی تلاش می کنید، در حالی که هنوز هیچ خبری از سیاست ها و راه حل های لازم نیست.» آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، از اعضای سازمان خواسته برنامه هایی واقع گرایانه و دقیق تدوین کنند تا اهداف ملی خود در زمینه ی انتشار کربن را تا سال ۲۰۲۰ که ضرب الاجل تعیین شده در توافق آب و هوایی پاریس است، ارتقاء دهند. علاوه بر این، برگزارکنندگان نشست، کشورهای دنیا را تشویق کردند تا برای دستیابی به صفر رساندن انتشار گاز کربن تا سال ۲۰۵۰ هدف گذاری کنند. گوترش نیز خواستار پایان دادن به استفاده از ذغال سنگ بعد از سال ۲۰۲۰ شده.
تونبرگ بعد از ایراد سخنرانی اش، به همراه ۱۵ جوان دیگر از کشورهای دیگر دنیا یک شکایت قانونی طرح کرد که در آن اظهار شده عدم اقدام پنج کشور در مورد گرمایش زمین ناقض کنوانسیون سازمان ملل در خصوص حقوق کودکان است. این شکایت علیه کشورهای آرژانتین، برزیل، فرانسه، آلمان و ترکیه طرح شده. سی سال از زمان انعقاد این معاهده ی سازمان ملل می گذرد. این معاهده از سال ۲۰۱۴ کودکان را قادر ساخته شکایات قانونی خود در خصوص حقوق کودکان را به کمیته ی سازمان ملل ارائه دهند.
تونبرگ قصد دارد در ماه های آتی به سرتاسر آمریکا، کانادا و مکزیک سفر کند و بعد از آن در ماه دسامبر در کنفرانس سالانه ی تغییرات آب و هوایی سازمان ملل (COP25) در شهر سانتیاگوی شیلی شرکت کند. تونبرگ گفته می خواهد با مردمی که بیش از همه تحت تأثیر بحران آب و هوا قرار گرفته اند و همینطور دیگر کنشگران و تصمیم گیرندگان ذی نفوذ دیدار کند. او قصد دارد با قطار و اتوبوس در ماه دسامبر به شیلی سفر کند.
تونبرگ گفته: «در طول یک سال گذشته، میلیون ها جوان فریاد اعتراض خود را بلند کردند تا چشمان سران کشورها را به روی وضعیت اضطراری آب و هوا و زیست بوم باز کنند. رویدادهایی که قرار است در ماه های بعدی در نیویورک و سانتیاگوی شیلی برگزار شوند، معلوم خواهند کرد که آن ها گوش کرده اند یا نه.» تونبرگ در ادامه گفت: «به همراه بسیاری از دیگر جوانان دو آمریکا و دنیا، من در آنجا حضور خواهم داشت، حتی اگر سفر طولانی و چالش برانگیزی در پیش داشته باشم.»
بیشتر بخوانید:
۹ پیامد فاجعه بار گرمایش زمین؛ سرنوشت شومی که چندان با آن فاصله نداریم
آتش گرمایش زمین به جان دنیا؛ کشورهایی که بیشترین آسیب را از تغییرات آب و هوایی زمین می بینند
از آمریکا تا اروپا و آسیا؛ ۱۰ شهری که در آینده نزدیک به زیر آب خواهد رفت
فناناپذیران؛ جانورانی که از فجایع آخرالزمانی جان سالم به در خواهند برد
سناریوهایی برای پایان دنیا؛ ۸ عاملی که میتوانند به وقوع آخرالزمان منتهی شوند [قسمت دوم]
آدمخواری راه حل جدید دانشمندان برای بحران جهانی غذا
منوهای غذایی آینده: آرد جیرجیرک، علف، روغن جلبک و همبرگر مصنوعی با طعم گوشت آبدار
اسطوره ی دنیا. عکسهاشو وقتی دیدم دلم سوخت. زیر بارون و سرما برای کره ی زمین نشست و اعتصاب کرد. خاک تو سر این سیاستمدارای پوپولیست. اما با همین فعالیت یک دختر نوجوون کلی شرکت و سرمایه دار همین الان دست به کار شدن و خیلیاشون دارن کارهای خوب میکننن. مثلا تو افریقا یه سرمایه گذار افریقایی یه مبلغ هنگفتی رو برا کاشت درخت و اموزش دویست سیصد تا ادم اختصاص داده.
عجب دختر باغیرت و فهمیدن ای ، دمش گرم.
این هم خوب لیبرال های خرفت رو با نمایش هاش مچل خودش کرده. با جت شخصی میره این ور و اونور و بر علیه گرمایش جهانی تظارهرات میکنه
نه عزیزم این بچه فقط با کشتیهای توربین آبی که کربن تولید نمیکنه سفر میکنه گاهی سفر یک ساعته با هواپیما براش با کشتی ۲۰ روز طول میکشه ولی با جت سفر نمیکنه