سرو کلان ویلیام؛ بازمانده عصر یخبندان در معرض خطر انقراض

کوه های زیبا و ناهموار سدربرگ در آفریقای جنوبی نام خود را از یکی از نادرترین درختان سیاره زمین گرفته اند. سرو کلان ویلیام در هیچ کجای دیگر دنیا وجود ندارد.

این گونه ی گیاهی که قدمت آن به ۲۲۵ میلیون سال قبل بازمی گردد، از آخرین عصر یخبندان زمین جان سالم به در برده است. اما حالا به شدت در معرض انقراض قرار داشته و آینده ی آن در هاله ای از ابهام قرار دارد.

این درخت ها در گذشته به خاطر چوب شان قطع می شدند اما حالا تهدید دیگری پیش روی آن ها است.

ریکا دو پلسیس، عضو سازمان حفاظت دولتی CapeNature که ۱۷ سال است مسئولیت حفاظت از این گونه ی گیاهی را بر عهده دارد می گوید: «به خاطر تغییرات آب و هوایی، دمای هوا در تمام نقاط دنیا بالاتر رفته و بارش ها کمتر شده.»

به گفته ی او کاهش بارش ها مانع از رویش طبیعی تخم گیاهان می شود و اگر هم تخم ها موفق به رویش شوند، درختان جوان به سختی می توانند بدون آب به حیات ادامه دهند. افزایش دمای هوا هم آتش سوزی ها را بیشتر کرده. دو پلسیس می گوید: «هر درختی که آتش به جانش بیفتد می میرد.»

به گفته ی دو پلسیس این منطقه زمانی مملوء از این سروها بود، اما حالا آن ها را بیشتر در ارتفاعات بالاتر کوهستان، به صورت تک و توک در میان صخره ها می توان پیدا کرد، جایی که آب در آنجا کمیاب است.

دو پلسیس تعداد سروهای کلان ویلیام باقی مانده در دنیا را ۱۳،۵۰۰ اصله تخمین می زند.

سازمان CapeNature در تلاش برای حفظ این گونه ی گیاهی دست به یک برنامه ی درختکاری زده است. این کار اما به دقت زیادی نیاز دارد و با دشواری های بسیاری همراه است.

دو پلسیس در اینباره می گوید: «در برخی موارد مجبور هستیم از کوه خیلی بالا برویم. هیچ جاده ای در آنجا وجود ندارد به خاطر همین باید هر چه که نیاز داریم را با خودمان حمل کنیم. در بعضی نقاط حتی باید با خود آب ببریم تا بتوانیم وقتی نهال ها را می کاریم به آن ها آب بدهیم. کار سختی است اما تیم فداکاری دارم.»

دو پلسیس خود در کاشت بیشتر از ۱۳ هزار اصله درخت شرکت داشته. اما ادامه ی زندگی برای نهال های سرو کار ساده ای نیست. حیوانات جونده علاقه ی زیادی به نهال درختان دارند و آتش هم تهدیدی جدی است. تنها ۱۰ درصد از درخت هایی که در طبیعت کاشته می شوند جان سالم به در می برند به همین دلیل برای اینکه شانس آن ها بیشتر شود دو پلسیس یک مزرعه ی سرو هم به راه انداخته.

در این مزرعه درخت ها درون یک «ظرف آب» کاشته می شوند، یک محفظه ی پلاستیکی که آب باران در آن جمع می شود و سپس از طریق یک رشته ی نخی به ریشه ی درخت انتقال می یابد.

به گفته ی دو پلسیس با این روش درخت ها تمام سال از آب برخوردار می شوند و میزان ادامه ی حیات آن ها ۱۰۰ درصد می شود.

سروهای کلان ویلیام هر یک قادرند هزاران سال عمر کنند. به همین خاطر دو پلسیس آن ها را گیاهی شگفت انگیز توصیف می کند و زندگی خود را وقف محافظت از آن ها کرده است.

دو پلسیس می گوید: «باید باور داشته باشم تلاش های ما نتیجه خواهد داد که همینطور هم هست و تأثیرگذار بوده است. حتی یک تغییر کوچک هم تأثیر گذار است.»