ریزش مو و طاسی در آسیا رو به رشد گذاشته است. الکس هان اهل شمال چین است و میگوید با اینکه پدرش موهای پرپشتی داشته و فقط خط موی سر پدرش روی پیشانی کمی از دو طرف خالی شده بود اما خود او در دههی دوم زندگیاش تمام موهایش را از دست داده و طاس شده. طی تحقیقاتی که صورت گرفته تقریباً تمام مردان زردپوست تا حدی دچار ریزش مو و طاسی شدهاند و از این میان نیز انتظار میرود بیش از نیمی از این افراد تا پیش از میانسالی تمام موی سرشان را از دست بدهد. اما جالب اینجاست که مردان آسیایی، خصوصاً مردان آسیای شرقی، طی تاریخ کمترین میزان طاسی را داشتهاند.
طی تحقیقی که در سال ۲۰۱۰ انجام شد محققان دریافتند که از میان شش شهر چینی کمتر از ۳ درصد مردان ۱۸ تا ۲۹ سال و همچنین کمی بیشتر از ۱۳ درصد مردان سیواندی ساله دچار طاسی میشوند. اما اکنون تحقیقات جدیدتری که در کرهی جنوبی انجام شده نشان میدهد ۱۴.۱ درصد از کل مردان دچار طاسی هستند و در ژاپن نیز الگوی طاسی یک دهه دیرتر از کشورهای اروپایی رایج شده.
هان که اکنون ۳۴ ساله است فهمیده ژنتیک را نمیتوان عامل اصلی طاسی دانست. اضطراب، رژیم غذایی نامطلوب، کمخوابی و استعمال دخانیات نیز از دیگر عواملی هستند که به طاسی منتج میشوند. همچنین میتوان گفت تغییرات بسیاری که مردم چین طی چند دههی اخیر در سبک زندگیشان تجربه کردهاند بر این مسأله تأثیر داشته است. هان در مصاحبهای میگوید: «خودمو برای کنکور کارشناسی ارشد آماده میکردم و استرس خیلی زیادی داشتم، خواب خیلی خوبی هم نمیکردم. ریز موهام قابل کنترل بود تا اینکه بعد از سه سال در پکن فارغالتحصیل شدم و رفتم آلمان تا در مقطع دکتری تحصیل کنم. اما نه فقط من، بلکه خیلی از مردهای آسیایی درگیر طاسی شدیم.»
طاسی مسألهی شایعی میان همنسلهای آقای هان شده و حتی افرادی که به لحاظ سنی از آنها جوانتر هستند نیز درگیر این موضوع شدهاند. انجمن ارتقای سلامت و تحصیلات در چین طی تحقیقی به این نتیجه رسیده که مردان سیواندیساله زودتر از گروههای سنی دیگر طاسی را تجربه میکنند. بنا به رسانههای چینی نیز یکسوم مردانی که از سال ۱۹۹۰ به بعد به دنیا آمدهاند با معضل ریزش مو و طاسی مواجهاند. از سویی دیگر نیز دانشگاه چینهوا که از مهمترین دانشگاههای چین محسوب میشود طی گزارشی تکاندهنده اعلام کرده ۶۰ درصد از دانشجویان با معضل ریزش مو و طاسی دستبهگریبان هستند.
ریزش مو و طاسی اپیدمی است
به گزارش خبرگزاری دولتی چین (CGTN) طاسی میان مردان چینی تبدیل به یک «اپیدمی» شده است. اما سبک زندگی چینیها به تبع تکنولوژی و درآمد تصرفپذیر دستخوش تغییراتی شده. کاشت مو میان بسیاری از مردان رواج یافته به نحوی که در سال ۲۰۲۰ چرخهی مالی این عمل چیزی حدود ۲.۹ میلیارد دلار تخمین زده شده است، میزان مبلغی که در مقایسه با ۴ سال پیش بیش از ۴ برابر رشد داشته.
ریزش مو و طاسی در جوامعی که طاسی چندان رایج نیست مسألهی آزاردهندهای محسوب میشود. آنچه از مد مردان در موسیقی پاپ کره و صنعت سیمای هنگکنگ برمیآید، موهای بلند نوعی خواستهی مردانه است. آقای هان در این مورد میگوید «جوانهای چینی واقعاً از آدمهایی مثل گروه معروف تیاِف بویز توی چین الگو میگیرن و دلشون میخواد شبیه اونا باشن» و همچنین ازعان میکند که استانداردهای میان مردان زردپوست و سیاهپوست متفاوت است.
دیوید کو، خبرنگار سیوهفتسالهی ساکن سئول که پیشتر از تجربهی طاسی خود نوشته بود، در مورد کمیابی مردان طاس در کرهی جنوبی میگوید: «طاسی واقعاً برای کرهایها آزاردهنده است. توی مراسمهای مختلف مردانی که مو دارند اعتماد به نفس بیشتری هم برای حضور در این مراسمها دارند.»
ژورنال بینالمللی مطالعات پوست طی تحقیقی در کره به این نتیجه رسیده است مردانی که با طاسی مواجهاند مسنتر به نظر میرسند و جذابیت کمتری نسبت به ۹۰ درصد دیگری دارند که با طاسی دستبهگریبان نیستند. سال ۲۰۱۸ بود که در کره سازمانی کارمندش را مجبور کرد تا از کلاهگیس استفاده کند و در پی آن نیز کمیسیون ملی حقوق بشر در کره تبعیض مردان طاس را محکوم کرد.
اما ظاهر طاس همواره هم منفی تلقی نمیشود و طی تحقیقات دیگری نیز که در کشورهای غربی صورت گرفته مشخص شده طاسی در مجامعی که رواج بیشتری دارد امری کماهمیتتر جلوه میکند. مثلاً مطالعات دانشگاه پنسیلوانیا نشان داده تصاویر ساختگی از مردان طاس آنها مردانی قدبلندتر، سلطهجوتر و قویتر جلوه میدهد.
سائول ترِجو، کارآفرین چینی، که از سال ۲۰۱۱ در نقاط مختلف آسیا سکونت داشته نیز در زمان تحصیلش در پکن دچار ریزش مو و طاسی شد. او که مردی سیساله است میگوید برایش «کاملاً آشکار» بود که در این شهر نسبت به کشوری همچون آمریکا میزان افراد طاس بسیار پایینتر است. او میگوید «آزاردهنده بود اما سعی کردم اهمیتی به این موضوع ندم.» بنا به گفتهی او مردم این شهر نسبت به آمریکا راحتتر قضاوت میکنند و در مورد افراد طاس نظر میدهند. او در مصاحبهای تلفنی از چین تایپه گفت «مردم خیلی رک توی روت میگن طاس شدی» و همچنین نمونههایی از تجارب شخصیاش در این مورد را هم ذکر کرد. او در ادامهی حرفهایش گفت «معمولاً وقتی آدمها چنین حرفی میزنن لزوماً قصد بدی ندارن، فقط میخوان حرفی زده باشن. برای همین دلیلی برای خشم و عصبانیت نیست، اما به هر حال اتفاقی نیست که به این راحتیها از یاد ببری.»
او در خلال صحبتهایش اشاره میکند که: «خواستم موهامو کامل تیغ بزنم اما دیدم به چهرهام نمیاد» و از بازیگرانی همچون راک (دوین جانسون) و (جیسون استاتهم) نام برد که این مدل کاملاً به چهرهشان مینشیند. او گفت «به نظرم آسیاییها، از جمله خودم، کمی جثهی کوتاهتری دارن و اگر قرار باشه بین کوتاهی و طاسی، و کوتاهی و بدن ورزیده یکیو انتخاب کنم به نظرم دومی خیلی بهتره.»
سائول سال ۲۰۱۸ در شهر بانکوک اقدام به کاشت مو کرد و به گفتهی خودش یکسال پس از آن نیز «تونستم روابط بهتری داشته باشم.»
دکتر دَمکِرن پَتِروَنیش، پزشک معالج سائول، یکی از پیشتازان تحقیق در مورد ریزش مو و طاسی است. او میگوید تعداد مراکز کاشت مو در آسیا «به شدت در حال رشد است» و میزان تعداد افرادی که به کلینیک او مراجعه میکنند «روز به روز بیشتر میشود.» او میگوید سال ۲۰۰۲ «اطلاعاتی را منتشر کردیم که حاکی از افزایش الگوی طاسی میان مردان بود.» او در این مصاحبهی تلفنی موضوع تغذیه را مهمترین عامل این تغییرات دانست. او گفت: «مراجعان بسیاری به من میگفتند ما آسیاییها طاس نمیشویم اما این گفته حقیقت ندارد.»
رویکردهای درمانی
برای طاسی میتوان روشهای درمانی ارزانتر و کمتر تهاجمی هم در نظر گرفت، مثل انواع شامپو و اسپری. همچنین به گزارش روزنامهی مورنیگ پست بیش از ۷۰ درصد مصرفکنندگان این محصولات افرادی هستند که از سال ۱۹۸۰ به بعد به دنیا آمدهاند. داروهایی همچون ماینوکسیدیل و فیناستراید از دههی هشتاد و نود میلادی در آمریکا مورد استقبال قرار گرفت. به گزارش گلوبال مارکت اینسایت، داروی اول که بیشتر با نام تجاری روگِین (Rogaine) شناخته میشود انتظار میرود از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۴ افزایش فروش ۵ درصدی در بازار آسیا داشته باشد.
برای درمان طاسی میتوان به روشهای درمانی طبیعی نیز اشاره کرد. از میان داروهای طب سنتی چینی مثلاً میتوان سبزیجات و گیاهان متفاوتی را نام برد که برای درمان ریزش مو و طاسی کاربرد داشتهاند، گرچه تأثیرگذاریشان همچنان مورد بحث است و حتی یکی از این گیاهان با نام پلیگونیُم (polygonum multiflorum) که با نام فُتی هم شناخته میشود مصرف بیرویهاش ظاهراً موجب هپاتیت خواهد بود.
از سویی دیگر خبرنگاری به نام دِیود کو میگوید در کره گیاهی به نام «دم مارمولک» وجود دارد که با اسم فیش مینت «fish mint» یا کامیلیون «chameleon plant» نیز شناخته میشود از جمله گیاهانی است که مایعی سیاهرنگ را از آنها بهدست میآورند و گفته میشود برای درمان ریزش مو و طاسی مؤثر هستند. او این گیاه را به سفارش مادرزنش مصرف میکرد و میگوید: «هربار که میرفتم حمام بعد از شستن سرم مثل شامپو روی سرم میمالیدم و با نوک انگشت سرمو ماساژ میدادم، بعد با آب سرمو میشستم. اما مدتی گذشت و وقتی دیدم هیچ تأثیری نداره فقط به قصد اینکه ظرفشو تموم کنم هربار بیشتر مصرف میکردم.» او به روشهای دیگر خوددرمانیاش اشاره کرد و میگوید: «همسرم خواست روی سرم به جای اون شیرهی گیاه، نمک دریایی بریزم، همکارم هم که میگفت پدرش دچار ریزش مو و طاسی شده پیشنهاد داد کنجد سیاه به مقدار زیاد بخورم، چون برای پدرش اثر داشته.»
دکتر نورمَن اُرنریش، درماتولوژیست، در تمام دنیا به پدر علم کاشت مو معروف است اما پزشکی ژاپنی به نام شوجوی اوکادا مدعی است در سال ۱۹۳۷ توانسته نخستین عمل کاشت مو را انجام دهد و به خاطر جنگ جهانی دوم تحقیقاتش در این مورد نادیده گرفته شده. با توجه به گسترش ریزش مو و طاسی در آسیا محققان این قاره، خصوصاً محققان ژاپنی و اهل کرهی جنوبی، باری دیگر به صدر برترین محققان این حوزه رسیدهاند. در یکی از تحقیقات مهم ژاپنیها که سال پیش منتشر شده، بهرهمندی از سلولهای بنیادی به کشت سلولهای پیاز مو منجر شد. این محققان پس از این موفقیت توانستند این سلولها را در بدن موشهای آزمایشگاهی بکارند، گرچه محققان با آزمایش و نتیجهی این روش روی انسان فاصلهی بسیاری دارند و همچنین استفاده از سلولهای بنیادین در بسیاری از کشورها هم یا بسیار پرهزینه است و یا غیرقانونی.
اما این پایان کار نیست و روشهای دیگری هم برای درمان ریزش مو و طاسی در آسیا وجود دارد. میکروپیگمِنتِیشِن جمجمه یکی از این روشهاست. در این روش هزاران نقطهی ریز روی سر بیمار خالکوبی میشود و ظاهری از مو میسازد. یکی دیگر از تحقیقات کرهایها که در ژورنال بینالمللی مطالعات پوست منتشر شده میکروپیگمنتیشن را با عنوان «یکی از تأثیرگذارترین روشهای درمان طاسی» یاد میکند. در این گزارش نوشته شده در میان جامعهی آماری هشتادنفری، از هر ۵ نفر ۴.۸ نفر این روش را بسیار مؤثر میدانستند.
قیاس طاسی با تثلیث چینی
در نهایت میتوان گفت ریزش مو و طاسی مسألهای چالشبرانگیز در آسیاست. روش درمانی میکروپیگمنتیشن مستلزم این است که فرد همواره موهایش را کامل بتراشد. از سویی دیگر نیز آنگونه که آقای کو میگوید: «این موضوعو نوعی کلیشهی فرهنگی در آسیاست که طاسی برابر با عضویت در گروههای گانگستری محسوب میشه» گرچه این نوع قضاوتها مربوط به سالیان دور در آسیاست. او میگوید: «خیلی سال پیش وقتی میدیدم مردهای جوون موهاشونو میتراشن بزرگترها بدجوری بهشون خرده میگرفتن و از این کار اونا خوششون نمیاومد». او میگوید طاسی به چشم بزرگترها نشانی از شرارت و «مشکل با جامعه» محسوب میشد، «اما حالا این نوع رفتارها دیگر منسوخ شده ولی هنوز هم دید منفی به به مردان طاس وجود داره.»
اریک بات که مدل است و در صنعت مد در هنگکنگ فعالیت میکند میگوید «مشتریها هنوز هم دنبال پسرهای بانمک میگردن، دقیقاً شبیه مردهایی که توی سریالها میبینید، با موی بلند و چهرهی دلنشین.» اما آنطور که مدیران مدلینگ قضیه را میبینند ظاهراً مد خیابانی آرام و آهسته سر طاس مردان را میپذیرد. اریک در این مصاحبهی تلفنی گفت: «چندین نسل مردان طاس آسیایی نوعی گانگستر محسوب میشد و اگر قرار بود وارد گنگ بشی و یا بندازنت زندان باید حتماً موهاتو میتراشیدی. اما حالا افرادی که بعد از دههی ۹۰ به دنیا اومدن دوست دارن با سر طاس توی خیابونها ظاهر بشن.»
آقای کو میگوید حتی در صنعت موسیقی کره که مدتها از کلاهگیس استفاده میشد اکنون آرام و آهسته سر طاس مردان نیز مورد پذیرش قرار گرفته و در این مورد نیز افراد معروفی را مثال میزند که سری طاس دارند، مثلاً هونگ سئوک-چئون که رستوراندار است، گیل که رپر است و کیم کوانگ کیو که هنرپیشه است. او در مصاحبهاش گفته: «اگر کرهایها بیشتر مشکل ریزش مو و طاسی داشتن و تعداد مردان طاس بیشتر بود در این صورت کسی که با سر طاس وارد جامعه میشد احساس نمیکرد این مشکل فقط مشکل اوست.»
اولین تصویر مطلب عکس فانگ لیجون، هنرمند چینی، است که جلوی یکی از تابلوهای نقاشیاش ایستاده. او از دههی ۹۰ میلادی معمولاً در آثارش از سرهای طاس استفاده میکرد. او مردان طاس را سمبل سرخوردگی و شرارت در چین مدرن میداند.
دیگر مطالب خواندنی:
چند ترفند ساده برای جدا کردن آدامس از مو
کمبود خواب دقیقاً چه بلایی سر پوست می آورد؟
چند اشتباه رایج در شستشوی موها که اغلب ما مرتکب می شویم
ریسک ابتلا به موارد شدیدتر ویروس کرونا در مردان طاس بیشتر است
علت چرب شدن موی سر چیست و چطور می توان جلویش را گرفت؟
با بهترین کرم های ضد آفتاب برای انواع پوست ها آشنا شوید
درمان ریزش مو با استفاده از معجزه ای به نام سیر
چه جالب. فکر میکردم تنها ما دچارشیم. من تو ۱۹ سالگی جلو سرم کاملا خالی شد. وقتیم میگم کاملا خالی شد یعنی شبیه پوست کف دستم شد. یکی از دوستام همینطوری شد تو حول و هوش ۱۹ سالگی. یکی از همکارام تو ۲۵ سالگی همین شد.
یکی از دوستام ۲۵ سالش نیستا اما کاملا کجل شده.
یکی از برادرم مثل من شده
یکی از پسرای داییم کچل شده کامل
یکی دیگه از پسرای فامیل وسط سرش کچل شده
نه من نه اینا هیچکدوم به ۳۰ سالگی نرسیدیم اینطوری کچل شدیم.