انتقاد از بودجه‌های میلیاردی بنیادها و نهادهای خاص در لایحه بودجه ۱۴۰۰

بودجه ۱۴۰۰ کل کشور در واقع آخرین لایحه بودجه دولت حسن روحانی و آخرین لایحه بودجه دولت ها در قرن چهاردهم هجری شمسی است. قرنی پر تلاطم و پر فراز و نشیب که ایران و ایرانی را وارد مرحله جدیدی از حیات کرده است.

بودجه ۱۴۰۰ در واقع مسیر درآمد و هزینه کرد دولت پس از روحانی را از مرداد ۱۴۰۰ شمسی مشخص می کند. هر کس برنده انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ شمسی شود، باید دخل و خرج خود را این بودجه که در مجلس، مورد واکاوی قرار میگیرد و پس از تایید شورای نگهبان، ابلاغ می شود، برنامه ریزی کند. در بودجه سال ۱۴۰۰، نفت هر بشکه ۴۰ دلار و قیمت دلار آمریکا نیز ۱۱۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده است.

خبری از ارز ۴۲۰۰ تومانی جهانگیری نیست و دولت در سال تحریمی ۲۰۲۱ در نظر گرفته که روزی ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد! بودجه برخی از نهادهای دولتی و غیر دولتی که دولت به آن ها کمک می کند نیز در زیر ذره بین منتقدان دولت و نظام بودجه ریزی کشور قرار گرفته است.

مثل بودجه بنیاد سعدی، مثل بودجه ۸.۵ میلیارد تومانی بنیاد حاج قاسم سلیمانی، مثل بودجه چند هزار میلیارد تومانی نهاد عریض و طویلی چون صدا و سیما و دیگر نهادهایی که به زعم بعضی ها، در روزگار کمبود امکانات مالی و درآمدی دولت، چنین بذل و بخشش هایی، اولویت ندارد.

متاسفانه از بودجه های پیشنهادی در سال ۱۴۰۰، سهم کتاب و نشر و کتابخوانی در کشوری که قریب به ۱۰ میلیون کم سواد یا بیسواد مطلق دارد و یکی از کتاب نخوان ترین ملت های آسیا است، فقط ۱۱۸ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. بودجه ای کمتر از درآمد یکی سالانه یکی از شرکت های فناوری اطلاعات بورس ایران!

دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، برای فرهنگستان زبان و ادب فارسی که زیر نظر غلامعلی حداد عادل (مشاور فرهنگی رهبر انقلاب و رئیس سابق مجلس ) اداره می شود، حدود ۴۶ میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته است.

این میزان در سال ۱۳۹۹، قریب به ۲۸ میلیارد تومان بود. منتقدان معتقدند که گر چه صیانت از زبان پارسی اهمیت فراوان دارد، اما کارکردها و نقش آفرینی فرهنگستان در توسعه ادب پارسی و فرهنگ ایران زمین در سال های اخیر، کافی نبوده است و چنین بودجه ای، بهتر بود به دیگر نهادها اختصاص می یافت.

حدادعادل هر سال درباره بودجه جنجالی این فرهنگستان، واکنش هایی نشان داده است. توییت هایی که هنوز منتقدان را قانع نکرده است.

از دیگر بودجه های جنجالی، بودجه ای است که دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰ کل کشور برای موسسه نشر آثار حضرت امام خمینی در نظر گرفه است. بودجه ۳۴ میلیارد تومانی. بودجه ای که دولت برای کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرحوم مرعشی نجفی در استان قم در نظر گرفته است نیز یکی از نقطه های انتقادی منتقدان بوده است. بودجه این کتابخانه حدود ۸ میلیارد تومان است.

بودجه بنیاد دائره المعارف اسلامی نیز ۱۴ میلیارد تومان تعیین شده است که باید دید، مجلس در سال سخت تحریمی ۱۴۰۰ که دولت را الزام کرده از پروتکل الحاقی خارج شود، آیا با این بودجه ها موافقت می کند یا خیر. بنیاد سعدی نیز از دیگر بنیادهای حوزه فرهنگ و زبان پارسی است که بی ارتباط با فرهنگستان زبان و ادب پارسی نیست.

دولت برای این بنیاد در لایجه سال ۱۴۰۰، قریب به ۲۰ میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته است. بودجه پیشنهادی کتابخانه های عمومی کشور نیز ۲/۸۱۹/۳۸۰ میلیون ریال و بودجه پیشنهادی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز ۱/۸۵۸/۸۰۰ میلیون ریال می باشد.

در حالی شاهد اختصاص بودجه های میلیاردی به نهادهای خاص در بودجه سال ۱۴۰۰ هستیم که بودجه بخش های عمرانی برای تکمیل پروژه های مهم، کافی نیست. مثلا دولت در بودجه سال ۱۴۰۰، فقط ۵۰۰۰ میلیارد تومان برای مسکن مهر اختصاص داده است که فاصله بسیار زیادی با واقعیت های این مجموعه برای خانه دار شدن متقاضیان دارد.

ایرج رهبر، دبیر انجمن انبوه سازان کشور در واکنش به بودجه ۱۴۰۰ برای مسکن مهر گفته که معتقدم بودجه ۵ هزار و۵۰۰ میلیارد تومانی در نظر گرفته شده در لایحه ۱۴۰۰ برای بخش مسکن و بافت فرسوده و تکمیل مسکن مهر کافی نیست. در طول ساخت مسکن مهر به ویژه در ۱۰ سال گذشته، ۱۰۵ هزار میلیارد تومان بودجه تخصیص یافت، اما باز هم کافی نبود.

در لایحه بودجه ۱۴۰۰ مجموع اعتبارات سازمان حج و زیارت برای سال آینده رقمی بالغ بر ۱۲۲.۰۰۰ میلیون ریال تعیین شده است که در مقایسه با بودجه سال ۱۳۹۹ حدود ۶۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. بودجه این سازمان برای سال ۹۹ بالغ بر ۶۸.۰۰۰ میلیون ریال بود.

بودجه عجیب سرخابی ها!

میزان درآمد و هزینه پرسپولیس و استقلال در سال ۱۴۰۰  هم که احتمالا خصوصی سازی شوند، بحث های زیادی در پی داشته است. دارایی های جاری استقلال؛ فقط ۲۰ میلیون تومان اعلام شده است.  براساس برآورد صورت گرفته از سوی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰، میزان درآمدهای پرسپولیس معادل ۹۵ میلیارد تومان و هزینه‌های این شرکت معادل ۹۴ میلیارد و ۸۵۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان لحاظ شده است.

در بخش دارایی‌های جاری میزان ذخایر و اندوخته‌ها معادل ۱۷۷ میلیون تومان و سایر دارایی‌های جاری ۷۲۳ میلیون تومان اعلام شده است.  همچنین میزان درآمدهای استقلال معادل ۶۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان و هزینه‌های این شرکت معادل ۶۹ میلیارد و ۴۹۸ میلیون تومان لحاظ شده است.  در بخش دارایی‌های جاری میزان ذخایر و اندوخته‌ها معادل ۲۰ میلیون و سایر دارایی های جاری صفر اعلام شده است.

سهم فرهنگ در بودجه ۱۴۰۰ کل کشور

بودجه ای که دولت در سال ۱۴۰۰ قصد دارد برای توسعه فرهنگ و هنر در ایران اختصاص دهد، اعداد زیر را نشان می دهد. رقم هایی که به نسبت هزینه ها، کافی نیست و نشان می دهد که هنوز توسعه فرهنگ در ایران و نقش آن در بودجه کل کشور، چندان با واقعیت ها هم خوانی ندارد.

• مبلغ ۱۴۰,۰۰۰ میلیون ریال برای حمایت از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
• مبلغ ۱۴۰,۰۰۰ میلیون ریال برای کمک به برگزاری مراسم، جشنواره‌ها، نشست‌ها، هفته کتاب و مسابقات کتاب و کتاب‌خوانی
• مبلغ  ۴۵,۸۱۰ میلیون ریال برای توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی با اولویت مناطق کمتر توسعه‌یافته
• مبلغ ۲۵,۰۰۰ میلیون ریال برای حمایت از حضور بین‌المللی نویسندگان
• مبلغ ۳۰,۸۹۰ میلیون ریال برای حمایت از تبلیغ و اطلاع‌رسانی کتاب (عنوان کتاب)
• مبلغ ۵۰,۰۰۰ میلیون ریال برای نظارت بر موسسات انتشاراتی
• مبلغ  ۱۱۰,۰۰۰ میلیون ریال برای بررسی کتاب (میلیون صفحه)
• مبلغ ۳۵,۰۰۰ میلیون ریال برای حمایت و ساماندهی انجمن‌های ادبی و فرهنگی
• مبلغ ۵۰,۰۰۰ میلیون ریال برای برنامه‌ریزی در حوزه نشر و کتاب
• مبلغ  ۸۰,۰۰۰ میلیون ریال برای کمک به برگزاری نمایشگاه‌ استانی کتاب
• مبلغ ۵۰۰,۰۰۰ میلیون ریال برای کمک به خرید کتاب برای تقویت کتابخانه‌ها و موسسات فرهنگی و پژوهشی غیردولتی
• مبلغ ۱۶۰,۰۰۰ میلیون ریال برای کمک به شبکه توزیع کتاب
• مبلغ ۹۰۰۰۰ میلیون ریال برای تخفیف در بهای کتاب در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران
• مبلغ ۶۶۰,۰۰۰ میلیون ریال برای کمک به خرید کتاب توسط دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب از طریق انتشار کارت اعتباری.

بخشی از بودجه ۱۴۰۰ برای فعالیتهای تبلیغات فرهنگی اسلامی و…

?سازمان بسیج ۲۱۰۰ میلیارد تومان
?مرکز خدمات حوزه های علمیه ۱۰۰۰ میلیارد تومان
?شورای عالی حوزه های علمیه ۶۵۱ میلیارد تومان
?جامعه المصطفی العالمیه ۴۶۵ میلیارد تومان
?حق بیمه طلاب ۴۰۰ میلیارد تومان
?سازمان تبلیغات اسلامی ۳۶۱ میلیارد تومان
?سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ۳۳۰ میلیارد تومان
?شورای سیاست گذاری حوزه های علمیه خواهران ۳۲۵ میلیارد تومان
?دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ۲۰۵ میلیارد تومان
?حمایت از مدارس علوم دینی اهل سنت ۱۸۵ میلیارد تومان
?حمایت از فعالیتهای فرهنگی دینی استانها ۱۶۴.۴ میلیارد تومان
?شورای برنامه ریزی مدیریت حوزه های علمیه خراسان ۱۴۷ میلیارد تومان
?حمایت از فعالیتهای فرهنگی در مساجد ۱۳۰ میلیارد تومان
?سازمان اوقاف و امور خیریه ۷۶ میلیارد تومان
?شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ۷۵ میلیارد تومان
?کمک به نهادهای آموزشی و فرهنگی ۶۰ میلیارد تومان
?برنامه حمایت از فعالیتهای فرهنگی و دینی خارج از کشور ۵۸.۵ میلیارد تومان
?مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی ۴۳.۴ میلیارد تومان
?موسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی ۴۱.۸ میلیارد تومان
?رسیدگی به امور مساجد ۴۰.۲ میلیارد تومان
?ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر ۳۵.۴ میلیارد تومان
?شورای سیاست گذاری ائمه جمعه ۳۵.۳ میلیارد تومان
?موسسه نشر آثار امام ۳۴.۵ میلیارد تومان
?پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ۲۸.۳ میلیارد تومان
?موسسه آموزشی و پژوهشی آیت الله خمینی ۲۳.۵ میلیارد تومان
?برنامه پژوهش های کاربردی خواهران ۲۳.۵ میلیارد تومان
?ستاد اقامه نماز ۲۱ میلیارد تومان
?حرم آیت الله خمینی ۱۸.۲ میلیارد تومان
?بنیاد ایران شناسی(محمد خامنه ای و حداد عادل و حاج مخبردزفولی و…) ۱۴.۸ میلیارد تومان

باید منتظر ماند تا ببینیم دست پخت مجلس انقلابی برای لایحه بودجه جنجالی سال ۱۴۰۰ چیست تا با مشخص شدن دخل و خرج دولت در سال آینده، شرکت های بورسی و غیر بورسی کشور نیز که فروشنده کالا و خدمات به نهاد بزرگی چون دولت هستند، تکلیف خود را بدانند. به خصوص قیمت نفت و ارز و عوارض در بخش معدن و صنایع پایین دستی و بالادستی (از پتروشیمی تا کامیودیتی ها) که تاثیر زیادی در درآمد شرکت های تولیدی و خدماتی کشور دارد.

• حتما بخوانید: افزایش سرمایه شرکت های بورسی تا اسفند ۱۳۹۹