باریستا کیست؛ به مناسبت روز جهانی باریستا

محمد سرپناه سه شنبه، ۱۲ اسفند ۱۳۹۹

روزی گذشته مصادف بود با یکم مارس و روز جهانی باریستا؛ کلمه ای که این روزها بسیار پر استفاده شده است. اما باریستا کیست؟ خیلی ساده است، به کسی‌ که قهوه سرو می کند و معمولا در کافه یا کافی‌شاپ کار می کند، باریستا می‌گویند. اما آیا به هر کسی که می‌تواند یک فنجان قهوه درست کند می‌توان گفت باریستا؟ خیر. باریستا یک متخصص و خبره در ساخت قهوه است. کسی که تمام رمز و راز راجع به دم کردن قهوه را می داند.

طبق تعریفی که از این کلمه آمده، باریستا کسی است که اسپرسو یا انواع قهوه‌های دیگر را ساخته و سرو می‌کند. اما در واقع داستان کمی پیچیده‌تر است. چون دم کردن قهوه به آن سادگی که بنظر می‌رسد نیست. عوامل متعددی در خوش طعم و عطر شدن قهوه دخیل هستند که یک باریستا باید بداند چه کارهایی را انجام دهد و از چه کارهایی بپرهیزد. برای مثال مقدار مصرف قهوه، شکر و میزان آب و دما را همیشه باید کنترل کند. کار باریستا قطع به یقین می تواند یک هنر به حساب بیاید چون ساخت بهترین قهوه‌ها به مطالعه و تمرین بسیار زیاد نیاز دارد. اساسا باریستا باید از نحوه عملکرد دستگاه قهوه ساز خبر داشته باشد و بداند که چطور می‌توان به یک قهوه ایده‌آل دست یافت. البته دانش باریستا فقط محدود به قهوه و مشتقات آن نمی‌شود و ممکن است با ساخت و دم کردن سایر نوشیدنی‌های داغ مثل چای هم آشنا باشد.

فرهنگ نوشیدن قهوه از قرن ۱۹ کم کم شکل گرفت. سپس تقاضا برای قهوه‌های بهتر بالا رفت و این باعث پیدایش متخصصین ساخت و شناخت قهوه در دنیا شد. با اینحال مفهوم باریستا در قرن ۲۰ بود که در دنیا جا افتاد. هنگامی که دستگاه‌های اسپرسو ساز به بازار آمد و در دسترس عموم مردم قرار گرفت. امروزه آموزشگاه‌های تخصصی زیادی داریم که نحوه دم کردن قهوه به طور حرفه‌ای را به علاقمندان می‌آموزند که درگذشته این‌ها رواج نداشتند. در گذشته باریستاها خودشان به یادگیری بهترین روش دم کردن قهوه می‌پرداختند. بیشتر باریستاها را مردها تشکیل می‌دهند اما طی سال‌های اخیر شمار زیادی از بانوان نیز به این کار علاقمند و وارد بازارکار شده‌اند.

باریستاها باید تمام انگیزه خود را به کار بگیرند تا اسپرسو خوش طعمی را بسازند. با شیر، فوم‌های هنرمندانه‌‌ای ساخته و انواع جدیدی از قهوه‌ها را خلق کنند. به این کار که باریستا روی قهوه با فوم شیر اشکال زیبا و هنرمندانه می‌سازد، هنر لاته می‌گویند. هنر لاته نیز امروزه بسیار پرطرفدار شده است.