زینب کوبولد ، با نام اول و اصلی بانو ایولین موری یا Lady Evelyn Murray ، یک خانم روزنامه نگار، جهانگرد و اشراف زاده اسکاتلندی بود که به دلیل گرویدنش به اسلام در دوره ویکتوریا شهرت داشت.
در این مطلب روزیاتو، شما را با زینب کوبولد آشنا خواهیم کرد؛ کسی که گمان می رود اولین زن مسلمان بریتانیایی‌الاصلی باشد که برای حج به مکه رفته و اکنون آرامگاه او زیارتگاه نوکیشان زیادی است. او زنی بسیار قدرتمند بود که هرگز اجازه نداد به دلیل زن بودنش، او را در حاشیه قرار بدهند.
تولد و ازدواج
زینب کوبولد در سال ۱۷ ژوئیه ۱۸۶۷ در ادینبورگ به دنیا آمد. او بزرگترین دختر چارلز آدولفوس موری، هفتمین ارل دانمور و لیدی گرترود کوک، دختر کنت دوم لستر بود.
زینب در ۲۳ آوریل ۱۸۹۱ با جان دوپوی کوبولد در کلیسای تمام مقدسین قاهره، مصر ازدواج کرد. پس از یک مهمانی در ماه می ۱۸۹۱، در خانه خانواده کابولد هالیولز، ایپسویچ، در آنجا ساکن شدند.
این زوج بین سال‌های ۱۸۹۳ و ۱۹۰۰ صاحب سه فرزند شدند: وینیفرد ایولین (۱۸۹۲-۱۹۶۵)، ایوان کوبولد (۱۸۹۷-۱۹۴۴)، و پاملا کوبولد (۱۹۰۰-۱۹۳۲). اما در سال ۱۹۲۲ از شوهرش جدا شد. پس از آن، او در لندن و در املاک گلنکارون زندگی کرد.
دوران کودکی زینب کوبولد
زینب کوبولد بیشتر دوران کودکی خود را در الجزیره و قاهره در جمع دایه های مسلمان گذراند. او از دوران جوانی خود را مسلمان می‌دانست، علیرغم اینکه رسماً اعتقاداتش را اعلام نکرده بود تا اینکه با پاپ ملاقات کرد. او زمستان های کودکی خود را در شمال آفریقا گذراند؛ جایی که شیفتگی او به اسلام گسترش یافت.
گرویدن به اسلام
زینب در سال ۱۹۱۵ مسلمان شدن خود را با نام عربی زینب تأیید کرد. وی خاطرنشان کرد که او اسلام را «حساب شده‌ترین دین برای حل بسیاری از مشکلات گیج کننده جهان و به ارمغان آوردن صلح و شادی برای بشریت» می داند.
زیارت مکه
او پس از مرگ شوهر سابقش در سال ۱۹۲۹، شروع به برنامه ریزی برای سفر زیارتی یا حج خود به مکه کرد. او با حافظ وهبه، سفیر پادشاهی حجاز و نجد در بریتانیا، تماس گرفت و او نیز به نوبه خود نامه ای برای شاه عبدالعزیز فرستاد.
ایولین در سال ۱۹۳۳ در سن ۶۵ سالگی به مقام مشهوری دست یافت؛ زیرا او اولین زن مسلمانی بود که در انگلستان متولد شده بود و زیارت مکه را انجام می داد. در سال ۱۹۳۴، گزارش شخصی از سفر او با عنوان زیارت مکه (Pilgrimage to Mecca) منتشر شد. گزیده ای از آثار او در کتاب هزار راه مکه ( One Thousand Roads to Mecca) نوشته مایکل وولف وجود دارد.
او با یکی از دوستانش از ایتالیا دیدن کرد و به دیدار پاپ رفت. پاپ از او پرسید آیا کاتولیک هستی یا نه. با اینکه سالها هرگز به اسلام فکر نکرده بود، در پاسخ گفت که مسلمان هستم. پس از آن تصمیم گرفت بیشتر درباره اسلام بخواند و در نهایت مسلمان شد.
او در سال ۱۹۳۳ برای اولین بار برای ادای حج به سفر رفت. چون قبل از او هم اروپاییانی بودند که به عربستان سفر کرده بودند و مسلمان نبودند. آنها به مکه نفوذ کردند و در بازگشت به اروپا ماجرای جسورانه خود را در ادای حج به عنوان یک غیر مسلمان نوشتند. به همین دلیل برای اروپایی‌ها محدودیت‌هایی وجود داشت، اما لیدی ایولین که نام زینب را برگزیده بود، اجازه انجام مراسم حج را دریافت کرد.
دفتر خاطرات
زینب کوبولد تجربه زیارت کعبه و اولین باری که کعبه و طواف را دید در دفتر خاطراتش این طور نوشته است:
«ما بر روی سنگ مرمر صاف به سمت عتبات عالیات، خانه خدا، حرکت می کنیم، مکعب سیاه بزرگی که با عظمتی ساده برافراشته شده است، هدفی که میلیون ها نفر برای آن جان خود را از دست داده اند و میلیون ها نفر دیگر با دیدن آن بهشت را یافته اند… طواف به قول شاعر، نماد عاشقی است که دور خانه معشوقش می چرخد، خود را کاملاً تسلیم می کند و تمام علایقش را فدای معشوق می کند. با این روحیه تسلیم است که زائر «طواف» می کند.»
کتاب زیارت مکه او در سال ۱۹۳۴ اولین گزارش حج یک زن اسکاتلندی است و دفتر خاطرات او نیز قدیمی‌ترین گزارش سفر در طول حج است؛ زمانی که او با ماشین از منا به عرفات رفت. زینب در تمام زندگی خود به طور گسترده سفر کرد و همچنین کتاب دیگری به نام کنیا: سرزمین توهم (Kenya: Land of Illusion) نوشت.
در طول جنگ‌های جهانی، مسلمانانی که برای بریتانیا می‌جنگیدند، نماز عید خود را در مسجد ووکینگ (مسجد شاه جهان که دومین مسجد مسلمانان انگلستان) می‌گذراندند و می‌خواندند. او در میان برخی از اشراف در تصویر نمادین نماز عید در این مسجد دیده شد.
زینب به زبان عربی مسلط بود و ادعا می کرد که در تمام عمرش مسلمان بوده و هیچ لحظه ای وجود نداشته است که او را تبدیل به مسلمان کند.
مرگ
لیدی ایولین یا زینب کوبولد در سال ۱۹۶۳ درگذشت و همانطور که خود تصریح کرد در دامنه تپه ای دور افتاده در املاک گلنکارون خود در وستر راس به خاک سپرده شد.
در اسکاتلند مسلمانی وجود نداشت که جنازه او را به روش اسلامی دفن کند. بنابراین ، با مسجد ووکینگ تماس گرفتند و امام برای انجام جنازه خود در برف سوار شد، زیرا او شرط کرده بود که می خواهد روی تپه ای در ملک خود رو به مکه با کلمات زیر روی سنگ قبر دفن شود:
«اللّه نور السموات و الارض»
در سال ۲۰۲۲، گروهی از زائران بنیاد Convert Islam، یک سازمان بریتانیایی برای نوکیشان به اسلام، قبر او را در گلن کارون زیارت کردند. رمان احضار پرنده (Bird Summons) ۲۰۱۹ نوشته لیلا ابولعلا (نویسنده سودانی) سفر زیارتی سه زن مسلمان را در جستجوی قبر زینب کابولد شرح می دهد.
کاش مینوشتید جز مسلمان بودن چه دستاوردی داشته.