چه کسی رییس جمهور آینده ترکیه می شود؟ نظرسنجی ها چه می گویند؟

تا دو ماه دیگر شاهد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه خواهیم بود که از مهم ترین انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ این کشور به شمار می آید. رجب طیب اردوغان بعد از ۲۰ سال حضور در قدرت و افزایش فزاینده قدرت و کنترلش بر ترکیه، اکنون با چالش سختی برای یک دوره ریاست جمهوری دیگر مواجه است. نظرسنجی های جدید نشان می دهند که کاندیدای ریاست جمهوری گروه های مخالف، کمال قلیچدار اوغلو با بیش از ۱۰ درصد نسبت به اردوغان پیشتاز است، در حالی که بسیار انتخابات ۱۴ می (۲۴ اردیبهشت) را سرنوشت سازترین انتخابات تاریخ ترکیه می دانند.

همچنین نظرسنجی ها نشان می دهند که بلوک مخالفان که اتحاد ملت نام گرفته است، در انتخابات پارلمان نیز پیشتاز است و دستکم ۶ درصد از حزب آک پارتی و متحدانش پیشی گرفته است، در حالی که حزب دموکراتیک خلق کردها نیز همچنان براحتی بالای ۱۰ درصد آرا را کسب کرده و می تواند در مجلس حضور داشته باشد. بدنبال کاهش محبوبیت اردوغان پس از سیاست های تندروانه، کاهش آزادی ها در این کشور سکولار، افزایش هزینه زندگی و تورم، او با بزرگ ترین چالش خود در ۲۰ سال حکمرانی بر ترکیه مواجه است.

قربانیان زلزله یک ماه پیش در مناطق تحت نفوذ حزب عدالت و توسعه اردوغان نیز در حال بازنگری خود نسبت به وفاداری به وی هستند. انتخابات ریاست جمهوری پیش روی ترکیه نه تنها مشخص می کند که چه کسی هدایت کشور را بر عهده خواهد داشت بلکه چگونگی رهبری و حکمرانی را نیز تعیین خواهد کرد، جایی که اقتصاد مهم ترین نقش را دارد و اینکه این کشور چه نقشی می تواند در کاهش تنش در اوکراین و خاورمیانه داشته باشد.

وولفانگو پیکولی، مشاور ریسک سیاسی در موسسه Teneo می گوید که اتحاد مخالفان اردوغان باید شرایط کنونی یک جبهه متحد را حفظ کرده و برنامه ای برای حفظ شتاب کنونی اش نسبت به جلب کردن توجه رأی دهندگان را ادامه دهد تا به روزهای انتخابات برسد. وی در این باره می گوید: «تنها سرزنش اردوغان به خاطر همه چیز هایی که در ترکیه بد پیش می رود کارگر نخواهد بود. انتخابات پیشین نشان داده که اردوغان یک متخصص کارزار برجسته است اما صحبت های اخیر نشان داده که وی جذابیت مشهورش و توانایی اش در ارتباط برقرار کردن با رأی دهندگان را از دست داده است».

بر اساس نظرسنجی که نتایج آن توسط آکسوی ریسرچ در شنبه گذشته منتشر شد، قلیچداراوغلو که کاندیدای متحدان مخالف اردوغان است، با ۵۵.۶ درصد حمایت در مقابل ۴۴.۴ درصد از اردوغان پیشی گرفته است. این نظرسنجی نشان می دهد که بلوک مخالفان ۴۴.۱ درصد از آرا را کسب کرده و حزب کردها نیز ۱۰.۳ درصد آرا را بدست می آورد. حزب اردوغان و متحدانش روی هم تنها ۳۸.۲ درصد آرا را کسب می کنند.

نظرسنجی دیگری که از ۶ تا ۷ مارس توسط موسسه تحقیقاتی آلف انجام شده، نشان می دهد که قلیچداراوغلو ۵۵.۱ درصد آرا و اردوغان ۴۴.۹ درصد آرا را به خود اختصاص می دهند. حزب جمهوری خلق متعلق به قلیچداراوغلو با ۳۱.۸ درصد آرا محبوب ترین حزب اعلام شده در حالی که حزب اردوغان ۳۱ درصد آرا را کسب کرده است. بلوک جمعی مخالفان اردوغان نیز در این نظرسنجی ۴۳.۵ درصد آرا را کسب کرده بودند در حالی که حزب دموکراتیک خلق کردها ۱۱.۳ درصد آرا را به خود اختصاص داده بود. حزب اردوغان و متحدانش نیز ۳۷.۵ درصد آرا را کسب کرده بودند.

نظرسنجی های دیگر نیز نتایج مشابهی را نشان می دهند که همگی به کاهش محبوبیت اردوغان و احتمال شکست او در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در کمتر از دو ماه آینده اشاره دارند. زلزله های اخیر ترکیه نیز تاثیر چندانی بر افزایش محبوبیت حزب اردوغان نداشته است. در نظرسنجی صورت گرفته توسط متروپول، ۳۴.۴ درصد از مردم دولت را مسئول تلفات و ویرانی ها دانسته و ۲۶.۹ درصد نیز پیمانکاران را مقصر اعلام کرده اند. مقصر سوم شهرداری ها اعلام شده اند که ۱۵.۴ درصد از آرا را به خود اختصاص داده و ۱۲.۹ درصد نیز همه این سه ارگان را مقصر دانسته اند.

کارشناسان می گویند که اتحاد مخالفان بسیار متنوع بوده و هر کدام از شخصیت های اصلی این احزاب در میانبخش خاصی از مردم ترکیه محبوبیت دارد. در این شرایط خاص، دلایل بیشتری وجود دارد که انتظار داشت مخالفان اردوغان پیروز انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ترکیه باشند و در ۲۰ سال اخیر، مخالفان هرگز تا به این اندازه به شکست دادن اردوغان نزدیک نشده اند.