شاید شما نیز از خود پرسیده باشید که وقتی به درختی یا گیاهی آسیبی وارد می شود، آیا آن گیاه مانند حیوانات واکنش نشان می دهد و درد را حس می کند یا نه. بله به گفته رولد دال، وقتی به یک گیاه صدمه بزنید، جیغ می زند اما نه به همان شیوه ای که ما جیغ می زنیم. گیاهان نوعی صدایی شبیه کلیک یا منفجر شدن در فرکانس های التراسونیک خارج از برد شنوایی انسان تولید می کنند که هنگام وارد شدن استرس به گیاه بلندتر می شوند. به گفته دانشمندان، این افزایش صدا می تواند یکی از روش های تعامل گیاهان با یکدیگر و اطلاع رسانی در مورد استرس و ناراحتی شان از دنیای اطراف باشد.
لیلاچ هادانی از دانشگاه تل آویو در این باره می گوید: «حتی در ساکت ترین زمین ها نیز صداهایی وجود دارد که ما نمی شنویم و آن صداها اطلاعاتی را منتقل می کنند. جانورانی وجود دارند که این صداها را می شنوند، پس این احتمال وجود دارد که تعاملات آکوستیک در جریان باشد. گیاهان مدام با حشرات و دیگر حیوانات تعامل دارند و بسیاری از این ارگانیسم ها از صدا برای ارتباط استفاده می کنند، از این رو برای گیاهان مناسب نیست که اصلاً از صدا استفاده نکنند».
گیاهان تحت فشار منفعل نیستند، درست برخلاف آن چیزی که بسیاری از ما فکر می کنیم. آن ها تغییرات قابل توجهی را متحمل می شوند، که یکی از آشکارترین آن ها برای ما انسان ها، آزاد کردن بو و عطرهای بسیار قوی است. آن ها همچنین می توانند رنگ و شکلشان را تغییر دهند. این تغییرات می توانند هشدار خطر به دیگر گیاهان مجاور باشد که در واکنش به این هشدار، مکانیزم های دفاعی شانرا تقویت کرده یا جانوران را برای از بین بردن آفت هایی که به آن ها آسیب می زنند، به خود جلب می کنند.
چند سال پیش، هادانی و همکارانش دریافتند که گیاهان می توانند صدا را شناسایی کنند. سوال منطقی بعدی این بود که آیا گیاهان می توانند صدا را تولید نیز بکنند یا خیر؟ برای پیدا کردن پاسخ، آن ها در شرایط مختلفی شروع به ضبط صدای گیاهان گوجه فرنگی و تنباکو کردند. در ابتدا، آن ها گیاهان را بدون ایجاد استرس مورد آزمایش قرار دادند تا پایه ای برای صدای تولیدی آن ها بدست بیاورند. سپس صدای گیاهانی که آب کافی دریافت نمی کردند و گیاهان که ساقه شان بریده شده بود را ضبط کردند. این ضبط صداها در ابتدا در سالن های آکوستیک عایق در برابر صدا ضبط شدند و سپس هادانی و همکارانش به دنبال محیط طبیعی گلخانه ها رفتند. آن ها در ادامه یک الگوریتم را طراحی کردند تا بین صدای تولید شده توسط گیاهان بدون دریافت استرس، گیاهان بریده شده و گیاهان دارای کمبود آب تمایز قایل شوند.
صداهای تولید شده شبیه کلیک کردن یا منفجر شدن هستند، در فرکانس هایی بسیار بالا که انسان نمی تواند آن ها را بشنود و تنها در شعاع یک متری قابل شنیدن هستند. گیاهانی که استرسی به آن ها وارد نمی شود هرگز صدایی اینچنینی تولید نمی کنند. در مقایسه، گیاهانی که استرس دریافت می کنند بسیار پرسروصداتر بوده و به طور متوسط ساعتی ۴۰ صدای شبه کلیک تولید می کنند در حالی که تعداد کلیک های تولید شده بسته به گونه گیاه متفاوت است. گیاهانی که دچار کمبود آب بودند سروصدای قابل توجهی تولید می کردند. آن ها مدت ها قبل از این که نشانه های واضح کمبود آب را به نمایش بگذارند شروع به جیغ زدن کردند و هر چه می گذشت این سروصدا بیشتر می شد تا اینکه گیاه پژمرده شده و رفته رفته خاموش می شد. دانشمندان در گیاهان دیگر نیز الگوهای مشابهی را پیدا کردند؛ از انگور و کاکتوس و گندم گرفته تا ذرت و بسیاری گیاهان دیگر.
بدون نظر