بخش‌هایی از طومار معروف هرکولانیوم توسط هوش مصنوعی رمزگشایی شده است؛ پاپیروسی که ۲ هزار سال پیش درنتیجه‌ی فوران آتشفشان وزوو تقریباً «جزغاله» و مدفون شده بود.
این موفقیت بزرگ توسط دانش‌آموزان در چالش «وزوو» یا «وزوویوس» به دست آمد که از الگوریتم‌هایی برای اسکن این دست‌سازه تاریخی استفاده کردند زیرا با روشی غیر از این اگر در دست انسان قرار می‌گرفت تقریباً تکه‌تکه می‌شد.
تیم برنده الگوریتم‌های یادگیری ماشینی خود را روی اسکنی از نسخه طومار لوله‌شده پاپیروس آموزش دادند و از یک اثر فلسفی ناشناخته که درباره حواس و لذت بحث می‌کرد، پرده‌برداری کردند.
این سه دانش‌آموز از مصر، سوئیس و ایالات متحده یک جایزه بزرگ ۷۰۰ هزار دلاری را برای کشف صدها کلمه در بیش از ۱۵ ستون متن، که تقریباً پنج درصد از کل طومار است، با هم به اشتراک می‌گذارند.
چالش وزوو در ماه مارس ۲۰۲۳ توسط برنت سیلز، دانشمند علوم کامپیوتر دانشگاه کنتاکی راه‌اندازی شد.
در آن زمان پروفسور سیلز هزاران تصویر سه‌بعدی از دو طومار لوله‌شده و همچنین یک برنامه هوش مصنوعی برای رمزگشایی و خواندن علائم ظریفی که از حضور جوهر باقی مانده بود ارائه کرد.
اندکی بعد لوک فاریتور از ایالت نبراسکا در آمریکا و یوسف نادر از شهر برلین در آلمان به طور مستقل کلمه پنهان شده در دل نسخه خطی مهر و موم شده «πορφύραc» به معنای رنگ بنفش یا لباس ارغوانی را آشکار کردند و یک جایزه ۴۰ هزار دلاری را به اشتراک گذاشتند.
از چپ به راست: یوسف نادر، لوک فاریتور و جولیان شیلیگر
با این حال روز گذشته برندگان یک جایزه بزرگتر معرفی شدند که علاوه بر نادر و فاریتور، شامل جولیان شیلیگر دانشجوی سوئیسی رشته رباتیک نیز می‌شد.
فوران کوه وزوو در سال ۷۹ پس از میلاد شهرهای پمپئی، هرکولانیوم، نوکرانیوم و استابیا در ایتالیا را ویران کرد، هزاران نفر را در این فرآیند کشت و کتابخانه‌ای با بیش از هزار و ۸۰۰ نسخه خطی را از بین برد.
طومارهای سوخته در سال ۱۷۵۲ در ویلایی در نزدیکی خلیج ناپل که زمانی گمان می‌رفت متعلق به پدرزن جولیوس سزار باشد کشف شدند اما محتویات آنها همچنان ناشناخته باقی مانده است زیرا از نظر دانشمندان شکننده‌تر از آن هستند که باز شوند.
این تصویر حاصل تلاش برای باز کردن طومارهای زیادی است که در محل حفاری یافت شده است.
با این حال برنامه هوش مصنوعی که برای رمزگشایی از این طومارها استفاده شده برای خواندن جوهر روی لایه‌های سطحی و پنهان طومارهای بازنشده آموزش دیده است.
موضوع کلی این متن «لذت» است که اگر به‌درستی درک شود بالاترین دارایی در «فلسفه اپیکور» است.
گمان می‌رود که نویسنده این متن باستانی فیلودموس باشد؛ فیلسوفی که در ویلای محل کشف این طومار زندگی می‌کرد و گفته می‌شود محتوای این طومار با سایر نوشته‌های او هم‌خوانی دارد.
محتوای طومار در مورد اموری است که باعث ایجاد «لذت» می‌شوند؛ در این متن اشاراتی به موسیقی و غذا نیز وجود دارد. این پرسش در متن مطرح است که «وقتی لذت حاصل ترکیبی از عناصر مختلف باشد، دقیقا کدام جزء است که لذت را ایجاد می‌کند؟ جزء بزرگتر یا کوچکتر؟ جزء فراوان‌تر یا کمیاب‌تر؟»
در دو بخش از دو ستون متوالی طومار، نویسنده به این موضوع می‌پردازد که «آیا و چگونه در دسترس بودن کالاها مانند غذا می‌تواند بر لذتی که فراهم می‌کنند اثر بگذارد.»
در این متن نوشته شده: «مثلاً همان‌طور که در مورد غذا نیز می‌توان گفت، ما نمی‌توانیم بی‌درنگ باور کنیم که چیزهای کمیاب، خوشایندتر و لذت‌بخش‌تر از آن چیزهایی باشند که به‌وفور یافت می‌شوند.»
این چالش امسال با هدف خواندن ۸۵ درصد از طومار و همچنین هموار کردن راه برای رمزگشایی از سایر طومارهای کشف‌شده ادامه خواهد یافت.
بدون نظر