پنهان از دنیای بیرون، جزیره‌ای از دوران شوروی قرار دارد که به زودی به قعر دریا خواهد رفت. نفت داشلاری (Neft Dashlari) یک شهرک صنعتی متشکل از سکوهایی است که بر روی دریای خزر ساخته شده است. این مجمع الجزایر مصنوعی در حدود ۴۰ کیلومتری سواحل آذربایجان و بیش از ۶۰ کیلومتری پایتخت، باکو ساخته شده است.
نفت داشلاری یا «صخره‌های نفتی» به دنبال تقاضای روبه‌رشد نفت اتحاد جماهیر شوروی به دست ژوزف استالین ساخته شده است.
این مکان که گفته می‌شود بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین سکوی استخراج نفت فراساحلی در جهان است بر روی ستون‌هایی قرار دارد که روی لاشه کشتی‌های غرق‌شده نصب شده‌اند.
این مجمع‌الجزایر مصنوعی در سال ۱۹۴۹ و پس از آنکه مهندسان شوروی ذخایر عظیمی از طلای سیاه را در هزاران متری زیر دریا پیدا کردند، به عنوان بخشی از یک برنامه پنج‌ساله به رهبری استالین ساخته شد.
آنچه به عنوان مسیری واحد روی دریا آغاز شد، در سال ۱۹۵۲ به یک سازه ساخته‌شده با لوله‌های فلزی و پل‌های بتنی متصل شد و به شبکه‌ای از جزایر مصنوعی بدل گشت.
در سال ۱۹۵۸ ساخت‌وسازهای بزرگ برای بهره‌برداری از ذخایر نفتی واقع در زیر دریای خزر آغاز شد و تنها در عرض دو سال تمام زیرساخت‌های لازم ازجمله سکوهای فرود، سکوهای حفاری و مخازن نفت ساخته شدند و استخراج آغاز شد.
سال‌های آتی با ساخت و سازهای زیاد و پررونق در «شهر شناور» برای کارگران همراه بود؛ ازجمله سینما، زمین فوتبال، کارخانه لیمونادسازی و پارکی پر از درخت. هاستل‌های چندطبقه، نیروگاه‌ها و حتی مراکز فرهنگی نیز برای شکل دادن به دنیایی آرمانی در آن ساخته شدند.
در دوران اوج خود، این سازه پیچیده حدود ۵۰۰۰ کارگر را در استخدام خود داشت که در دکل غول پیکری که از اعماق اقیانوس استخراج می‌کردند، زندگی می‌کردند.
این شهر صنعتی به سبک شوروی در ۶۰ سال اول حیات خود بیش از ۱۷۰ میلیون تن نفت تولید کرد. اما با افول اقتصاد اتحاد جماهیر شوروی، شروع به تخریب کرد. ساختمان‌ها و دیگر تاسیسات به زودی متلاشی شدند و سیل وضعیت این شهرک صنعتی را که زمانی پر جاه و جلال بود بدتر کرد.
نشریه آلمانی اشپیگل گزارش می‌دهد که تا سال ۲۰۱۲ تنها حدود ۳۰ کیلومتر از جاده‌ها قابل استفاده باقی مانده و بقیه یا در دریا فروریخته بودند و یا بیش از حد زنگ زده بودند که قابل استفاده باشند.
بیم آن می‌رود که سازه در حال فروپاشی به زودی کاملاً به درون دریا فروبریزد. اما برچیدن این سازه پیچیده از حفظ آن پرهزینه‌تر خواهد بود و به همین دلیل است که نفت داشلاری هنوز خانه ۲۵۰۰ نفر است.
کارشناسان ادعا می‌کنند که حدود ۳۰ میلیون تن از منابع نفتی هنوز قابل استخراج هستند و این مکان می‌تواند برای حدود ۱۰ سال دیگر فعال باشد.
با این حال با فروریختن سازه‌ها و بخش‌های زنگ‌زده، آینده قدیمی‌ترین سکوی نفتی فراساحلی در جهان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
عجب مهندسی قوی هستش