۵۰ کشوری که بیشترین خودکفایی را در تولید مواد غذایی دارند + اینفوگرافی و جایگاه ایران

نکات کلیدی:

• از ۱۸۶ کشور در این مطالعه و در بین ۵۰ کشور اول، تنها گویان به ۱۰۰ درصد خودکفایی غذایی در تمام هفت گروه غذایی دست یافته است.
• کشورهای اروپایی در زمینه خودکفایی میوه‌ها و سبزیجات مشکل دارند، در حالی که کشورهای آسیایی در زمینه لبنیات با چالش روبه‌رو هستند.

کشور شما چقدر آماده است تا سه وعده غذایی متعادل را تنها با استفاده از مزارع، باغ‌ها و شیلات خود بر سر سفره‌تان بیاورد؟

این اینفوگرافیک ۵۰ کشوری که به نزدیک‌ترین حد خودکفایی غذایی رسیده‌اند را رتبه‌بندی می‌کند و نشان می‌دهد که هر کشور برای کدام گروه‌های غذایی هنوز نیاز به واردات دارد.

داده‌های زیر از مطالعه‌ای که در مه ۲۰۲۵ در مجله Nature Food به نام “شکاف میان تولید ملی غذا و دستورالعمل‌های غذایی مبتنی بر غذا، که عدم خودکفایی ملی را نشان می‌دهد” منتشر شد گرفته شده است.

محققان ارقام تولید ملی را با دستورالعمل‌های غذایی Livewell در هفت گروه غذایی اصلی مقایسه کردند: میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، مواد غذایی نشاسته‌ای، گوشت، ماهی و لبنیات.

خودکفایی با نمره ۱۰۰ درصد در هر دسته به دست می‌آید. نمره بالاتر نشان‌دهنده ظرفیت صادرات و نمره پایین‌تر نشان‌دهنده نیاز به واردات است.

گویان: تنها کشوری که می‌تواند کاملاً خود را تغذیه کند

در حال حاضر، گویان در عمل تنها کشوری است که نمره کامل در تمام هفت گروه غذایی دارد.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که اراضی کشاورزی گویان، به‌ویژه دشت‌های آبی آن، محصولات فراوانی از برنج و ریشه‌های نشاسته‌ای دارند. شیلات و زمین‌های چراگاهی گویان، تولید گوشت و ماهی را فراتر از نیاز ۹۰۰,۰۰۰ سکنه این کشور امکانپذیر می‌کند.

تعداد معدودی از کشورهای دیگر به باشگاه “ستاره‌ها” پیوسته‌اند: ویتنام و چین، هر کدام شش گروه غذایی را تأمین می‌کنند و ۲۳ کشور دیگر پنج گروه غذایی را پوشش می‌دهند.

نتیجه‌گیری کلی واضح است: خودکفایی غذایی کامل همچنان یک استثناست، نه یک قاعده کلی.

شکاف میوه و سبزیجات در اروپا

ممکن است میوه‌ها در سوپرمارکت‌های اروپا به وفور دیده شوند، اما آمار داستان متفاوتی را بیان می‌کند.

در میان کشورهای رده‌بالا، روسیه تنها ۳۳ درصد از نیاز داخلی خود به میوه‌ها را تأمین می‌کند، در حالی که این عدد برای لتونی ۱۳درصد و استونی تنها ۳ درصد است. تولید سبزیجات برای این سه کشور وضعیتی مشابه دارد.

با این حال، اروپای جنوبی در این زمینه عملکرد خوبی دارد. برای مثال، اسپانیا چهار برابر میزان نیاز ساکنانش میوه و سبزی تولید کرده و باقی‌مانده را به شمال قاره صادر می‌کند.

کمبود مداوم لبنیات در آسیا

برای بسیاری از کشورهای آسیایی، شیر و پنیر کالاهای وارداتی لوکس به حساب می‌آیند.

ویتنام و چین در پنج گروه غذایی دیگر امتیاز خوبی کسب کرده‌اند، اما خودکفایی در لبنیات برای این دو کشور، تنها به ترتیب ۱۴ درصد و ۲۹ درصد است.

این منطقه به دلیل اقلیم استوایی، زمین‌های چراگاهی کوچک‌تر و الگوهای غذایی فرهنگی، قادر به پرورش گسترده دام به منظور تولید مواد لبنی نیست.

قرقیزستان و ازبکستان از استثناهای آسیا در این زمینه هستند، کشورهایی که با بهره‌گیری از چراگاه‌هایی در ارتفاعات بالا، تولیدی فراتر از تأمین نیازهای داخلی دارند.

آیا ایالات متحده می‌تواند خود را تغذیه کند؟

ایالات متحده از نظر تامین نیازهای داخلی غذایی در میانه جدول قرار دارد و در چهار گروه غذایی از هفت گروه خودکفایی غذایی را به دست آورده است. کانادا نیز وضعیت مشابهی داشته و دو برابر بریتانیا (دو گروه) مواد غذایی تولید می‌کند.

در اینجا نمرات ایالات متحده طبق گروه‌های غذایی آورده شده است:
• میوه: ۷۰ درصد
• سبزیجات: ۶۱ درصد
• حبوبات: ۱,۲۵۹ درصد
• مواد غذایی نشاسته‌ای: ۱۸۸ درصد
• گوشت: ۷۱۷ درصد
• ماهی: ۴۳ درصد
• لبنیات: ۴۰۹ درصد

از آنجایی که این کشور در زمینه تولید محصولات کشاورزی نیز قوی است، به‌راحتی می‌توان توضیح داد که چرا ایالات متحده در زمینه تولید حبوبات، مواد غذایی نشاسته‌ای، گوشت و لبنیات عملکرد بهتری دارد.

علاوه بر این، برخی کشورها ممکن است به راحتی ظرفیت تولید مورد نیاز تأمین نیازهای غذایی خود را داشته باشند، اما واردات مواد غذایی ممکن است در دراز مدت ارزان‌تر باشد.

جایگاه ایران

ایران در زمره کشورهایی است که در قسمت پایانی این جدول خودکفایی قرار داشته و تنها ۴ گروه غذایی مورد نیاز جمعیت ۹۰ میلیونی خود را در داخل تولید می‌کند. ایران در زمینه تولید میوه عملکرد بسیار خوبی داشته و بیش از دو برابر نیاز خود این گروه غذایی را تولید می‌کند. در زمینه سبزیجات نیز ایران نیاز مردم خود را در داخل تامین کرده است اما در زمینه حبوبات و دانه‌های خوراکی تنها ۸۰ درصد خودکفاست. در زمینه گوشت و لبنیات نیز ایران بسیار بیشتر از نیاز داخلی، تولید داشته و به خودکفایی رسیده اما در زمینه تولید نشاسته‌ها و ماهی کمتر از نیاز خود تولید دارد.