در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۵، آکادمی علوم و هنرهای سینما (AMPAS) اعلام کرد که قراردادی چندساله با یوتیوب امضا کرده است؛ قراردادی که از سال ۲۰۲۹ تا ۲۰۳۳، حق پخش جهانی و انحصاری مراسم سالانهٔ اسکار را به این پلتفرم میدهد. این توافق نهتنها پایان همکاری ۵۰ سالهٔ آکادمی اسکار با شبکهٔ ABC را رقم میزند، بلکه نمادی از تحول بنیادینی است که استریم آنلاین در جهان سینما ایجاد کرده. اسکار سالها با تلویزیون سنتی گره خورده بود و حتی زمانی که سایر مراسم اهدای جوایز مانند گلدنگلوب و جوایز بازیگران (نام جدید جوایز SAG) به پلتفرمهای استریم مهاجرت کردند، همچنان در شبکههای تلویزیونی باقی ماند.
چنانکه انتظار میرفت، این خبر موجی از پوشش رسانهای به راه انداخت که عمدتاً نسبت به عواقب منفی این تغییر هشدار میدادند. منتقدان میگویند این پایان یک دوران است، یا دقیقتر بگوییم، پایان تلویزیون در معنای سنتی. برخی نیز معتقدند یوتیوب برای اسکار بیش از حد «عامهپسند» است؛ در حالی که اسکار همواره معتبرترین جایزهٔ سینمایی جهان شناخته شده است.
واقعیت اما این است که تلویزیون سنتی بیش از یک دهه است که جایگاه خود را به استریم آنلاین واگذار کرده و این قرارداد جدید بیش از آنکه میخ آخر تابوت باشد، یکی از نشانههای رکود شبکههای کابلی است. علاوهبراین، این تغییر به معنای مرگ سینما نیست؛ بلکه میتواند زمینهساز تحولات مثبت باشد.
۶- اکنون اسکار بیش از همیشه در دسترس همگان خواهد بود
شبکههای کابلی همیشه بسیار گران بودهاند؛ هزینه اشتراک این شبکهها در آمریکا معمولاً بین ۵۰ تا ۱۵۰ دلار در ماه است. برای دههها این اشتراکهای گرانقیمت تنها راه تماشای مراسم اسکار بود، بهجز اشتراک Hulu TV که آنهم رایگان نیست. همین موضوع باعث شده بود که افراد کمدرآمد امکان تماشای این مراسم را نداشته باشند.
اما با قرارداد جدید، اسکار بهصورت رایگان و در سراسر جهان روی یوتیوب پخش خواهد شد. بنابراین، دوستداران سینما با هر سطح درآمدی میتوانند این مراسم را ببینند و فیلمهای منتخب سال را دنبال کنند.
هر فردی با دسترسی به اینترنت میتواند مراسم اسکار را روی هر دستگاهی، بدون پرداخت هزینه، تماشا کند. گرچه منتقدان میگویند گوشی یا لپتاپ برای تماشای «سینمای بزرگ» مناسب نیست، باید یادآور شد که دسترسی به هنر مهمتر از وسواس درباره ابزار نمایش است. فراگیر شدن تماشای مراسم اسکار روی آیفون یا تبلت، بهایی کوچک برای دسترسی گستردهتر به هنر است.
۵ – اسکار اکنون در خارج از آمریکا نیز در دسترس خواهد بود
پخش تلویزیونی از طریق اینترنت سالها برای تماشاگران خارج از آمریکا مسئلهای آزاردهنده بود؛ از مهاجران دلتنگ تا طرفداران جهانی تلویزیون. اما اکنون با پخش مراسم اسکار روی یوتیوب، این مراسم در سراسر جهان در دسترس خواهد بود و هرکس، در هر نقطه، میتواند بدون نیاز به دانلودهای غیرقانونی یا تاخیر، آن را دنبال کند. این خبر برای کسانی خوشحالکننده است که مجبور بودند به گزارشهای خبری، کلیپهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی، پخشهای با تأخیر یا توییتهای زنده از مراسم بسنده کنند.
اما گسترش جهانی نمایش مراسم اسکار، نشانه تولد عصری تازه و فراگیرتر در صنعت سینمای جهان است. هالیوود مدتها مرکز سینمای جریان اصلی بود و آثار کشورهای دیگر اغلب در حاشیه پخش هنر و تجربه قرار میگرفتند. با این حال طی سالهای اخیر، فیلمهای خارجی مانند بدترین انسان دنیا محصول ۲۰۲۲ و انگل محصول ۲۰۱۹ بازار آمریکا را فتح کردند و بسیاری از فیلمهای بومی را پشت سر گذاشتند. علاوهبراین، شمار زیادی از آثار مطرح اسکار امروز تولیدات مشترک بینالمللی هستند. اکنون که تولید فیلم ماهیتی جهانی یافته، محدود کردن دامنه اسکار به مرزهای آمریکا دیگر منطقی نیست.
۴- این تصمیم با الگوهای تماشای امروز هماهنگتر است
همانگونه که گفته شد، شبکههای کابلی گران و برای بسیاری نامناسب است. نسل جوان ترجیح میدهد فقط برای محتوایی هزینه کند که واقعاً میخواهد و سرویسهای استریم مورد علاقه خود را انتخاب کند؛ آنهم روی هر دستگاهی، از موبایل گرفته تا لپتاپ. از سوی دیگر، سرویسهای استریم مجموعهای روبهگسترش از محتوا را ارائه میکنند که اغلب بازیگران مشهورتر، تولیدات گرانتر و فیلمنامههای بهتر از شبکههای سنتی دارند. در نتیجه، سرویسهای استریم بر این فضا مسلط شده و مخاطب تلویزیون شبکهای سالبهسال کاهش یافته است. امسال برای نخستینبار، مجموع تماشای محتوای سرگرمی در قالب استریم از پخش کابلی و تلویزیونی فراتر رفت و چهره رسانهها را دگرگون کرد.
این روند، خوب یا بد، به این معناست که ادامه وابستگی اسکار به تلویزیون کابلی، حکم امضای مرگ آن را داشت. آمارها نشان میدهد که میزان بینندگان اسکار طی یک دهه کاهش چشمگیری داشته؛ در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ حدود ۱۹ تا ۲۰ میلیون نفر، درحالیکه در اوج دهه ۹۰ میلادی ۴۰ تا ۵۰ میلیون نفر آن را تماشا میکردند. مخالفانی که انتقال نمایش مراسم اسکار به یوتیوب را منجر به کاهش اعتبار آن تلقی میکنند، درک نمیکنند که این تصمیم برای بقای مراسم اتخاذ شده است. با هر سالی که گذشته، بقای اسکار بهعنوان یک برنامه تلویزیونی در خطر بیشتر قرار میگرفت و تطبیق با عادات جدید تماشاگران تنها راه ادامه حیات آن است.
۳ – اکنون اسکار شاید بیش از همیشه خبرساز شود
جوانان موتور تولید هیاهو و تعیینکننده جذابیتهای فرهنگیاند. بنابراین وقتی تماشای اسکار برای جوانانی که تلویزیون کابلی ندارند (یا نمیخواهند داشته باشند) دشوار است، آکادمی عملاً خود را به مخاطب سالخورده محدود کرده و جلوهای رسمی و حتی کهنه به خود گرفته است. اما با آزاد و رایگان شدن پخش جهانی مراسم اسکار، شاید این مراسم دوباره «باحال» و جذاب جلوه کند.
اولاً اکنون نسل جوان میتواند مراسم را ببیند و دربارهاش اظهار نظر کند. ثانیاً، تماشای همزمان در سراسر جهان فرصتهای بیشتری برای لحظههای وایرال و شکلگیری گفتوگوهای فرهنگی جهانی فراهم میکند. اگر تاکنون فقط عاشقان جدی سینما راهی برای تماشای اسکار پیدا میکردند، حالا همه میتوانند آن را تماشا کنند و شاید اسکار دوباره به بزرگترین رویداد سرگرمی فصل تبدیل شود و شکوه دهه ۹۰ را بازیابد.
پلتفرم یوتیوب نیز بهطور خاص گزینهای ایدهآل برای بازگرداندن اسکار به مرکز توجه فرهنگی است. این پلتفرم بزرگترین مقصد استریم به شمار میرود و حدود ۱۳ درصد از کل تماشای تلویزیونی را به خود اختصاص میدهد. سرویس YouTube TV نیز سومین توزیعکننده بزرگ تلویزیونی در آمریکا با حدود ۱۱ میلیون مشترک در سال ۲۰۲۵ است. شاید هیچ تکیهگاه پایدارتری برای اسکار از همان سایتی نباشد که مردم سالهاست برای دیدن کلیپهای مراسم پس از پخش تلویزیونی بهسراغش میروند.
۲ – اکنون شاهکارهای سینمایی بیش از هر زمان دیگری دیده خواهند شد
ماهیت انحصاری و پرزرقوبرق مراسم اسکار شاید صنعت سینما را درخشان جلوه دهد، اما همزمان باعث شده میلیونها نفر نتوانند با سینما آشنا شوند. فیلمهای مهم و تاریخسازی مانند No Other Land محصول ۲۰۲۴ و I’m Still Here محصول ۲۰۲۴ در اسکار مورد تقدیر قرار گرفتهاند، اما به دلیل دسترسی محدود به پخش این مراسم، این آثار هرگز وارد جریان اصلی توجه مخاطبان نشدهاند؛ زیرا بسیاری از مردم جهان حتی نام آنها را نیز نشنیدهاند. زمانیکه مراسم بهصورت رایگان و برای هرکسی با دسترسی به اینترنت قابل مشاهده باشد، افراد بیشتری این فیلمهای مهم را خواهند دید و شاید آینده سینمای مستقل، هوشمند و معناگرا آنقدرها هم تاریک نباشد.
۱ – زمان ترک «دژ طلایی» اسکار فرا رسیده است
از آنجا که تماشای مراسم اسکار همیشه با پرداخت هزینه همراه بوده، فیلمهای برنده معمولاً پرمدعا و دستنیافتنی تلقی میشدند. با وجود نگرانی علاقهمندان سینما درباره کاهش سالنهای سینما و افول رسانههای فیزیکی، عجیب است که گسترش دسترسی به معتبرترین مراسم سینمایی موجب نارضایتی شده است. از زمانی که اسکار برای افراد بیشتری قابل مشاهده باشد، سینما بیش از همیشه اهمیت خواهد یافت؛ تماشاگران درباره فیلمها گفتگو خواهند کرد، بلیت سینما میخرند و در جستجوی نسخههای محبوب خود خواهند بود. انتقال نمایش اسکار به یوتیوب شاید ناجی سینما باشد، در حالی که انحصار و محدودسازی میتواند عامل نابودی آن شود.
بسیاری از منتقدان این تصمیم معتقدند انتقال مراسم به یوتیوب موجب بیاعتبار شدن آن میشود؛ اما این دیدگاه سرشار از نگاه طبقاتی و نخبهگرایانه است و القا میکند که دسترسی گسترده امری دون شأن اسکار بوده و هنر ارجمند فقط با قیمت آن تعریف میشود. در حالیکه ماهیت اولیه سینما بهعنوان سرگرمی ارزان در قهوهخانهها و سپس سالنهای یکسنتی شکل گرفت و همواره برای عموم بوده است. اکنون، دوباره چنین خواهد شد.
بدون نظر