روستای سر آقا سیدِ کوهرنگ

بیش تر خانه های سر آقا سید، به دلیل سرمای بیش از حد پنجره ندارند

ماسوله ای خفته بر دامان زاگراس را بشناسیم

ایران، جای جایش زیبایی، حکمت و معرفت نهفته است. از مازیچال و فیلند و سوباتان در گیلان و مازندران گرفته تا زابل و هرمز و کوهرنگ، همه و همه بخشی از ظرفیت های اقلیمی است که دنیا از آن به عنوان بهشت گمشده یاد می کند.

کوهرنگ، شهر لاله های واژگون، شهر گل های کمیاب جهان، شهر هزار رنگ پاییز هزار چهره و هزار نقش ایران است که برای طبیعت گردان حرفه ای، یکی از بهترین مقاصد گردشگری در فصل پاییز به شمار می رود. کوهرنگ، روستایی به نام روستای آقا سید دارد که خیلی ها از آن به نام ماسوله خفته در دامان زاگرس مرکزی ایران یاد می کنند.

نکته خیلی جالبی که باید در این جا به آن اشاره کنیم آن است که کم تر منطقه ای در ایران و جهان وجود دارد که سه گونه زندگی شهری،‌ روستایی و عشایری را در کنار هم داشته باشد که در این منطقه چنین اقلیمی به چشم می خورد. کوهرنگ، یک موزه انسان شناسی برای فهم بستر سه گونه زیست بشری در عصر مدرن نیز دارد.

سرآقا سید کجاست؟

(ماسوله زاگرس در شب)

این روستای پلکانی، در طول عمر چند صد ساله خود، بار ها رسانه ای شده و نامش در خبرگزاری ها و رسانه ملی آورده شد.
دامنه های زیبای قله هفت تنان، شاهد روستایی خفته با بافت سنتی و معماری قدیمی به شمار می رود که در دامن زگراس بوده که بیش از ۲ هزار متر از سطح دریا بالا تر است. این روستا، در فاصله یک صد و بیست و پنج کیلومتری شهرکرد، مرکز استان چهار محل و بختیاری قرار دارد و خانه های خشتی که حیاط یکی، بام خانه دیگری است.

از نظر مکانی، این روستا در شمال غرب شهر چلگرد مرکز کوهرنگ در دره شمالی بخش شمال غرب زردکوه و در مرز استان لرستان در سراب رودخانه زرک یکی از شاخه های رودخانه آب زالکی که از زیر حوضه های رودخانه در واقع شده ، قرار گرفته است.

درختانی در روستای سر آقا سید وجود دارد که قدمت آن ها بیش از ۳۰۰ سال برآورد شده است.خانه های ساد و گلین این روستا به صورت پلکانی متراکم و از مصالح خشت خام و چوب است که معماری منظر جالبی مخصوصا برای شهر نشین های عصر مدرن دارد. مردمان سید آقا سید هم چون بنای خانه های، اصیل هستند. زندگی به دور از دغدغه های شهری با وجود محرومیت ها، لطف و صفای خاصی دارد.

(یکی از خانه های روستای سر آقا سید)

پنجره و در های همه خانه ها به سمت امام زاده آقا سید که در محل قرار دارد باز می شود و این روستا، به همین نام شناخته می شود. جالب است که بدانید که بیش تر خانه های سر آقا سید، پنجره ندارند به دلیل سرمای بیش از حد هوا در این نقطه در نیمه دوم سال و به همین خاطر، در های خانه تنها منفذ به شمار می روند.

(روستای سر آقا سید کوهرنگ)

ماسوله زاگرس، جاییست که شما در نیمه دوم سال، هم چون مناطق شمالی کره زمین، چشمتان فقط با برف آشنایی خواهد داشت و بس. حصار های بزرگی از برف، ماسوله زاگرس را احاطه کرده به گونه ای که در زمان بروز حوادث طبیعی، امداد رسانی به روستا با مشکل رو به رو می شود.

امکانات رفاهی و خدماتی اندک روستا سبب شده تا گردشگران خیلی کمی به این منطقه ایران سفر کنند.

ایلات عشایر بختیاری، مدت ها از این محل به عنوان اتراق گاه خود استفاده می کردند و محل عبور عشایر بوده است. به همین خاطر، مردم، با گویش بختیاری سخن می گویند و البته در ماه های نخست سال،‌ بعضا شاهد کوچ عشایر در این منطقه خواهیم بود.

(امام زاده آقا سید روستای سر آقا سید کوهرنگ)

روستا، دارای درختان گردو و باغ های میوه و چشمه های فعال است که البته برای رسیدن به آن ها، راه سختی در پیش است و هنوز راه های منتهی به روستا در همه جاها، آسفالت نیست.

(حوضچه های نمک روستای پله کانی سر آقا سید کوهرنگ)

برای کسانی که عاشق این روستای پلکانی هستند،‌ ۷ ماه نخست سال توصیه می شود. شهرکرد، کوهرنگ و شیخ علی خان، جایی است که پس از گذر از آن ها می توان به این روستای زیبا رسید.

آتش سوزی چند سال پیش روستا،‌ بازتاب رسانه ای گسترده ای یافت که سبب آسیب به برخی از خانه های استان شد. استحصال نمک از چشمه های نزدیک روستا، یکی از کارهای اهالی در کنار کشاورزی و دامپروری به شمار می رود. برای همین، اگر به این منطقه سفر کنید، نمک، می تواند سوغات خوبی از آقا سید باشد.

غذاهای محلی روستا

مردم روستا آن قدر دست و دلباز هستند که گردشگران و تازه واردان را مهمان نوازی کنند. طبیعت بکر و سر سبز منطقه،‌ گوشت چهارپایان و لبنیات آن ها را فوق العاده خوشمزه کرده و نباید از کباب ها، ماست و سر شیر و دوغ این خطه،‌ به راحتی گذشت!

یکی از غذاهای خوشمزه روستای سر آقا سید، آشی است که به آش کارده یا آش کاردین شهرت دارد. مردم این روستا، این غذا را زیاد می خورند. گیاهی کوهی که در این منطقه به وفور یافت می شود، سبب شده تا چاشنی خوبی برای دوغ و سایر خوردنی های این منطقه همچون آش آن باشد. آن هم آشی که روی آتش به عمل آمده است.

البته آش دیگری هم در این روستا شهرت دارد که به آش برگ معروف است و بر خلاف آش رشته خودمان که از رشته ها استفاده می کنند،‌ خمیر را رشته رشته کرده و با نخود و عدس و سبزی آش و لوبیا، ترکیب خوشمزه ای را طبخ می کنند که در سرمای کشنده سر آقا سید، بهترین طعام است.

کباب بختیاری سر آقا سید هم از دیگر غذاهایی است که در کنار دوغ و نعنای محلی، فوق العاده است.

زنان و مردان روستای سر آقا سید

در این روستا، سبک زندگی و سبک پوشش مردان و زنان،‌ منحصر به فرد است. چوقا، شلوار دبیت، گیوه و پیراهن های بلند، بخشی از سبک پوشش مردان را تشکیل می دهد. زنان نیز همواره با لچک و کلنجه و کت هایی با پارچه های گران قیمت و خوش رنگ، در کوی و برزن تردد می کنند.

در این روستای کهن و دیدنی، موسیقی اهمیت فراوانی دارد. توشمال ها که در واقع نوازندگان کهن ایل بختیاری به شمار می آیند، مقام های موسیقی گله داری و حتی مقام شیر علی مردن خان را به اجرا در می آورند که اگر در زمان اجرای این آثار در روستا باشید، آواز اصیل ایرانی را خواهید شنید که مملو از عشق و معرفت است.

رقص ها و حرکات موزون در روستای سر آقا سید، که خاصه عشایر قهرمان بختیاری است، در این خطه رواج دارد.

(روستای سر آقا سید در برف)

زنان این روستا، علاوه بر همیاری با مردان در حوضچه های نمک،‌ در عرصه صنایع دستی نیز فعالیت زیادی دارند. جاجیم و سیاه چادر های زنان سر آقا سید در چهار محال و بختیاری شهره است.

(زن روستایی مشغول کار)

از نظر فعالان صنایع دستی، قالی هایی که زنان روستای سر آقا سید می بافند، معمولا طرح طبیعی و لچک ترنج دارند که از پشم هایی با رنگ طبیعی بافته شده است.

جاذبه های اطراف سر آقا سید

(آبشار بلند شیخ علی خان اطراف روستای سر آقا سید)

سر آقا سید در کنارش، جاذبه های زیادی برای گردشگران به ارمغان می آورد. در اطراف سر آقا سید می توان جاذبه های زیادی پیدا کرد که آبشار شیخ علی خان (۴۰ کیلومتری روستا) و غار یخی چما، قله زردکوه با ارتفاع ۴۲۰۰ متری (در ۳۰ کیلومتری) از جمله ظرفیت های گردشگری آن به شمار می آیند.

(دهانه غار یخی چما)

[ منابع: خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری ایرنا، اداره گردشگری چهار محال ]