راهنمای جامع «دکتری بدون آزمون»

راهنمای تحصیل در مقطع دکترا بدون شرکت در آزمون سراسری

راهنمای جامع «دکتری بدون آزمون»

بازار دکتری بدون آزمون خیلی داغ است. شرایط تحصیل در دکتری بدون آزمون، مدارک مورد نیاز، دانشگاه ها و رشته هایی  که میتوان بدون آزمون در مقطع PhD  شرکت کرد، همواره محل بحث و سوال متقاضیان مستعد و واجد شرایط می باشد. دانش اموختگان مقطع کارشناسی ارشد یا دانشجویان ترم آخر این مقطع، در صورتی که به دنبال ادامه تحصیل در مقطع دکترا غیر پزشکی باشند، ۳ راه دارند.

یکی آنکه از فرصت های تحصیلی رایگان یا غیر رایگان PhD در دانشگاه های خارج از کشور استفاده کنند. دومی با شرکت در آزمون سراسری مقطع دکترا، شانس خود را برای تصاحب یک صندلی در دانشگاه ها در رشته مورد نظر امتحان کنند. سومی هم شرکت در فرآیند دکترای بدون آزمون است که مدتی است در کشور رواج یافته و متقاضیان زیادی دارد.

در این گفتار، شما را با فرآیند ثبت نام در دکترای بدون آزمون دانشگاه های ایران آشنا میکنیم. توجه داشته باشید که فرآیند ثبت نام دکترای بدون آزمون هر دانشگاه به صورت مستقل انجام می شود. مثلا دانشگاه شهید بهشتی، روند پذیرش متفاوتی با دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه پلی تکنیک تهران دارد.  دانشگاه آزاد اسلامی نیز در برخی از واحدهای خود، پذیرش دانشجوی دکترای بدون آزمون دارد که در لینک مشاهده کنید.

با ما همراه باشید.

چرا دکترا؟

اینکه چرا باید نسل جدید ایرانیان، تا این حد به فکر تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا باشد، در حالی که روز به روز بر شمار بیکاران فارغ التحصیل دانشگاه (بیکاران باسواد) که مهارت کافی برای ورود به بازار کار را ندارند افزایش می یابد، پرسشی است که فعلا بدون جواب مانده و باید این سوال را در کنار بحث میلیون ها بیسواد مطلق در ایران آنهم در قرن ۲۱ قرار داد.

تحصیل در مقطع دکترا، اگر چه پرستیژ اجتماعی و آکادمیک دارد و آرزوی بسیاری از دانش آموزان در رشته های غیر پزشکی محسوب می شود، اما باید توجه داشت که برای ورود به بازار کار، اکثر درخواست های شغلی اعلامی توسط کارفرمایان، برای دارندگان مدرک های حرفه ای کارشناسی و کارشناسی ارشد بوده و شاید کمتر از ۵ درصد کل job offer‌ها مربوط به دارندگان مدرک PhD غیر پزشکی است.

بنابراین اگر به دنبال اشتغال و حتی اقامت در کشورهای خارجی هستید، اخذ مدرک دکترا، بهترین راه حل برای دریافت پرستیژ اجتماعی، اقامت، تبدیل شدن به کارآفرین دانش بینان و امثالهم نیست. شاید به همین خاطر است که بسیاری از مشاوران تحصیلی به متقاضیان تحصیل در مقطع دکترا که هدف خاصی برای تحقیقات عالیه و فعالیت در عرصه آکادمیک پس از دانش اموختگی در مقطع PhD را ندارند، توصیه میکنند تا مدارک صلاحیت حرفه ای بین المللی را کسب کنند و به جای اختصاص ۴ تا ۶ سال وقت برای تحصیل در مقطع دکترا، به تجربه اندوزی در رشته مورد نظر خود با شرکت در دوره ها و کارگاه های ملی و بین المللی پرداخته و ظرفیت های علمی و تجربی را ارتقا دهند.

بنابراین اگر فکر میکنید بهترین راه کسب پرستیژ اجتماعی، افزایش درامد پایدار و مولد، کارآفرینی و مدیریت و حتی ورود به عرصه های مدیریت دولتی و نیمه دولتی، اخذ مدرک PhD است، سخت در اشتباهید. نه در ایران و نه در هیچ کشوری، اخذ مدرک دکترا، شرط لازم و کافی برای تصاحب موفقیت های فوق الذکر نبوده است. پس اگر به فکر تحصیل در این مقطع هستید، هدف علمی و آکادمیک مشخصی را برای خود تعریف تا بر اساس چشم اندازهایی که در نظر می گیرید، فراخور آن، ماموریت های تحصیلی در مقطع دکترا را تبیین و ترسیم کنید.

اگر همچنان علاقمند به تحصیل در مقطع دکترا در داخل کشور هستید، مطلع باشید که دکترای بدون آزمون در ایران برای استعدادهای درخشان و نخبگان دردسترس است و آنهم منوط به دارا بودن شرایطی است که در ادامه به آن اشاره میکنیم.

دکترای استعدادهای درخشان

نخبه بودن و استعداد درخشان یا استعداد برتر بودن، همه تعاریفی دارد که توسط بنیاد ملی نخبگان تعریف و بر اساس معیارهای مصوب، به بررسی پرونده متقاضیان اخذ این عناوین می پردازند تا تسهیلات مصوب قانونی به دارندگان این عناوین اعطا شود. نحوه پذیرش دانشجو در دکترای بدون آزمون، به صورت غیر متمرکز انجام می شود. به عبارت دیگر، هر دانشگاه به صورت بدون کنکور، مستقل و جداگانه برای پذیرش داوطلبان اقدام می کند. البته طی سالیان اخیر شاهد تغییراتی در شرایط پذیرش دانشجوی بدون آزمون در مقطع دکترا (استعداد درخشان) هستیم.

بی شک، دارا بودن معدل بالا در مقطع کارشناسی، کارشناسی و انتشار مقالات آکادمیک در ژورنال های معتبر داخلی و بین المللی در رشته و گرایش دانشجویان و فاصله نداشتن زیاد بین زمان دانش آموختگی در مقطع کارشناسی با کارشناسی ارشد و موفقیت در جشنواره ها و همایش و رویدادهای ملی و بین المللی، از جمله شرایط حضور داوطلب در دکترای بدون آزمون برخی از دانشگاه های ایران است.

شرایط پذیرش دانشجوی دکتری بدون آزمون استعداد درخشان

شرایط پذیرش دانشجویان در مقطع دکترای بدون آزمون استعداد درخشان در مقطع دکترای تخصصی به شرح زیر است. توجه کنید که این شرایط برای دانش آموختگان مقطع کارشناسی استعداد درخشان است که بیش از ۲۴ ماه از زمان فارغ التحصیلی آن ها سپری نشده باشد.

  • کسب حداقل ۷۰ امتیاز از فعالیت های تحقیقاتی و آموزشی بر اساس جدولی که در پایین این گفتار ارائه می شود.
  • داشتن میانگین کل ۱۶ در مقطع کارشناسی.
  • داشتن میانگین کل ۱۷ در مقطع کارشناسی ارشد (بدون احتساب نمره پایان نامه)
  • کسب حداقل نمره ۵۰ در آزمون زبان MCHE که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار می شود.

نکته ۱: توجه داشته باشید که پذیرش دانشجوی بدون دکترا در دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه غیر انتفاعی، پردیس های بین المللی خودگردان، مجاز نبوده و استفاده از این آیین نامه در این مراکز ممنوع است.

نکته ۲: پذیرش دانش آموختگان حائز شرایط  این آیین نامه بدون دریافت شهریه تحصیلی خواهد بود.

نکته ۳: دانشگاه های مجاز به پذیرش داوطلبان استعداد درخشان بر اساس این آیین نامه حق دارند تا ۱ شهریور هر سال، نسبت به پذیرش واجدان شرایط اقدام کنند. اسامی قبول شدگان نیز باید همراه با جدول تکمیل شده ارزشیابی برای هر یک از داوطلبان توسط معاونت آموزشی دانشگاه مزبور برای تایید صلاحیت عمومی، به سازمان سنجش و آموزش کشور اعلام تا تایید سازمان به واحد مزبور اعلام شود.

نکته ۴: پذیرش داوطلبان استعداد درخشان در دکترای بدون آزمون دانشگاه های سراسری، تنها منوط به پذیرش آنان در همان رشته تحصیلی یا رشته های تحصیلی مرتبط است. یعنی دانش آموخته مهندسی شیمی، نمی تواند وارد دکترای بدون آزمون مهندسی عمران شود.

نکته ۵: تغییر رشته یا محل تحصیل افراد پذیرفته شده در دکترای بدون آزمون دانشگاه های کشور، بر اساس این آیین نامه مجاز نیست و مسولیت حسن اجرای آن و هر گونه پاسخ گویی قانونی، بر عهده دانشگاه پذیرنده خواهد بود.

نکته ۶: نظارت بر اجرای صحیح قوانین مندرج در آیین نامه پذیرش دانشجوی دکترای بدون آزمون بدون شهریه در دانشگاه های کشور و شرح تفسیر مفاد آن، بر عهده معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران است.

جدول ارزشیابی تحصیلی داوطلبان ورود به مقطع دکتری بدون آزمون –بدون شهریه دانشگاه های ایران

جدول ۱-نحوه محاسبه امتیازات پژوهشی (حداکثر ۴۰ امتیاز)

ردیف ۱

  • مقالات علمی –پژوهشی (داخلی یا خارجی)
  • گواهی ثبت اخترام مورد تایید سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران
  • برگزیدگی در جشنواره های علمی معتبر بین المللی (خوارزمی۰ فارابی-رازی و ابن سینا)

اگر موارد بالا را داشته باشید:

  • به ازای هر مقاله ثبت شده در ژورنال های بین المللی: ۷ امتیاز دریافت میکنید.
  • به ازای هر گواهی ثبت اخترام بین المللی: ۵ تا ۷ امتیاز دریافت می کنید.
  • به ازای برگزیدگی در جشنواره های داخلی: ۳ تا ۷ امتیاز دریافت می کنید.

ردیف ۲

  • مقالات علمی-ترویجی مرتبط با پایان نامه: هر مقاله ۳ امتیاز و حداکثر ۲ مقاله محاسبه می شود.

ردیف ۳

  • مقالات چاپ شده در ککنفرانس های معتبر (داخلی/خارجی): هر مقاله ۲ امتیاز و حداکثر ۲ مقاله.

ردیف ۴

تالیف یا ترجمه کتاب مرتباط با رشته تحصیلی: حداکثر ۴ امتیاز

ردیف ۵

  • کیفیت پایان نامه کارشناسی ارشد: عالی ۴ امتیاز و خوب ۲ امتیاز

حداقل امتیاز قابل محاسبه در این جدول ۷ امتیاز و حداکثر ۴۰ امتیاز بر اساس ردیف های ۵ گانه فوق الذکر است. یعنی شما از مجموع پایان نامه ها و مقالات و کتب تالیفی یا ترجمه ای که داشتید، ۴۰ امتیاز دریافت خواهید کرد نه بیشتر.

جدول ۲-نحوه محاسبه امتیازات آموزشی داوطلبان دوره دکتری بدون آزمون-بدون شهریه (حداکثر ۳۰ امتیاز)

ردیف ۶

  • میانگین کل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی – حداکثر ۶ امتیاز

ردیف ۷

  • میانگین کل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته- حداکثر ۵ امتیاز

ردیف ۸

  • طول مدت تحصیل در دوره کارشناسی : حداکثر ۳ امتیاز

(اگر بیش از ۸ نیم سال تحصیلی کارشناسی پیوسته و بیش از ۴ نیم سال تحصیلی کارشناسی نایپوسته باشد، امتیازی تعلق نمی گیرد)

ردیف ۹

  • طول مدت تحصیلی در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته : حداکثر ۳ امتیاز

(اگر بیش از ۵ نیم سال تحصیلی در دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته تحصیل کرده باشید، امتیازی ندارید)

ردیف ۱۰

  • برگزیدگان المپیادهای علمی دانشجویی : حداکثر ۵ امتیاز

(ٰتبه ۱ تا ۳، ۵ امتیاز و رتبه ۴ تا ۶، ۴ امتیاز و رتبه ۷ تا ۹، ۳ امتیاز و رتبه ۱۰ تا ۱۲، ۲ امتیاز و رتبه های ۱۳ تا ۱۵ نیز ۱ امتیاز تعلق خواهد گرفت)

ردیف ۱۱

  • داشتن مدرک زبان معتبر: حداکثر ۸ امتیاز

از ردیف های ۶ تا ۱۱ شما میتوانید حداکثر ۳۰ امتیاز تصاحب کنید.

توجه داشته باشید که رشته هایی که طبق مصوبه شورای برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دوره کارشناسی برای ۹ نیم سال تحصیلی و کارشناسی نایپوسته برای ۵ نیم سال تحصیلی تصویب شده اند و دانش آوختگان دوره کارشناسی ارشد پیوسته (با حداکثر سنوات تحصیلی) با نظر کمیته مصاحبه کننده میتوانند از مجموع امتیازات ردیف های ۸ و ۹ استفاده کنند و کسر امتیاز نخواهند داشت.

جدول ۳- نحوه محاسبه امتیازات مصاحبه (حداکثر ۳۰ امتیاز)

  • تسلط در تجزیه و تحلیل مسایل علمی و پاسخ گویی به پرسش های کمیته علمی: حداکثر ۳ امتیاز
  • وسعت نظر، نوآوری و کارآفرینی: حداکثر ۳ امتیاز
  • شخصیت، متانت و نحوه تعامل: حداکثر ۳ امتیاز
  • نگرش و اطلاعات فناورانه مرتبط با رشته تحصیلی: ۳ امتیاز
  • توانایی فن بیان و انتقال مطالب : ۳ امتیاز
  • هم راساتایی زمینه پژوهشی داوطلب با الویت های علمی اعضای گروه: ۱۵ امتیاز

حداکثر امتیازی که میتوانید کسب کنید، ۳۰ امتیاز خواهد بود.

جدول ۴-  هم ترازی نمرات آزمون های ملی و بین المللی زبان انگلیسی

شما برای پذیرش در فرآیند دانشجوی دکترای بدون کنکور دانشگاه ها، می بایست سطح زبان انگلیسی مطلوبی داشته باشید و اگر مدارک بین المللی زبان دارید، ارائه کنید. نمرات زبان شما نیز امتیاز دارد که طبق موارد زیر محاسبه می شود:

حداکثر ۸ امتیاز برای دارندگان مدارک زیر:

  • آیلتس نمره ۷ تا ۹
  • MSRT نمره ۹۰ تا ۱۰۰
  • تافل اینترنتی نمره ۹۶ تا ۱۲۰
  • تافل کاغذی نمره ۶۰۰ تا ۶۸۰

حداکثر ۷ امتیاز  برای دارندگان مدارک زیر:

  • آیلتس نمره ۶.۵ تا ۷
  • MSRT نمره ۸۵ تا ۸۹
  • تافل اینترنتی نمره ۸۶ تا ۹۵
  • تافل کاغذی نمره ۵۷۵ تا ۵۹۹

حداکثر ۶ امتیاز برای دارندگان مدارک زیر:

  • آیلتس نمره ۴.۵ تا ۶
  • MSRT نمره ۸۴ تا ۸۰
  • تافل اینترنتی نمره ۲۱۳ تا ۲۳۱
  • تافل کاغذی نمره ۵۵۰ تا ۵۷۴

حداکثر ۵ امتیاز برای دارندگان مدارک زیر:

  • آیلتس نمره ۵.۵ تا ۶
  • MSRT نمره ۷۵ تا ۷۹
  • تافل اینترنتی نمره ۶۶ تا ۷۵
  • تافل کاغذی نمره ۵۲۵ تا ۵۴۹

حداکثر ۴ امتیاز برای دارندگان مدارک زیر:

  • آیلتس نمره ۴.۵ تا ۵
  • MSRT نمره ۶۵ تا ۶۹
  • تافل اینترنتی نمره ۴۶ تا ۵۵
  • تافل کاغذی نمره ۴۷۵ تا ۴۹۹

حداکثر ۳ امتیاز برای دارندگان مدرک زیر:

  • آیلتس نمره ۴.۵ تا ۵
  • MSRT نمره ۶۵ تا ۶۹
  • تافل اینترنتی نمره ۴۶ تا ۵۵
  • تافل کاغذی نمره ۴۵۰ تا ۴۷۴

حداکثر ۲ امتیاز برای دارندگان مدرک زیر:

  • -آیلتس نمره ۶۰ تا ۶۴
  • تافل اینترنتی نمره ۳۶ تا ۴۵
  • تافل کاغذی نمره ۴۵۰ تا ۴۷۴
  • MSRT نمره ۶۰ تا ۶۴

حداکثر ۱ امتیاز برای دارندگان مدرک های زبان زیر:

  • آیلتس نمره ۳.۵ تا ۴
  • MSRT نمره ۵۰ تا ۵۹
  • تافل اینترنتی نمره ۲۹ تا ۳۵
  • تافل کاغذی نمره ۴۲۵ تا ۴۴۹

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام دکتری بدون آزمون

  • اسکن عکس و کارت ملی
  • ریز نمرات دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد
  • کپی مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد
  • گواهی رتبه کنکور کارشناسی و کارشناسی ارشد
  • ارائه مقالات و فعالیت های پژوهشی و یا نامه پذیرش مقالات
  • ارائه چکیده پایان نامه ارشد (فارسی-لاتین)-در صورت عدم دفاع ،عنوان پیشنهاده مصوب شده

شرایط پذیرش دکتری بدون آزمون در دانشگاه آزاد

اما شرایط ثبت نام دکتری بدون آزمون دانشگاه آزاد چگونه خواهد بود؟دانشگاه آزاد در مقطع دکتری به دو صورت با آزمون و بدون آزمون دانشجو می پذیرد. این پذیرش فرصت بسیار مناسبی برای دانشجویانی است که موفق به شرکت در آزمون دکتری و کسب حدنصاب نمره در آزمون دکتری نشده اند.

  • داشتن حـداقل میـانگین نمـرات ۱۸ در مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته. برای رشته های علوم انسانی (به استثنای رشته های حسابداری و مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی).داشتن حداقل میانگین نمرات ۱۷ برای دیگر رشته ها (از جملـه رشـته هـای حسابداری و مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی).
  • دارا بودن حداقل میانگین ۱۷ جهـت فـارغ التحصـیلان مقطع کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری حرفه ای یا عمومی.متقاضیان دوره بدون آزمـون می بایست فاقـد دروس معادلسازی شده باشند .متقاضیان براسـاس مقررات آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته می بایست حداکثر در ۶ نیمسال فارغ التحصیل شده و حداقل نمره پایان نامـه آن ها ۱۸.۵۰ باشد.
  • توجه داشته باشید که رشته فارغ التحصـیلی در مقطـع کارشناسی ارشد می بایست با رشته انتخابی در مقطع دکتری تخصصی متجانس و همنام باشد.
  • تهیه و ارائه نسخه از فایل مقالات و تولیدات علمـی چـاپ شـده در مجـلات ISI یـا مجلات علمی پژوهشی فارسی زبان و غیر فارسی زبان داخلی یا خارجی یا ISC .

برای تحصیل رایگان در مقطع دکترا در دانشگاه های خارج از کشور، از راهنمای فرصت های تحصیل و بورس روزیاتو استفاده کنید. بهترین راه برای تحصیل دکترا در خارج از کشور، دریافت ادمیشن با اسکولارشیپ ماهانه است که بیشترین  مقدار آن در دانشگاه های نروژ در اختیار دانشجویان بین المللی قرار می گیرد.

مطالب دیگر از همین نویسنده
مشاهده بیشتر
بدون نظر

ورود