چطور تغییر جنسیت می دهند؟ تغییر جنسیت چگونه انجام می شود؟ عمل تغییر جنسیت چطور است؟ از زمانی که اعلام شد شهره لرستانی تغییر جنسیت داده و از این به بعد مازیار لرستانی است، بسیاری می خواهند بیشتر در مورد فرآیند تغییر جنسیت بدانند. تغییر جنسیت فرآیندی شامل ارزیابی های روانپزشکی، روان درمانی، هورمون درمانی و در نهایت عمل جراحی است که برای تبدیل جنسیت افراد مبتلا به آشفتگی جنسیتی به جنسیت موردنظرشان صورت می گیرد.
در ادامه با نحوه ی انجام تغییر جنسیت آشنا خواهیم شد.
آشفتگی یا دیسفوریای جنسیتی
آشفتگی یا دیسفوریای جنسیتی (Gender Dysphoria) به احساس نارضایتی ناشی از عدم تطابق هویت جنسیتی فرد با جنسیت انتسابی هنگام تولد وی گفته می شود.
هویت جنسیتی به معنای برداشت شخصی فرد از خود به عنوان مرد یا زن است.
کسانی که میان هویت جنسی و جنسیت انتسابی هنگام تولدشان احساس تضاد می کنند به آشفتگی جنسیتی مبتلا هستند و به آن ها ترنس گفته می شود.
تفاوت در ظاهر، رفتار و علائق شخص نسبت به همجنسان خود، از علائم آشفتگی جنسیتی است. علائم در کودکان می تواند به شکل تمایل به لباس ها و اسباب بازی های مخصوص جنس مخالف باشد.
علت دقیق ایجاد آشفتگی جنسیتی روشن نیست. تکامل جنسیتی از فرآیندی پیچیده برخوردار است که عوامل زیادی در آن نقش دارند و بسیاری از این عوامل نیز هنوز شناخته شده نیستند.
عمل تغییر جنسیت چیست؟
عمل تغییر جنسیت، نوعی جراحی است که برای تبدیل جنسیت افراد مبتلا به دیسفوریای جنسی، به جنسیت موردنظرشان انجام می‌شود. تغییر جنسیت به انگلیسی معادل عبارتSex Reassignment و عمل تغییر جنسیت به انگلیسی معادل Sex Reassignment Surgery است.
افراد مبتلا به دیسفوریا جنسی یا آشفتگی جنسی، احساس می‌کنند که در بدنی با جنسیت اشتباه به دنیا آمده‌اند. برای مثال، فردی که از نظر بیولوژیکی مرد است، بیشتر به‌عنوان یک زن شناخته می‌شود و یا بالعکس.
جراحی، اغلب آخرین مرحله در روند تغییر جنسیت است، بااین حال، عمل تغییر جنسیت، جراحی سنگین و برگشت‌ناپذیری است که تصمیم به انجام آن، در مراحل پایانی روند تغییر جنسیت نیز، چندان ساده نیست. در بسیاری از مواقع نیاز است، تا افرادی که پیش از این، به‌عنوان مبتلا به آشفتگی جنسی تشخیص داده شده‌اند، تحت مشاوره قرار گیرند تا آمادگی آنها برای انجام عمل تغییر جنسیت تایید شود.
بیماران معمولاً ابتدا تحت هورمون درمانی قرار می گیرند. هورموندرمانی، با سرکوب صفات ثانویه جنسی، باعث می‌شود، تا فرد مبتلا به آشفتگی جنسی، بیشتر شبیه به جنس موردنظر خود به‌نظر برسد. برای مثال، مصرف آندروژن‌ها در زنان، باعث رویش موهای صوررت شده، یا مصرف استروژن و داروهای ضد آندروژن در مردان، باعث ایجاد خصوصیات زنانه می‌شود.
گاهی از بیماران درخواست می‌شود، که پیش از جراحی، مدتی، برای مثال یک سال را، در قالب جنسیت موردنظر خود زندگی کنند. برای مثال، ممکن است، یک مرد مبتلا به دیسفوریای جنسی، شروع به پوشیدن لباس زنانه کرده، اسم خود را تغییر دهد، و از ضمایر مونث برای خطاب قرار دادن خود در گفتگوها استفاده کند.
تغییر جنسیت چگونه انجام می شود؟
هورمون درمانی
پس از انجام ارزیابی های روانپزشکی و تأیید ابتلای فرد به آشفتگی جنسیتی توسط کارشناسان، اولین اقدام برای تغییر جنسیت، هورمون درمانی است.
هورمون درمانی پایه ی تغییر جنسیت است و در افراد مبتلا به آشفتگی جنسیتی به منظور ایجاد خصوصیات جنسی همسو با هویت جنسیتی فرد از طریق تجویز هورمون های جنسی صورت می گیرد.
در این مرحله فرد تحت دو نوع هورمون درمانی قرار می گیرد: سرکوب هورمون های طبیعی فرد و تجویز هورمون های جنس مخالف جهت ایجاد خصوصیات جنسی مربوطه.
مثلاً مصرف آندروژن در زنان باعث رویش موهای صورت، یا مصرف استروژن و داروهای ضد آندروژن در مردان باعث ایجاد برخی خصوصیات زنانه می شود.
بسیاری از خصوصیات جنسی با هورمون درمانی قابل تغییر نیستند و برای ایجاد آن ها به انجام عمل جراحی نیاز است. مثلاً هورمون درمانی می تواند باعث رشد پستان شود اما نمی تواند پستان را از بین ببرد. با این حال، هورمون درمانی در ایجاد خصوصیات جنسی موثر است.
به همین دلیل هورمون درمانی تقریباً یک سال قبل از انجام عمل جراحی تغییر جنسیت که برگشت ناپذیر است صورت می گیرد و از فرد خواسته می شود تا در این یک سال در قالب جنسیت موردنظر خود زندگی کند، مثلاً اسم خود را تغییر دهد و سبک زندگی جنس مخالف را داشته باشد تا ببیند که با این تغییر چه شرایطی خواهد داشت و آیا مایل به ادامه ی درمان خواهد بود یا خیر، چرا که همانطور که گفته شد عمل جراحی تغییر جنسیت برگشت ناپذیر است.
خصوصیات جنسی که به راحتی برگشت پذیر هستند، با قطع هورمون درمانی (قبل از جراحی) باز می گردند.
هورمون درمانی هم مانند تمام مداخلات پزشکی با خطرات بالقوه ای به ویژه در دوزهای بالای مصرف همراه است، به همین دلیل باید تحت نظارت پزشک متخصص صورت گیرد.
مصرف بیش از حد هورمون ها بدون نظارت پزشک ممکن است منجر به بروز مشکلاتی همچون افزایش خطر ابتلا به سرطان، حمله قلبی ناشی از غلیظ شدن خون، لخته شدن خون و افزایش کلسترول شود.
عمل جراحی تغییر جنسیت چگونه انجام می شود؟
عمل تغییر جنسیت که خود شامل چندین جراحی است، اغلب آخرین مرحله در فرآیند تغییر جنسیت است.
عمل تغییر جنسیت جراحی سنگین و برگشت ناپذیری است که تصمیم به انجام آن در مراحل پایانی فرآیند تغییر جنسیت چندان ساده نیست و در بسیاری از موارد فرد پیش از جراحی تحت مشاوره قرار می گیرد تا آمادگی وی برای انجام عمل تغییر جنسیت تأیید شود.
عمل تغییر جنسیت از مرد به زن چگونه انجام می شود؟
هر سه مرحله تغییر جنیست از مرد به زن را می توان در طی یک جلسه جراحی انجام داد. بااین حال، ممکن است، برطبق نظر جراح و بیمار، این جراحی در طی چند جلسه و در مراحل مختلف انجام شود. نحوه انجام مراحل مختلف عمل تغییر جنسیت مرد به زن در ادامه توضیح داده می‌شود.
ارکیدکتومی یا حذف جراحی بیضه‌ها
بیضه‌ها منبع اصلی ترشح هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون هستند. می‌توان بیضه‌ها را پیش از آلت تناسلی به شکل جراحی حذف کرد، این عمل، به کاهش میزان استروژن موردنیاز در طول هورمون‌تراپی و در نتیجه کاهش عوارض ناشی از مصرف آن کمک می‌کند. در طی جراحی، مقداری از اسکروتوم باقی گذاشته می‌شود، تا در آینده از آن برای ایجاد لابیاهای واژن، استفاده شود.
پنکتومی یا جراحی حذف آلت تناسلی
جراحی حذف آلت تناسلی، شامل ایجاد یک گودی واژینال کم‌عمق و یک مجرای خروجی جدید برای پیش‌آبراه است، تا امکان ادرار کردن، در حالت نشسته وجود داشته باشد. برخی از افراد، عمل تغییر جنسیت را در همین مرحله متوقف می‌کنند. برای کسانی که در نظر دارند عمل واژینوپلاستی یا ساختن اندام‌های جنسی زنانه را انجام دهند، عمل پنکتومی به عنوان یک روش و مرحله جداگانه توصیه نمی‌شود. زیرا، که پوست و بافت طبیعی آلت تناسلی مرد به طور معمول در واژینوپلاستی استفاده می‌شود. عدم انجام واژینوپلاستی همراه پنکتومی، فرصت استفاده از بافت و پوست حساس آلت تناسلی را از بین می‌برد.
تشکیل اندام‌های جنسی زنانه
ایجاد اندام‌های جنسی زنانه، مستلزم انجام واژینوپلاستی، لابیاپلاستی و کلیتوروپلاستی است. واژینوپلاستی ایجاد واژن است. لابیاپلاستی به ایجاد لب‌های کوچک و بزرگ واژن و کلیتوروپلاستی به معنای ایجاد کلیتوریس، با استفاده از تکنیک‌های جراحی پلاستیک است. در واژینوپلاستی، هدف ایجاد واژن با ساختار و حساسیت مناسب، برای برقراری رابطه جنسی و همچنین، ایجاد تغییر در ساختار سیستم ادراری، برای کمک به ادرار کردن شخص در حالت ایستاده است.
مجرای ادرار در زنان، در موقعیتی، متفاوت با مردان قرار دارد، در حین واژینوپلاستی، مجرای ادرار کوتاه‌تر شده و خروجی جدیدی برای آن ایجا می‌شود. کلیتوریس، با استفاده از قسمت کوچکی از سر آلت تناسلی مرد، که بسیار حساس است، ایجاد می‌شود. بافت قسمتی از آلت، که در ایجاد نعوظ نقش دارد، برداشته شده، تا از ایجاد تورم و مشکل برای کلیتوریس در هنگام برقراری رابطه جنسی، پیشگیری شود. لب‌های کوچک واژن، یا لب‌های داخلی‌تر، به‌طور معمول از پوست باقیمانده آلت تناسلی ساخته می‌شود. لب‌های بزرگ، یا لب‌های خارجی‌تر واژن، با استفاده از پوست اسکروتوم ساخته می‌شود.
بسیاری از جراحان ترجیح می‌دهند، که میان عمل واژینوپلاستی و ایجاد کلیتوریس و لب‌های واژن، فاصله وجود داشته باشد، بااین حال، انجام تمام این مراحل، در طول یک جلسه جراحی نیز ممکن است. جدا کردن مراحل، می‌تواند التهاب ناشی از جراحی را کاهش دهد.
افزایش حجم پستان‌ها، جراحی صورت و تغییر صدا، از جراحی‌های غیرتناسلیِ عمل تغییر جنسیت مرد به زن است. جراحی زنانه‌سازی صورت می‌تواند بسیاری از تغییرات استخوان‌های صورت را، که در اواخر مراحل بلوغ اتفاق می‌افتد از بین برده یا کاهش دهد.
پس از جراحی واژینوپلاستی، بیمار با استروژن تحت درمان قرار می‌گیرد، هورموندرمانی، به تغییر ظاهر و افزایش حجم پستان‌ها کمک می‌کند.
عوارض عمل تغییر جنسیت از مرد به زن
عمل تغییر جنسیت مرد به زن، مانند هر جراحی دیگری، ممکن است باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی شود، قبل از انجام هرجراحی، باید کاملاً از خطرات و عوارض احتمالی مربوط به هر روش جراحی آگاهی داشته باشید. از عوارض احتمالی عمل تغییر جنسیت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
ممکن است، یک شکاف، پارگی یا فیستول بین قسمت راست روده و واژن جدید ایجاد شود. این عارضه، باید سریعاً مورد توجه جراح قرار گیرد. ممکن است، علائمی مانند نشت گاز یا خروج مدفوع از واژن در اثر این عارضه ایجاد شود.
یکی از عوارض بالقوه واژینوپلاستی در دراز مدت، کاهش میل جنسی و ناتوانی در ارگاسم است. حدود ۶۳ تا ۹۴ درصد افراد، پس از واژینوپلاستی، توانایی جنسی خود را حفظ می‌کنند، اما برخی، به‌دنبال جراحی تغییر جنسیت، دچار این عارضه می‌شوند.
نکروز و مرگ سلولی کامل یا جزئی در بافتی که برای ساخت واژن جدید، کلیتوریس یا لب ها استفاده می‌شود. این عارضه نادر است، و به احتمال زیاد در اوایل دوره بهبودی، اغلب قبل از ترخیص از بیمارستان، رخ می‌دهد.
پارگی و خونریزی از بخیه‌ها.
باریک شدن یا بسته شدن واژن جدید، که باعث ایجاد درد در حین رابطه می‌شود.
باریک شدن یا بسته شدن خروجی مجرای ادرار، که باعث ایجاد مشکل در ادرار کردن، ادرار دردناک یا کاهش قابل توجه میزان ادرار دفع شده می‌شود.
عمل تغییر جنسیت از زن به مرد چگونه انجام می شود؟
عمل تغییر جنسیت از زن به مرد، شامل، روش‌ها و مراحل مختلفی، مانند برداشتن پستان‌ها یا ماستکتومی، و جراحی ناحیه تناسلی است. جراحی‌های ناحیه تناسلی، شامل موارد زیر است.
ساخت آلت تناسلی مردانه، از طریق متودیوپلاستی یا فالوپلاستی
قبل از انجام جراحی، بیمار هورموندرمانی را پشت سر می‌گذارد. مراحل انجام عمل تغییر جنسیت زن به مرد، شامل موارد زیر است، ممکن است، تمام، یا بخشی از این مراحل، برای یک شخص انجام شود.
عمل بازسازی قفسه سینه: در طی این جراحی، پستان‌ها، به‌شکل جراحی حذف شده و محل قرارگیری نوک سینه‌ها عوض می‌شود.
خارج سازی رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ: اگر فردی از داشتن رحم، تخمدان یا لوله‌های رحمی ناراحت باشد، یا اگر هورمون درمانی، در توقف قاعدگی ناموفق باشد، ممکن است، انجام این جراحی نیاز باشد.
متودیوپلاستی: متودیوپلاستی روشی برای ساخت آلت تناسلی مرد جدید یا نئوپنی است. این جراحی، شامل تغییر وضعیت کلیتوریس به آلت تناسلی مردانه است. فرد قبل از جراحی، هورموندرمانی را پشت سر می‌گذارد، تا کمی سایز کلیتوریس افزایش پیدا کند. در طی این جراحی، واژن نیز خارج شده و سپس، با استفاده از بافت داخل لپ، یا بافت واژن، طول مجرای ادراری افزایش پیدا می‌کند. به دلیل توانایی نعوظ بافت‌های کلیتوریس، نئوپنیس ممکن است به نعوظ برسد، با این حال، نئوپنیس ناشی از متودیوپلاستی اغلب برای رابطه جنسی نافذ بسیار کوچک است.
فالوپلاستی: در این روش، از پوست پیوند زده شده، معمولاً از ناحیه بازو، ران، پشت یا شکم، برای تشکیل نئوپنیس استفاده می‌شود. در مقایسه با متودیوپلاستی، عمل فالوپلاستی منجر به بزرگ شدن آلت تناسلی می‌شود. بااین حال، این نئوپنیس به‌تنهایی نمی‌تواند نعوظ پیدا کند. پس از یک دوره بهبودی، فرد می‌تواند جراحی کاشت آلت تناسلی را انجام دهد. این جراحی، می‌تواند، به آنها امکان نعوظ را بدهد.
اسکروتوپلاستی: در طی این جراحی، بافتی مشابه کیسه بیضه، یا اسکروتوم ایجاد می‌شود.
عوارض تغییر جنسیت زن به مرد
از عوارض جراحی تغییر جنسیت زن به مرد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
کاهش حس نوک سینه‌ها
اسکار در قفسه سینه
نکروز و مرگ سلولی پس از جراحی
عفونت
تجمع مایع در محل جراحی، پس از جراحی
کاهش میل جنسی و ناتوانی در ارگاسم
از دیگر عوارض ناشی از این جراحی، می‌توان به عوارض مشترک آن، با سایر جراحی‌ها، مانند: خونریزی و درد اشاره کرد.
تفاوت‌های میان عمل تغییر جنسیت در زنان و مردان
عمل تغییر جنسیت، خود شامل چندین جراحی است. در عمل تغییر جنسیت مرد به زن، بیضه‌ها و آلت تناسلی برداشته شده، همچنین غده پروستات نیز، ممکن است برداشته شود. سپس، از بافت آلت تناسلی، برای ساختن واژن و کلیتوریس استفاده می‌شود. از اسکروتوم، برای ساخت لب‌های اطراف واژن استفاده می‌شود. مجرای ادراری، که وظیفه خارج کردن ادرار از مثانه را دارد، نیز باید کوتاه‌تر شود. بسیاری از مردان مبتلا به دیسفوریای جنسی، علاوه‌بر جراحی ناحیه تناسلی، جراحی زنانه‌سازی سایر نواحی بدن، مانند: تغییر شکل فرم لب‌ها، چشم‌ها و بینی را انجام می‌دهند.
جراحی تغییر جنیست از زن به مرد، پیچیده تر و گران‌تر است. پستان‌ها و ارگان‌های سیستم تولید مثلی زنانه، از جمله تخمدان‌ها و رحم برداشته شده و واژن بسته می شود. آلت تناسلی مرد و کیسه بیضه ممکن است از بافت دیگری، مانند: روده ساخته شود. در برخی موارد ، از کاشت آلت تناسلی استفاده می‌شود. مجرای ادرار کشیده می‌شود، تا بیمار پس از تغیییر جنسیت، بتواند در حالت ایستاده نیز، ادرار کند.
ادامه روان درمانی برای اکثر بیماران، برای سازگاری با بدن و سبک زندگی جدیدشان توصیه می‌شود. همه افراد مبتلا به اختلالات جنسی، عمل تغییر جنسیت را انجام نمی‌دهند. برخی، بدون داشتن مداخله جراحی، در زندگی به عنوان جنس مخالف احساس راحتی می‌کنند. برخی دیگر می‌دانند، که هورمون درمانی برای نیازهای شخصی آنها کافی است.
تغییر جنسیت در ایران چگونه است؟
تغییر جنسیت در ایران، بنا بر فتوای امام خمینی (ره) مجاز و با طی روند قانونی آن قابل انجام است.
در ایران افراد ترنس برای انجام عمل تغییر جنسیت می توانند دو مسیر را طی کنند.
مسیر اول:
مراجعه به روانپزشک معتبر و دارای صلاحیت
گذراندن دوران روان درمانی
دریافت تأییدیه مبنی بر ترنس بودن از روانپزشک
انجام آزمایش های تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ برای اطمینان از اینکه فرد دچار اختلال هورمونی یا کروموزومی نیست
مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست تغییر جنس
ارجاع فرد تراجنسی از دادگاه به پزشکی قانونی برای تأییدیه مدارک پزشکی
تأیید پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
دریافت حکم قاضی مبنی بر جواز تغییر جنس
مسیر دوم:
مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دادخواست تغییر جنس
ارجاع فرد ترنس به پزشکی قانونی
معرفی به یک روانپزشک معتبر از طرف پزشکی قانونی و گذراندن مراحل روان درمانی
انجام آزمایش های تشخیص سطح هورمون و کاریوتایپ برای اطمینان از اینکه فرد دچار اختلال هورمونی یا کروموزومی نیست
تأیید از طرف روانپزشک و ارجاع به پزشکی قانونی
تأیید از طرف پزشکی قانونی و ارجاع به قاضی
دریافت حکم قاضی مبنی بر جواز تغییر جنس
آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور نشان می دهد سالانه بیش از ۲۷۰ ایرانی تغییر جنسیت می دهند. طبق آمارهای سازمان پزشکی قانونی هر ساله به تعداد متقاضیان این عمل جراحی افزوده می شود. بر اساس آمارهای رسمی، از سال ۸۵ تا ۸۹ بیش از ۱،۳۶۶ نفر مجوز تغییر جنسیت در ایران را دریافت کردند که از میان آن ها ۵۶ درصد خواهان تغییر به جنس مؤنث بودند و ۴۴ درصد قصد داشتند با تغییر جنسیت مرد شوند. باید توجه داشت که این آمارها مختص به ۱۰ سال پیش است که تابوها در مورد تغییر جنسیت در ایران بیشتر از امروز بود و بی تردید این آمار اکنون چندین برابر است.
بدون نظر