گزارشی دیدنی از خانه تاریخی زینت الملک که موزه مادام توسو ایران است

سفر به «زینت الملک»؛ خانه گردی در دیار بهار نارنج

گزارشی دیدنی از خانه تاریخی زینت الملک که موزه مادام توسو ایران است

امروز می خواهیم شما را به موزه ای ببریم که به عبارتی، موزه مادام توسو لندن در ایران است و جشنواره ای از تندیس ها و ماکت هایی از مفاخر سرزمین فارس را در برابر دیدگان گردشگری قرار می دهد. جایی در سرزمین شیراز.

شیراز، نگین پر افتخار کهن دیار ده هزار ساله ایران زمین، سرزمین شعر و ادب و بهار نارنج است. پایتخت فارس را با اعجوبه های فرهنگ و ادب تمدن بزرگ ایران می شناسیم. جایی که آوازه اش با سعدی شمشاد قدان و حافظ خلوت نشین، شهره آفاق شده و عطر بهار نارنج هایش با گلگشت مصلی، جهانگردان عاشق مکتب و مرام این خطه از اقلیم ایران را شیفته خود کرده است.

شیراز را غزل شماره ۲۷۹ شیخ اجل در قرن هشتم هجری، به زیبایی تحسین برانگیزی وصف کرده است که صدها سال پس از آن توصیف جاودان، همچنان بخشی از واقعیت های دیار شعر و ادب ایران را به نفسیر می کشد:‌

خوشا شیراز و وضع بی مثالش                خداوندا نگهدار از زوالش

ز رکن آباد ما صد لوحش الله             که عمر خضر می بخشد زلالش

میان جعفرآبادد و مصلا                        عبیر آمیز می آید شمالش

صبا زان لولی شنگول سرمست          چه داری آگهی چون است، حالش

حافظ اندیشه کن از نازکی خاطر یار که چه استادانه استاد سخن به گوشه ای از بوستان این گلستان زیبایی و معرفت که خواستگاه بزرگان نامی ایران و جهان است اشاره کرده و همین چهار بیت کفایت می کند برای پیدا کردن دلیلی برای سفر به سرزمین بهار نارنج و بهشت اردیبهشت ایران.

s3
تصویری از حوض و حیاط خانه تاریخی زینت الملک شیرازی ها

گزارش امروز گردشگری روزیاتو، شما را به زینت الملک شیرازی ها می برد. جایی که بخشی از واقعیت خانه های تاریخی این مرز و بوم و رازهای نهفته در معماری و سبک زندگی مردمان آن روزگار را می توان در پس ارسی های رنگارنگ و اندرونی و بیرونی اش دید و غم ایام نخورد. . .

با ما در شیراز گردی امروز همراه ما باشید  و ابتدا گشتی ۲ دقیقه ای با ویدیو زیر در موزه مادام توسو ایران را تجربه کنید.

از تبریز تا شیراز؛ جهانگردی در هزار کیلومتر

از تبریز، شهر اولین های ایران تا یزد، شهر ترین های ایران و شیراز، شهر شکر و شیرینی و شیرین سخنان، چند صد کیلومتر فاصله است. مسیر چند صد کیلومتری که هر کوی و برزنش، بخشی از تاریخ را گواهی می کند. چنین فرصت گردشگری تاریخی و طبیعی با این همه شگفتی باستانی که جلوه گاهی از شکوه یک تمدن بزرگ، تاثیر گذار و الهام بخش است، در کم تر نقطه ای از کره زمین می توان مشاهده کرد.

بنابراین، در گردش در دیار تبریزی ها، یزدی ها، شیرازی ها و اصفهانی ها، نه تنها بخشی از واقعیت های تمدن ایران را می توان جستجو کرد، بلکه با دنیایی از رنگ و تفاوت ها در اتحاد پارسیان آشنا خواهیم شد که خود تفسیرش، مثنوی هفتاد من کاغذ است و در این مجال نمی گنجد.

شیراز، یکی از مقصدهای خانه گردی هیجانی در ایران زمین است که در این بین، خانه زینت الملک قوامی، یکی از گوهرهای ناب آن به شمار می رود.

داستان «زینتی» که زینت  شیرازی ها شد

قهرمان قصه امروز ما، دختری از دیار بهار نارنج است. دختری که عزیز مردمان روزگارش بود و آوازه اش امروز، ماورای دروازه قرآن شیراز است. فردی از خاندان معروف قوام الملک که نسبت و سبب آنها به ابراهیم کلانتر معروف به اعتمادالدوله شیرازی باز می گردد که در اداور گوناگون، حمران و کلانتر شهر شیراز و استان فارس بوده اند.

s4
تندیسی از زینت الملک که در ورودی خانه قرار گرفته است

زینت خاتون را در دختر حبیب الله قوام، چهارمین قوام از این خاندان تاثیر گذار و همسر فروغ الملک می دانند. بانویی نیکوکار که یکی از گشاده دستان اقلیم شیراز در روزگار نه چندان دور بود.

در خیابان لطفعلی خان زند شیراز که یکی از مقصدهای گردشگری در دیار شکر و شیرینی است، اگر به نارنجستان قوام بروید، بنایی زیبا و باشکوه، چشمان را خیره می کند که یادآور نیکی های زینت خانه است و آن را خانه زینت الملک قوامی نام گذاری کرده اند.

s2
تصویری از حیاط خانه زینت الملک

ساخت خانه در اواخر قرن سیزدهم هجری قمری آغاز شد و علی محمد خان قوام الملک دوم، ساخت بنا را بر عهده گرفت و پس از ۱۲ سال به اتمام رساند. بنایی زیبا با معماری جذابی که بخشی از شکوه معماری ایرانی و اسلامی را که در خانه های طباطبایی های کاشان و خانه های تاریخی تبریزی ها شاهد هستیم، در پس اتاق ها و گچ بری و ظریف کاری هایش می توان مشاهده کرد.

s5
نمایی زیبا از غروب خانه زینت الملک در خیابان لطفعلی خان زند شیراز

این عمارت دیدنی که می تواند یکی از مقصدهای نوروز گردی هموطنان در امسال باشد، پس از ساخت، اندرونی خاندان قوام بوده و در فصول مختلف، از دربی که در زیر زمین خانه بنا شده، برای عزیمت به نارنجستان قوام استفاده می کردند.

همچون بسیاری از خانه های تاریخی ایران، روبروی درب ورودی، یک هشتی تعبیه شده است که فلسفه ساخت این هشتی نیز در خانه های قدیمی ایرانیان،‌ داستان جالبی دارد که توصیه می کنیم به تحقیقی در این زمینه بپردازید.

s6
بخشی از پنجره های چوبی در ضلع غربی خانه زینت الملک

پس از گذر از هشتی، وارد حیاط خانه می شوید که دو باغچه قرینه و جذاب با حوض بزرگ فیروزه ای، چشم نوازی می کند. معمولا در خانه های قدیمی بزرگ ایران، حیاط خانه را با حوضی بزرگ آراسته می کردند که بخشی از خاطرات باغ ایرانی را در معرض دید عاشقان ایران قرار می دهد.

s7
تصویری از گچ بری های حیاط خانه زینت الملک شیراز

حوض جذابی که در خانه قرار دارد و در تصاویر مشاهده می کنید، از شش قطعه سنگ بزرگ یکپارچه تشکیل شده که در قرینه آن،‌ حوض کوچک تری به چشم می خورد. ازاره های سنگی حجاری و مشبک کاری شده که از سنگ گندمک ساخت شده، دور تا دور این خانه زیبا را پوشانده که فلسفه اش، نورگیر و تهویه هوای زیر زمین خانه است که بدین سان، آراسته شده است.

در زیر، تصویر سر در عمارت زینت الملک را مشاهده می کنید. سردری با کاشی کاری های هفت رنگ هلالی شکل با نگاره ای از شیر و خورشید که در سردر باغ ملی تهران نیز می توان آثاری از آن را مشاهده کرد، خودنمایی می کند.

s8
سردر خانه زینت الملک و نقوشی از شیر و خورشید و آیه قرآن کریم

دو خورشید در پشت سر که دو شیر شمشیر به دست را نشان می دهد که بالای سر آن ها، فرشته ای نقش گشته و میان دو شیر، آیه نصر من الله و فتح قریب دیده می شود.

گشتی در زینت شیرازی ها

s19

این خانه زیبا، بیش از بیست اتاق دارد که گچ بری ها و نقاشی ها و آینه کاری هایش، چشمان گردشگران داخلی و خارجی را خیره می کند. معماری چشمگیر الهام گرفته از باورهای ملی و مذهبی و سنتی شیرازی ها، جشنواره ای هیجانی از رنگ و نقش را در برابر دیدگان رهگذران قرار می دهد که انگیزه ای برای گردش در زینت الملک خواهد بود.

s1
جلوه ای دیدنی از زیبایی های آینه کاری سقف خانه زینت الملک که یادآور تالار آینه کاخ گلستان تهران و کاخ ورسای پاریس است

اتاق ها در طبقه اول این عمارت، به یکدیگر راه داشته و برای ورود به اتاق های شمالی از سمت جنوب خانه،‌ نیازی به ورود به حیاط زیبا ندارید. سقف چوبی اتاق ها با طرح و نقش پرندگان، جانوران و گل و بته هایی که در خانه های قدیمی اصفهانی ها و تبریزی ها دیده می شود، نظرها را به خود جلب می کند.

s9
گچ بری ها و نقاشی های جذاب عمارت زینت الملک شیراز

ارسی های رنگارنگی که در خانه زینت الملک قوامی به کار گرفته شده است، در تابستان، فضایی رویایی را پیش چشم بازدید کنندگان قرار می دهد. شیشه های رنگی ارسی آن، انعکاس زیبایی در زیبایی های زینت الملک است که برای لنز دوربین گردشگران خارجی، لحظه هایی باور نکردنی را به تصویر می کشد.

s15

s11
جشنواره ای از رنگ و نقش با ارسی های خانه زینت الملک شیراز

اگر به ضلع غربی بنا برویم،‌ تالار اصلی با دیواره های آینه کاری و نقاشی شده مشاهده می شود. در بخش هایی از تالار اصلی و برخی از اتاق ها،‌ نقاشی هایی دیده می شود که هنرمند آثار، آن ها را با تلفیقی از هنر ایرانی و غربی نقش زده و در این نگاره ها، سعی شده تا تصاویر از زنان و کودکان طراحی شوند.

s14

s12
تصویری از حیاط از داخل خانه

گرچه تلفیق هنر ایرانی و اروپایی در معماری و نگاره های این خانه به چشم می خورد،‌ اما سبک معماری ایرانی باشکوه آن کاملا حفظ شده است و این هنر معماران زینت الملک است. این عمارت را می توان تنها خانه شیرازی ها دانست که زیر زمین بنا، سراسر بنا را فرا گرفته و در گذشته، مکانی برای نگهداری خوارکی اهالی منزل بود.

s10
آینه کاری های دیوار و سقف خانه زینت الملک شیراز

در زمان حیات مرحوم زینت الملک قوام، جایگاهی برای کمک به تهی دستان منطقه بود که آوازه خانه را به شهرهای مختلف این دیار کشاند.

در تصاویری که در این گفتار مشاهده می کنید، آینه کاری های شگفت انگیز یکی از بناهای تاریخی شیراز روایت می شود که شاید نمونه اش را تنها در برخی از خانه های تاریخی و در تالار آینه نگین کاخ های ایران (کاخ گلستان) بتوان مشاهده کرد.

s16

s17

s18

این بنا توسط بنیاد فارس شناسی در سال ۱۳۷۳ هجری شمسی با همکاری میراث فرهنگی مورد بهسازی و مرمت اساسی قرار گرفت و در سال های بعد، زیر زمین آن، گالری نمایش آثار هنرمندان شیرازی شد. از سال ۱۳۸۲ هجری شمسی با کمک سازمان ایرانگردی و جهانگردی وقت (سازمان میراث فرهنگی امروزی) و همیاری بنیاد فارس شناسی، به موزه گنجینه فارس تبدیل شد.

s13
تصویری جذاب از گچ بری های رنگارنگ خانه زینت الملک شیراز

در این موزه،‌ تندیس مفاخر ادب و فرهنگ شیراز و ماکت هایی از بزرگان این اقلیم از دوران باستان تا عصر حاضر به تصویر کشیده است که فضای جذابی را برای گردشگران در این عمارت زیبا فراهم می کند. موزه زینت الملک را می توان به نوعی، شبیه موزه مادام توسو لندن دانست.

گشتی در موزه مادام توسو ایران

s20

مادام توسو، موزه مشهوری که همچون لوور پاریس، در فهرست پر بیننده ترین موزه های اروپا قرار دارد، در مرکز لندن، جشنواره ای از تندیس های مومی افراد مشهور و تاریخ ساز اعصار گوناگون را در معرض دید گردشگران قرار می دهد که یکی از مقصدهای هیجانی عکاسی در این شهر مه آلوده انگلستان است.

مادام توسو در قرن هجدهم میلادی این مجموعه مجسمه سازی را بنا کرد و امروزه، یکی از مقصدهای اصلی گردشگری در یکی از پایتخت های گردشگری اروپا (لندن) به شمار می رود. نمونه این موزه را می توان اکنون در خانه زینت الملک قوام جستجو کرد.

s21
تصویری از مجسمه های کوروش، پادشاه هخامنشی در خانه زینت الملک- موزه مشاهیر شیراز

وقتی وارد خانه شوید، تندیس از این زن نیکوکار چشم نوازی می کند. مجسمه های این عمارت، همه از جنس موم است که با مواد و لوازم طبیعی توسط هنرمندان ساخته شده است. برخی از مجسمه هایی که در این موزه خواهیم دید، روایتگر عصر هخامنشی تا کریمخان زند در دیار کریمان است.

مجسمه هایی از پادشاهان هخامنشی، دختران هخامنشی (آتوسا)، مجسمه هایی از پادشاهان سلسله ساسانیان، مجسمه ای از باربد، شاعر دربار خسروپرویز و همچنین تندیس هایی از چهره های نامدار عصر حاضر از لطفعلی صورتگر تا شهید سرلشکر عباس دوران (افتخار نیروی هوایی ایران) در این خانه به چشم می خورد.

در ادامه گشتی می زنیم در موزه مادام توسو ایران.

s22
تصویری از موزه مشاهیر خانه زینت الملک شیراز
s23
تصویری از رزبهان بقلی، از وعاظ مسجد عتیق که در موزه مشاهیر شیراز به نمایش در آمده است
s24
تصویر شاپور ساسانی و نقش برجسته ای که او را سوار بر اسبی نشان می دهد در موزه مشاهیر شیراز
s25
تصویری از باربد، موسیقی دان معروف عصر ساسانی که پشت سرش، موازییک کاری های پیشاپوری قرار دارد
s26
تصویر کریم خان زند، موسس پادشاهی زند در ایران
s27
تصویری از شاعر و خوشنویس قرن سیزدهم (وصال شیرازی)، تصویر لطفعلی خان زند و تصویر سمت چپ هم مربوط به مجد الدین فیروز آبادی، حافظ قرآن است که در موزه مشاهیر شیراز به نمایش گذاشته شده است
s28
تصویر سمت راست، باباکوهی را مشاهده می کنیم صوفی سده چهارم است و تصویر سمت چپ، بابا فغانی شیرازی است که از شاعران نامدار سرزمین شیرین سخنان به شمار می رود
s29
تصویر سمت راست، آیت الله دستغیب، شهید محراب و تصویر سمت چپ، لطفعلی شیرازی، نقاش معروف دیار فارس در موزه مشاهیر فارس
s30
تصویر دو رزمنده نامدار ایرانی: شهید سرلشکر عباس دوران و سردار سرلشکر شهید حاج مجید سپاسی

چطور به زینت الملک برویم؟

رفتن به این خانه زیبا، خیلی سخت نیست. از هر جای ایران که هستید، می توانید با اتوبوس با هواپیما، به دیار شکر و شیرینی بروید که در نیمه نخست سال، زیبایی هایش صد چندان است. وقتی از دروازه قرآن گذر کردید از هر شیرازی مهمان نواز مهربان که سراغ خیابان لطفعلی خان زند را بگیرید، به نیکویی شما را راهنمایی می کنند.

اگر از خیابان لطفعلی خان زند شیراز به سمت جنوب این منطقه حرکت کنید، به محله ای به نام گود عریان می رسید که خانه زینت الملک و نارنجستان قوام در آنجا قرار دارد. شیراز گردهای حرفه ای، فروردین و اردیبهشت شهر شیرین سخنان را بیش از سایر ماه های سال دوست دارند، اما کیست که روایتگر زیبایی های دیار شگفت انگیز ایران در فصل هزار رنگ پاییز نباشد؟

بلیط ورود ۲ هزار تومان است.

توصیه هایی برای گردش در موزه مادام توسو ایران

s31

۱- این خانه، میراث ملت ایران است و حفظ آن بر همه ایرانیان واجب است. در صورتی که با کودکان به این خانه زیبا می روید، مراقب باشید تا گچ بری ها و آینه کاری ها، با صدمه ای از سوی کودکان بازیگوش مواجه نشود.

۲- خانه زینت الملک، یکی از مقصدهای گردشگری هیجانی در شیراز به خصوص مقصد عالی برای عاشقان سلفی گیری با مجسمه هایی از مفاخر ایران است.

۳- اگر به این خانه رفتید، تصاویر خود را در شبکه های اجتماعی با هشتگ های مربوط به شیراز و گردش در ایران تگ کنید تا برند موزه بیش از پیش گسترش یافته و به اطلاع گردشگران خارجی مشتاق به سفر به شیراز برسد.

۴- امیدواریم اداره گردشگری شیراز از طریق شبکه های اجتماعی،‌ به اطلاع رسانی گسترده و چند رسانه ای این خانه که نمادی از فرهنگ و تمدن ایران است اقدام کنید.

۵- پیشنهادات جالب تریپ ادوایزی ها در سفر به زینت الملک را هم مطالعه کنید.

مطالب دیگر از همین نویسنده
مشاهده بیشتر
دیجیاتو
۲ نظر

ورود

  • راحله اسفند ۲۳, ۱۳۹۵

    خیلی قشنگ و عالی بود. من ۳ بار شیراز رفتم و اینجا رو ندیدم. مرسی از این معرفی جذاب

  • آرزو مقیمی اسفند ۲۴, ۱۳۹۵

    به عنوان یک شیرازی از روزیاتو و ظرافت قلم جناب زمانی تشکر میکنم