چهره روز: جعفر پناهی، آثار و حاشیه‌های آقای فیلمساز

جعفر پناهی متولد بیستم تیر ماه سال ۱۳۳۹ در شهر میانه استان آذربایجان شرقی، کارگردان و فیلم نامه نویس مطرح سال های اخیر است. او فعالیت خود در سینمای ایران را در کنار استاد مرحوم عباس کیارستمی آغاز کرد.

شخصیتی بین المللی که آثارش، همچنان زبانزد خاص و عام است. تلاش جعفر پناهی در فیلمسازی، نشان دادن مشکلات جامعه است و دوربین انتقادی دارد. نگاه انتقادی جعفرپناهی به زیرپوست شهر، همواره سبب شده تا آثارش با محدودیت هایی در نمایش و ساخت همراه شود. جعفر پناهنی با طاهره سعیدی ازدواج کرد و دو دختر به نام پناه و سولماز دارد.

جعفر پناهی مثل برخی از کارگردانان ایران، حضور فعالی در شبکه های اجتماعی ندارد. گر چه شایعات درباره او و زندگیش در شبکه های اجتماعی در هفته های اخیر افزایش یافته اما هنوز واکنشی رسمی و دیجیتالی از سوی او به این حاشیه ها نبودیم. جعفر پناهی را باید یکی از پر افتخار ترین فیلمسازان ایرانی دانست. جعفر پناهی از دوستان قدیمی عباس کیارستمی و مسعود کیمیایی، کارگردانان نامدار معاصر ایران بوده و بعضی، نگاه تیزبینش را الهامی از جهان بینی این دو شخصیت برجسته فیلمسازی معاصر ایران می دانند.

جعفر پناهی دانش‌آموخته‌ رشته‌ کارگردانی دانشکده‌ صدا و سیماست و بعد از فارغ‌التحصیلی نیز مدتی مشغول فعالیت در صدا و سیمای بندرعباس بوده است. او بعدها به سیاسی‌ترین فیلمساز جشنواره‌ای ایران تبدیل شد و پس از جنجال های سال ۱۳۸۸، با حکم دادگاه به‌مدت بیست سال ممنوع الفعالیت شد، اما با این وجود وی پس از اعلام این حکم نیز سه فیلم ساخت و جوایز مختلفی را هم از جشنواره‌های جهانی دریافت کرد.

جایزه دوربین زرین جشنواره کن ۱۹۹۵ میلادی، جایزه ساخاروف، جایزه خرس نقره ای جشنواره فیلم برلین سال ۲۰۱۲ میلادی. جایزه آسیا پاسفیک برای فیلم نامه گل، جایزه خرس طلایی جشنواره فیلم برلین در سال ۲۰۱۵ میلادی و جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن در سال ۲۰۱۸ میلادی، گوشه ای از افتخار آفرینی های جعفرپناهی برای سینمای ایران است.

جعفر پناهی در نگاه تیزبین انتقادگرایانه خود به جامعه امروز ایران، بیکاری، فقر و فحشا و بی عدالتی را به تصویر کشیده است. جعفر پناهی را باید یکی از جنجال ترین کارگردانان سینمای ایران در یک دهه اخیر دانست. در سال ۱۳۸۸، سابقه دو بار دستگیری دارد که به جریانات انتخابات ریاست جمهوری آن سال باز می گردد.

سال بعدش یعنی ۴ خرداد ۱۳۸۹ به دستور بازپرس و تایید دادستان عمومی و انقلاب، روانه زندان شد. حکمش، اجتماع و تبانی و تبلیغ علیه نظام بود که به ۶ سال حبس و ۲۰ سال محرومیت از فیلمسازی محکوم شد. دادستان تهران در ۱۱ اسفند سال ۱۳۸۸ گفته بود که بازداشت جعفرپناهی، سیاسی نیست. دکتر دولت آبادی گفته بود که او در مظان ارتکاب برخی جرایم بود و دستگیر شد.

جعفر پناهی از سال ۲۰۰۱ میلادی تا سال ۲۰۰۹ به عنوان عضو هیات داوران در جشنواره هایی چون: فیلم کارلووی واری، فیلم اوراسیا، فیلم کرالا، فیلم روتردام و فیلم مونترال حضور داشت.

فرزند و همسر جعفر پناهی بارها در مصاحبه های خود اظهار داشتند که جعفر پناهی، علیه نظام، فیلم نمی سازد. اما مخالفان زیادی دارد. بازداشت جعفر پناهی با مهناز محمدی در بهشت زهرا تهران در سال ۲۰۰۹ میلادی، بازتاب زیادی پیدا کرد. جعفرپناهی از سال ۱۳۷۲ تا ۲۰۱۸، بیش از ۲۰ فیلم را در کارنامه هنری خود دارد.

زیردرختان زیتون، بادکنک سفید، آینه،‌دایره، طلای سرخ، آفساید، این یک فیلم نیست، پرده، تاکسی و سه رخ. فیلم سه رخ را با نادر ساعی پور کار کرده بود. طلای سرخ و آفساید از فیلم های جنجالی جعفرپناهی در ایران است که مثل دایره، در محدوده خط قرمزها قرار گرفته بود.

• حتما بخوانید: شایعات درباره ادعای تجاوز توسط کیوان امام وردی
• حتما بخوانید: محرمانه های آیدین آغداشلو، هنرمند ایرانی
• حتما بخوانید: محرمانه های لیلا اوتادی از دوبی تا پاریس